Siener in die Suburbs
P.G. du Plessis
Literêre Agtergrond: PG du Plessis was deel van die post-Wêreldoorlog II generasie Afrikaanse
skrywers, en sy werk is gevorm deur die turbulent sosio-politieke klimaat van Suid-Afrika. Baie
van sy dramas en werke handel oor kwessies soos mag, identiteit en die individu se rol binne
'n groter sosiale konteks.
Temas in Sy Werk: Sy skryfwerk handel dikwels oor temas soos menslike verhoudings, die
individu teenoor die samelewing, emosionele isolasie en eksistensiële dilemma’s. Hy was
bekend vir die skep van psigologiese komplekse karakters wat met interne en eksterne
konflik sukkel, wat duidelik sigbaar is in "Siener in die Suburbs". Sy werke verken dikwels
persoonlike trauma en sosiale disfunksie, en is 'n weerspieëling van die effekte van
politieke en sosiale strukture op individue se lewens.
Invloed op Afrikaanse Teater: PG du Plessis word beskou as een van die mees invloedryke
figure in Afrikaanse teater, met "Siener in die Suburbs" as een van sy mees ikoniese
dramas. Die drama, wat vir die eerste keer in 1963 opgevoer is, is steeds 'n kritieke deel
van die Afrikaanse teaterkanon, en word dikwels ontleed vir sy tematiese diepte en sy
uitbeelding van die emosionele en sosiale stryd van die karakters.
Skryfstyl: Sy styl kenmerk hom deur 'n fokus op menslike sielkunde, komplekse
interaksies tussen karakters en 'n klem op emosionele ondertone. Sy dialoog is dikwels ryk
en vol subteks, en sy dramas betrek dikwels abstrakte idees wat tradisionele narratiewe
vorme uitdaag.
, Politieke Kontext: Alhoewel PG du Plessis nie openlik in politieke aktivisme betrokke was
nie, het sy werke dikwels die sosiale norme en magsstrukture van apartheid Suid-Afrika
gekritiseer, al was dit op subtiele of indirekte maniere. Sy uitbeelding van individue wat in
moeilike omstandighede vasgevang is, weerspieël die beperkings wat deur apartheid
opgelê is, wat sy werke sosiaal en politiek betekenisvol maak.
PG du Plessis se verkenning van menslike lyding, isolasie en die soeke na betekenis bly steeds
relevant vir gehore vandag, aangesien sy werke uitnodig tot refleksie oor die kompleksiteit
van die lewe, identiteit en maatskaplike kragte.
Konteks van die Drama
Sosiale en ekonomiese konteks: Die drama speel af in 'n stedelike woonbuurt wat
gekenmerk word deur armoede en werkloosheid. Hierdie omstandighede veroorsaak 'n
gevoel van hopeloosheid by die karakters. Die beperkte opsies in die werkersklas word
beklemtoon deur Tiemie se droom om 'n beter lewe te hê en Giel se magsvertoon as die
patriarg wat nie in staat is om 'n ware verskil in hul lewens te maak nie.
Voorbeeld: Tiemie vra haarself af of sy regtig bestem is om vas te sit in die suburbs soos
haar ma en Tjokkie. Sy sê: "Ek wil wegkom van hierdie plek af... Ek wil íéts word."
Historiese en kulturele agtergrond: Die drama vang die essensie van apartheid-era Suid-
Afrika in 'n Afrikaanse gemeenskap waar ekonomiese mobiliteit en sosiale verandering
beperk is. Hierdie agtergrond dra by tot die stagnasie van die karakters.
Temas
Noodlot en determinisme: Die kern van die drama lê in die idee dat die karakters nie hul
lot kan verander nie. Tjokkie se vermoë om die toekoms te sien versterk die gevoel van
onmag en onvermydelikheid. Sy voorspellings bring nie troos nie, maar eerder 'n gevoel
van fatalisme.
Voorbeeld: Tjokkie voorspel dat iets tragies met Tiemie gaan gebeur. Wanneer sy swanger
raak en haar droom van ontsnapping in duie stort, besef die gehoor hoe waar sy siening is.
Gesinsdinamika: Die gesin in die drama is disfunksioneel, met 'n gebrek aan liefde en
ondersteuning. Giel misbruik sy mag oor die gesin, en Ma is emosioneel afwesig. Tiemie
word vasgevang tussen haar pligte teenoor die gesin en haar eie drome.
Voorbeeld: Giel se woorde teenoor Tjokkie is vol minagting: "Jy is niks werd nie, net 'n simpel
sienertjie."
P.G. du Plessis
Literêre Agtergrond: PG du Plessis was deel van die post-Wêreldoorlog II generasie Afrikaanse
skrywers, en sy werk is gevorm deur die turbulent sosio-politieke klimaat van Suid-Afrika. Baie
van sy dramas en werke handel oor kwessies soos mag, identiteit en die individu se rol binne
'n groter sosiale konteks.
Temas in Sy Werk: Sy skryfwerk handel dikwels oor temas soos menslike verhoudings, die
individu teenoor die samelewing, emosionele isolasie en eksistensiële dilemma’s. Hy was
bekend vir die skep van psigologiese komplekse karakters wat met interne en eksterne
konflik sukkel, wat duidelik sigbaar is in "Siener in die Suburbs". Sy werke verken dikwels
persoonlike trauma en sosiale disfunksie, en is 'n weerspieëling van die effekte van
politieke en sosiale strukture op individue se lewens.
Invloed op Afrikaanse Teater: PG du Plessis word beskou as een van die mees invloedryke
figure in Afrikaanse teater, met "Siener in die Suburbs" as een van sy mees ikoniese
dramas. Die drama, wat vir die eerste keer in 1963 opgevoer is, is steeds 'n kritieke deel
van die Afrikaanse teaterkanon, en word dikwels ontleed vir sy tematiese diepte en sy
uitbeelding van die emosionele en sosiale stryd van die karakters.
Skryfstyl: Sy styl kenmerk hom deur 'n fokus op menslike sielkunde, komplekse
interaksies tussen karakters en 'n klem op emosionele ondertone. Sy dialoog is dikwels ryk
en vol subteks, en sy dramas betrek dikwels abstrakte idees wat tradisionele narratiewe
vorme uitdaag.
, Politieke Kontext: Alhoewel PG du Plessis nie openlik in politieke aktivisme betrokke was
nie, het sy werke dikwels die sosiale norme en magsstrukture van apartheid Suid-Afrika
gekritiseer, al was dit op subtiele of indirekte maniere. Sy uitbeelding van individue wat in
moeilike omstandighede vasgevang is, weerspieël die beperkings wat deur apartheid
opgelê is, wat sy werke sosiaal en politiek betekenisvol maak.
PG du Plessis se verkenning van menslike lyding, isolasie en die soeke na betekenis bly steeds
relevant vir gehore vandag, aangesien sy werke uitnodig tot refleksie oor die kompleksiteit
van die lewe, identiteit en maatskaplike kragte.
Konteks van die Drama
Sosiale en ekonomiese konteks: Die drama speel af in 'n stedelike woonbuurt wat
gekenmerk word deur armoede en werkloosheid. Hierdie omstandighede veroorsaak 'n
gevoel van hopeloosheid by die karakters. Die beperkte opsies in die werkersklas word
beklemtoon deur Tiemie se droom om 'n beter lewe te hê en Giel se magsvertoon as die
patriarg wat nie in staat is om 'n ware verskil in hul lewens te maak nie.
Voorbeeld: Tiemie vra haarself af of sy regtig bestem is om vas te sit in die suburbs soos
haar ma en Tjokkie. Sy sê: "Ek wil wegkom van hierdie plek af... Ek wil íéts word."
Historiese en kulturele agtergrond: Die drama vang die essensie van apartheid-era Suid-
Afrika in 'n Afrikaanse gemeenskap waar ekonomiese mobiliteit en sosiale verandering
beperk is. Hierdie agtergrond dra by tot die stagnasie van die karakters.
Temas
Noodlot en determinisme: Die kern van die drama lê in die idee dat die karakters nie hul
lot kan verander nie. Tjokkie se vermoë om die toekoms te sien versterk die gevoel van
onmag en onvermydelikheid. Sy voorspellings bring nie troos nie, maar eerder 'n gevoel
van fatalisme.
Voorbeeld: Tjokkie voorspel dat iets tragies met Tiemie gaan gebeur. Wanneer sy swanger
raak en haar droom van ontsnapping in duie stort, besef die gehoor hoe waar sy siening is.
Gesinsdinamika: Die gesin in die drama is disfunksioneel, met 'n gebrek aan liefde en
ondersteuning. Giel misbruik sy mag oor die gesin, en Ma is emosioneel afwesig. Tiemie
word vasgevang tussen haar pligte teenoor die gesin en haar eie drome.
Voorbeeld: Giel se woorde teenoor Tjokkie is vol minagting: "Jy is niks werd nie, net 'n simpel
sienertjie."
