Samenvatting CW - 6e/5e middelbaar - politiek

Cultuurwetenschappen:

Hoofdstuk 1: wat is politiek?

1. Wat is politiek
 Politique
 Politicienne



- in een samenleving : noodzaak aan afspraken en regels

- politiek: regels en afspraken, dagelijks bestuur van de samenleving

 Etymologie politiek:
 politika = zaken die met de polis te maken hebben (polis = de samenleving bij de oude Grieken)
 zoön politikon = lid van gemeenschap (kent burgerplichten)
 deze betekenis van bij de oude grieken = eerder sociaal
 wie burgerplicht niet kent = idiotes

 politiek vandaag:
 mensen zien politiek vandaag vaak als ‘iets dat buiten hen staat’
 kloof tussen burger en politiek



- politiek = containerbegrip, een begrip waaraan associatieve betekenissen worden verleend. Er is geen
wetenschappelijke standaard over wat politiek precies is.

- drie definites:

1. politiek is het streven naar een goede samenleving
2. politiek is de strijd om macht
3. politiek is het openbaar beleid



1.1. politiek is het streven naar een goede samenleving


- politiek: moet ervoor zorgen dat…

 afspraken die voor iedereen gelden vastgelegd worden
 en dat maatschappelijke problemen worden opgelost

- heeft dus te maken met het dagdagelijkse leven van de mensen

- het word gezien als een systeem van sociale organisatie rond de overheid

- iedereen die de gemeenschap mee wilt inrichten, doet aan politiek

- (burgerinitiatief: bv. Mooimakers)



1.2. politiek is de strijd om macht


- de mens = sociaal wezen en leeft in groepsverband: werkt samen met anderen om in behoeften te voorzien.

- in elke menselijke samenleving bestaan er tal van groeperingen en verenigingen.

, - in een groep waar mensen samenwerken is er een behoefte aan structuur en aan regels. (deze regels kunnen in
wettelijke documenten zijn vastgelegd of alleen maar mondeling)

- in elke groep is er een persoon of zijn er een aantal personen die regels opstellen en erover waken dat de
groepsregels worden nageleefd.

 het opstellen van groepsregels en het waken over de naleving ervan = politiek

(politiek = het doelbewust ordenen van een groep door middel van machtsuitoefening.)

- grondlegger van deze visie: Niccolo Machiavelli

 grondlegger politieke wetenschappen
 in Il Principe (= de Heerser) beschrijft hij hoe vorsten macht kunnen verwerven en nadien behouden.
 Wat was zo nieuw aan zijn boek? Weg Christelijke moraal.

(een heerser is volgens Machiavelli niet aan een
moraal gevonden maar moet alles doen om zijn
eigen roem en het succes van de staat veilig te
stellen)

- politiek kan worden gezien als ‘conflict’

 binnenlands : tussen de verschillende partijen
 internationaal: voortdurend dreiging van een
gewapend conflict met andere landen



1.3. politiek is het openbaar beleid


- het overheidsbeleid, de totstandkoming van dat beleid, en de effecten daarvan.

- met de overheid wordt de gezaghebbende leiding van een staat bedoeld.

- het begrip beleid heeft 2 betekenissen:

1. beleid = een (toekomstig) plan. De overheid heeft van tevoren uitgedacht wat er moet gedaan worden en
hoe dat moet worden gedaan.
2. Beleid = alles wat de overheid nu doet of niet doet. (geen beleid is ook beleid!)



2. Jongeren en politiek

2.1. De politieke kennis van jongeren


- justitie is de bevoegdheid van?

het federale niveau

- welke materie is een Vlaamse bevoegdheid?

onderwijs

- wie is de huidige minister-president van Vlaanderen?

Jan Jambon

- wie is de huidige minister-president van het Waalse gewest?