Week 1 – Ontsteking, wonden
Wonden, ontsteking, metabole veranderingen bij trauma
Verloop wondgenezing
Bloedstolling -> ontsteking -> vorming granulatieweefsel (bindweefsel (fibroblasten), nieuwe
bloedvaatjes, ‘opruimen ontsteking) -> vorming littekenweefsel ->remodelleringsfase.
Welke voedingsstoffen nodig voor wondgenezing?
Energie (verhoogd verbruik), vocht (verlies), eiwitten (verlies en voor granulatieweefsel),
mineralen (o.a. zink en ijzer voor granulatieweefsel), vitamines (o.a. A, C, E en K bloedstolling
en voor granulatieweefsel)
Soorten wonden: decubitus, brandwond, diabetes wond, chirurgische wond, oncologische
wond
Ontsteking:
Een afweerreactie van het lichaam. Verschillende typen:
-infectie (bacterie, virus, schimmel, parasiet)
-wond, insectenbeet, trauma
-allergie
-auto-immuunziekte
Gevolgen kortdurend vasten tot 24 uur
-Energievoorraad wordt aangesproken
-verminderde insuline secretie
-glycogenolyse wordt bevorderd
-Lipolyse: en er komen vrijevetzuren beschikbaar, als de brandstof.
-Aminozuren worden verkregen door afbraak van spiereiwitten (alanine en glutamine). Dit
leidt tot een negatieve stikstofbalans.
-toegenomen vetzuur oxidatie leidt tot een verhoogde productie van ketonlichamen
Je hersenen gaan ketonlichamen gebruiken als brandstof ipv glucose.
Meer dan 24 uur vasten tot 14 dagen
-Na 24 uur is de hoeveelheid glycogeen op en wordt er daarna gebruik gemaakt van lactaat,
glycerol en aminozuren
-De insuline spiegels dalen meer, meer vrije vetzuren en een verhoogde hoeveelheid
glucagon stimuleert de gluconeogenese.
Meer dan 14 dagen vasten
Hypoglykemie (een hele lage bloedsuiker), hypothermie (onderkoeling), dehydratie,
elektrolyten disbalans, micronutriënt tekorten, infectie.
Insulineresistentie
-meer gluconeogenese (glucose halen uit niet-kh bronnen)
-Enorme lipolyse (vetverbranding)
-Meer eiwitsynthese van ontstekingsparameters en cytokinen (CRP bijvoorbeeld)
,-Beperkt glucoseopname in de spieren en vetweefsel
-Glucoseopname toegenomen in hersenen, nieren, wondweefsel en cellen van het
immuunsysteem
-Zeer inefficiënte anaërobe glycolyse
,Week 2 – Hoofdhals
Hoofd-halskanker
Kanker gerelateerd gewichtsverlies komt door
systematische ontstekingsreacties, waardoor
cytokines aangemaakt worden door tumor zelf of
het immuunsysteem. Zij veroorzaken
veranderingen in het lichaam die leiden tot
anorexia, niet willen/kunnen eten en verzadiging
Daarnaast zorgen cytokines ook voor endocriene
veranderingen:
-Verstoorde vet-kh- en eiwitstofwisseling en
verhoogde ruststofwisseling
Daarnaast komt kanker gerelateerd gewichtsverlies
door bijv: *pijn *psychische stresstoornissen *malaiseklachten *bijwerkingen behandeling
*weefselschade *functieverlies van met name spijsverteringskanaal => verminderde
voedselinname
Hoofd-halskanker = Alle
maligne (=kwaadaardige)
tumoren boven het niveau
van de sleutelbeenderen,
met uitzonderingen van
huid, hersenen en het
ruggenmerg
Oorzaken hoofd-halskanker:
Alcohol, tabak, slechte voedingsgewoonten, voedingsdefficienties, slechte mondhygiëne,
virussen (HPV), genetische aanleg, weersomstandigheden (zonlicht.
Symptomen zijn vaak aspecifiek:
Larynx: Slijm in de keel, slikklachten, brok in de keel en rauw gevoel
Bij Glottiche larynxca: heesheid
Hypofarynx: stil gebied (lang zonder klachten), slikpijn en slikklachten, uitstralende pijn naar
oren.
Orofarynx: Pijn in de mond en/of keel, slijm of bloed in de keel, klachten van het gebit of
gebitsprothese, slijmvliesbeschadigingen
Mondholte: pijn in mond en/of keel, slijm of bloed in keel, klachten van het gebit of
gebitsprothese en slijmvliesbeschadigingen.
De behandeling hangt af van: type tumor, mate van kwaadaardigheid, de grote en plaats
van de tumor, de mate van doorgroei in de omliggende weefsels, of de tumor is uitgezaaid,
leeftijd en conditie patiënt, de persoonlijke wensen en omstandigheden van de patiënt.
, De TNM-classificatie:
Zegt iets over de grootte van de tumor, of de
tumor ingegroeid is in omliggende weefsels, zijn
de lymfeklieren aangetast, wel/geen metastasen
op afstand (Metastasen = uitzaaiingen van
primaire kwaadaardige tumoren ergens anders in
het lichaam)
Lymfogene metastasering: Vooral bij de hals
hebben we veel lymfogene metastasering.
Hematogene metastasering: via bloed (vaak darm -> lever en long -> hersenen en nieren ->
longen)
Diagnostiseren kanker:
Verdachte tumor biopt -> stageringonderzoek, onderzoek met CT, röntgen, MRI, botscan
(PET), lab onderzoek (aspecifiek) -> kijken naar Hb, Ca, bloedbeeld.
Terminologie:
-curatief: genezend (strikt genomen alleen chirurgie)
-Palliatief: niet genezend, maar remmend
-neo-adjuvant: voor de operatie of behandeling
-adjuvant: ondersteunend.
Anatomie:
Wonden, ontsteking, metabole veranderingen bij trauma
Verloop wondgenezing
Bloedstolling -> ontsteking -> vorming granulatieweefsel (bindweefsel (fibroblasten), nieuwe
bloedvaatjes, ‘opruimen ontsteking) -> vorming littekenweefsel ->remodelleringsfase.
Welke voedingsstoffen nodig voor wondgenezing?
Energie (verhoogd verbruik), vocht (verlies), eiwitten (verlies en voor granulatieweefsel),
mineralen (o.a. zink en ijzer voor granulatieweefsel), vitamines (o.a. A, C, E en K bloedstolling
en voor granulatieweefsel)
Soorten wonden: decubitus, brandwond, diabetes wond, chirurgische wond, oncologische
wond
Ontsteking:
Een afweerreactie van het lichaam. Verschillende typen:
-infectie (bacterie, virus, schimmel, parasiet)
-wond, insectenbeet, trauma
-allergie
-auto-immuunziekte
Gevolgen kortdurend vasten tot 24 uur
-Energievoorraad wordt aangesproken
-verminderde insuline secretie
-glycogenolyse wordt bevorderd
-Lipolyse: en er komen vrijevetzuren beschikbaar, als de brandstof.
-Aminozuren worden verkregen door afbraak van spiereiwitten (alanine en glutamine). Dit
leidt tot een negatieve stikstofbalans.
-toegenomen vetzuur oxidatie leidt tot een verhoogde productie van ketonlichamen
Je hersenen gaan ketonlichamen gebruiken als brandstof ipv glucose.
Meer dan 24 uur vasten tot 14 dagen
-Na 24 uur is de hoeveelheid glycogeen op en wordt er daarna gebruik gemaakt van lactaat,
glycerol en aminozuren
-De insuline spiegels dalen meer, meer vrije vetzuren en een verhoogde hoeveelheid
glucagon stimuleert de gluconeogenese.
Meer dan 14 dagen vasten
Hypoglykemie (een hele lage bloedsuiker), hypothermie (onderkoeling), dehydratie,
elektrolyten disbalans, micronutriënt tekorten, infectie.
Insulineresistentie
-meer gluconeogenese (glucose halen uit niet-kh bronnen)
-Enorme lipolyse (vetverbranding)
-Meer eiwitsynthese van ontstekingsparameters en cytokinen (CRP bijvoorbeeld)
,-Beperkt glucoseopname in de spieren en vetweefsel
-Glucoseopname toegenomen in hersenen, nieren, wondweefsel en cellen van het
immuunsysteem
-Zeer inefficiënte anaërobe glycolyse
,Week 2 – Hoofdhals
Hoofd-halskanker
Kanker gerelateerd gewichtsverlies komt door
systematische ontstekingsreacties, waardoor
cytokines aangemaakt worden door tumor zelf of
het immuunsysteem. Zij veroorzaken
veranderingen in het lichaam die leiden tot
anorexia, niet willen/kunnen eten en verzadiging
Daarnaast zorgen cytokines ook voor endocriene
veranderingen:
-Verstoorde vet-kh- en eiwitstofwisseling en
verhoogde ruststofwisseling
Daarnaast komt kanker gerelateerd gewichtsverlies
door bijv: *pijn *psychische stresstoornissen *malaiseklachten *bijwerkingen behandeling
*weefselschade *functieverlies van met name spijsverteringskanaal => verminderde
voedselinname
Hoofd-halskanker = Alle
maligne (=kwaadaardige)
tumoren boven het niveau
van de sleutelbeenderen,
met uitzonderingen van
huid, hersenen en het
ruggenmerg
Oorzaken hoofd-halskanker:
Alcohol, tabak, slechte voedingsgewoonten, voedingsdefficienties, slechte mondhygiëne,
virussen (HPV), genetische aanleg, weersomstandigheden (zonlicht.
Symptomen zijn vaak aspecifiek:
Larynx: Slijm in de keel, slikklachten, brok in de keel en rauw gevoel
Bij Glottiche larynxca: heesheid
Hypofarynx: stil gebied (lang zonder klachten), slikpijn en slikklachten, uitstralende pijn naar
oren.
Orofarynx: Pijn in de mond en/of keel, slijm of bloed in de keel, klachten van het gebit of
gebitsprothese, slijmvliesbeschadigingen
Mondholte: pijn in mond en/of keel, slijm of bloed in keel, klachten van het gebit of
gebitsprothese en slijmvliesbeschadigingen.
De behandeling hangt af van: type tumor, mate van kwaadaardigheid, de grote en plaats
van de tumor, de mate van doorgroei in de omliggende weefsels, of de tumor is uitgezaaid,
leeftijd en conditie patiënt, de persoonlijke wensen en omstandigheden van de patiënt.
, De TNM-classificatie:
Zegt iets over de grootte van de tumor, of de
tumor ingegroeid is in omliggende weefsels, zijn
de lymfeklieren aangetast, wel/geen metastasen
op afstand (Metastasen = uitzaaiingen van
primaire kwaadaardige tumoren ergens anders in
het lichaam)
Lymfogene metastasering: Vooral bij de hals
hebben we veel lymfogene metastasering.
Hematogene metastasering: via bloed (vaak darm -> lever en long -> hersenen en nieren ->
longen)
Diagnostiseren kanker:
Verdachte tumor biopt -> stageringonderzoek, onderzoek met CT, röntgen, MRI, botscan
(PET), lab onderzoek (aspecifiek) -> kijken naar Hb, Ca, bloedbeeld.
Terminologie:
-curatief: genezend (strikt genomen alleen chirurgie)
-Palliatief: niet genezend, maar remmend
-neo-adjuvant: voor de operatie of behandeling
-adjuvant: ondersteunend.
Anatomie:
