GEP: H6: Interpersoonlijk geweld
Inhoud
1. Inleiding...................................................................................................2
2. Wat is kindermishandeling.......................................................................2
2.1. Lichamelijke mishandeling en verwaarlozing.....................................3
2.2. Emotionele mishandeling en verwaarlozing......................................4
2.3. Seksueel misbruik..............................................................................4
2.4. Enkele bijzondere vormen van kindermishandeling...........................4
3. Prevalentie en kindermishandeling..........................................................5
4. Gevolgen van kindermishandeling...........................................................6
4.1. Lichamelijke gevolgen.......................................................................6
4.2. Psychische gevolgen..........................................................................7
4.3. Intergenerationele transmissie/ overdracht.......................................7
5. Verklaringen voor het ontstaan van kindermishandeling.........................8
6. Wat kan je doen als hulpverlener bij een vermoeden van
kindermishandeling?..................................................................................11
7. Enkele vormen van ander geweld..........................................................12
7.1. Partnergeweld..................................................................................12
7.2. Oudermishandeling..........................................................................13
7.3. (Cyber)pesten..................................................................................13
7.4. Sexting.............................................................................................14
8. Preventie met betrekking tot interpersoonlijk geweld...........................14
8.1. Collectieve preventie.......................................................................14
8.2. Individuele preventie.......................................................................14
9. Waar kan je terecht met vragen over interpersoonlijk geweld...............15
9.1. Het vertrouwenscentrum kindermishandeling (VC) - kort toelichten
................................................................................................................15
9.2. Nupraatikerover.be..........................................................................15
9.3. Bij vragen over geweld 1712...........................................................15
9.4. Centrum algemeen welzijnswerk (CAW)..........................................15
1
, 1. Inleiding
Inter(tussen)persoonlijk geweld: ernstig geweld dat mensen de
medemensen aandoen.
(on)machtsconflict.
Verschillende uitingen van geweld.
Geweld actief (slaan) en passief (geen eten geven).
Slachtoffer: geweld is ongewenst, geen bewuste toestemming.
Leidt tot ernstig wantrouwen.
Interpersoonlijk geweld 2 vormen:
Familiaal geweld: tussen intieme partners of gezinsleden
thuiscontext (partnergeweld, kindermishandeling,
siblingmishandeling, oudermishandeling).
Geweld binnen de samenleving: tussen individuen, vooral
buitenshuis (jeugdgeweld, aanranding, verkrachting, misbruik,
geweld in institutionele setting).
- Familiaal + seksueel geweld gevolgen: psychische, fysieke,
seksuele en gezondheidsproblemen.
- WHO stelt dat de zorgsector een centrale rol heeft in de holistische
aanpak van familiaal en seksueel geweld.
Trauma t.g.v. interpersoonlijk geweld:
- Bevindingen neurowetenschappelijk onderzoek hoe groot de
schade.
- Vooruitgang op valk van diagnostiek en behandeling.
- Actueel thema in GGZ en jeugdhulp.
- Kennis over traumatische ervaringen en impact op de ontwikkeling is
sterk toegenomen.
2. Wat is kindermishandeling
Kindermishandeling is geen objectief gegeven
Vertrouwencentrum Kindermishandeling definieert kindermishandeling als
volgt:
“Kindermishandeling is elke vorm van lichamelijk, emotioneel of seksueel
geweld waar kinderen slachtoffer van zijn. Niet door ongeval, maar door
daden of nalatigheden van ouders of andere personen. De gevolgen van
2
, kindermishandeling brengen de ontwikkeling van het kind in gevaar.”
(Vertrouwenscentrum Kindermishandeling, 2022)
- Kindermishandeling sociaal construct (het wordt bepaalt door de
samenleving, grote groep)
- Direct of indirect verwezen naar maatschappij: sociaal construct.
- Wijze waarop kindermishandeling wordt gedacht, onderhevig is aan
mogelijke evoluties vanuit samenleving, verschillen tussen culturen.
Enkele voorbeelden:
Culturele verschillen:
- Slaan van kinderen is verboden en strafbaat in Zweden en Finland.
- Andere landen getolereerd als disciplinering kind.
- Westerse landen structuur en regelmaat belangrijk.
- Andere culturen niet belangrijk.
Historische verschillen
- Opvattingen over slaan van kinderen en fysieke disciplinering
wijzigen in loop van tijd.
Beide voorbeelden wijzen op een sociale constructie!
Kindermishandeling: wanneer een volwassene een minderjarige geweld
aandoet of verwaarloost.
3 vormen van kindermishandeling:
Lichamelijk geweld
Seksuele geweld
Emotioneel geweld
2.1. Lichamelijke mishandeling en verwaarlozing
Lichamelijke mishandeling
- Volwassene fysiek geweld t.a.v. kind of jongere.
- Bv. schoppen, slaan, knijpen, bijten, schudden, toebrengen van
brand - of snijwonden, breuken, inwendige letsels.
- Het is geen ongeval !!!
Lichamelijke verwaarlozing
- Niet de nodige lichamelijke verzorging.
- Bv. in kledij, voeding, slaap, veiligheid, medische verzorging, …
3
Inhoud
1. Inleiding...................................................................................................2
2. Wat is kindermishandeling.......................................................................2
2.1. Lichamelijke mishandeling en verwaarlozing.....................................3
2.2. Emotionele mishandeling en verwaarlozing......................................4
2.3. Seksueel misbruik..............................................................................4
2.4. Enkele bijzondere vormen van kindermishandeling...........................4
3. Prevalentie en kindermishandeling..........................................................5
4. Gevolgen van kindermishandeling...........................................................6
4.1. Lichamelijke gevolgen.......................................................................6
4.2. Psychische gevolgen..........................................................................7
4.3. Intergenerationele transmissie/ overdracht.......................................7
5. Verklaringen voor het ontstaan van kindermishandeling.........................8
6. Wat kan je doen als hulpverlener bij een vermoeden van
kindermishandeling?..................................................................................11
7. Enkele vormen van ander geweld..........................................................12
7.1. Partnergeweld..................................................................................12
7.2. Oudermishandeling..........................................................................13
7.3. (Cyber)pesten..................................................................................13
7.4. Sexting.............................................................................................14
8. Preventie met betrekking tot interpersoonlijk geweld...........................14
8.1. Collectieve preventie.......................................................................14
8.2. Individuele preventie.......................................................................14
9. Waar kan je terecht met vragen over interpersoonlijk geweld...............15
9.1. Het vertrouwenscentrum kindermishandeling (VC) - kort toelichten
................................................................................................................15
9.2. Nupraatikerover.be..........................................................................15
9.3. Bij vragen over geweld 1712...........................................................15
9.4. Centrum algemeen welzijnswerk (CAW)..........................................15
1
, 1. Inleiding
Inter(tussen)persoonlijk geweld: ernstig geweld dat mensen de
medemensen aandoen.
(on)machtsconflict.
Verschillende uitingen van geweld.
Geweld actief (slaan) en passief (geen eten geven).
Slachtoffer: geweld is ongewenst, geen bewuste toestemming.
Leidt tot ernstig wantrouwen.
Interpersoonlijk geweld 2 vormen:
Familiaal geweld: tussen intieme partners of gezinsleden
thuiscontext (partnergeweld, kindermishandeling,
siblingmishandeling, oudermishandeling).
Geweld binnen de samenleving: tussen individuen, vooral
buitenshuis (jeugdgeweld, aanranding, verkrachting, misbruik,
geweld in institutionele setting).
- Familiaal + seksueel geweld gevolgen: psychische, fysieke,
seksuele en gezondheidsproblemen.
- WHO stelt dat de zorgsector een centrale rol heeft in de holistische
aanpak van familiaal en seksueel geweld.
Trauma t.g.v. interpersoonlijk geweld:
- Bevindingen neurowetenschappelijk onderzoek hoe groot de
schade.
- Vooruitgang op valk van diagnostiek en behandeling.
- Actueel thema in GGZ en jeugdhulp.
- Kennis over traumatische ervaringen en impact op de ontwikkeling is
sterk toegenomen.
2. Wat is kindermishandeling
Kindermishandeling is geen objectief gegeven
Vertrouwencentrum Kindermishandeling definieert kindermishandeling als
volgt:
“Kindermishandeling is elke vorm van lichamelijk, emotioneel of seksueel
geweld waar kinderen slachtoffer van zijn. Niet door ongeval, maar door
daden of nalatigheden van ouders of andere personen. De gevolgen van
2
, kindermishandeling brengen de ontwikkeling van het kind in gevaar.”
(Vertrouwenscentrum Kindermishandeling, 2022)
- Kindermishandeling sociaal construct (het wordt bepaalt door de
samenleving, grote groep)
- Direct of indirect verwezen naar maatschappij: sociaal construct.
- Wijze waarop kindermishandeling wordt gedacht, onderhevig is aan
mogelijke evoluties vanuit samenleving, verschillen tussen culturen.
Enkele voorbeelden:
Culturele verschillen:
- Slaan van kinderen is verboden en strafbaat in Zweden en Finland.
- Andere landen getolereerd als disciplinering kind.
- Westerse landen structuur en regelmaat belangrijk.
- Andere culturen niet belangrijk.
Historische verschillen
- Opvattingen over slaan van kinderen en fysieke disciplinering
wijzigen in loop van tijd.
Beide voorbeelden wijzen op een sociale constructie!
Kindermishandeling: wanneer een volwassene een minderjarige geweld
aandoet of verwaarloost.
3 vormen van kindermishandeling:
Lichamelijk geweld
Seksuele geweld
Emotioneel geweld
2.1. Lichamelijke mishandeling en verwaarlozing
Lichamelijke mishandeling
- Volwassene fysiek geweld t.a.v. kind of jongere.
- Bv. schoppen, slaan, knijpen, bijten, schudden, toebrengen van
brand - of snijwonden, breuken, inwendige letsels.
- Het is geen ongeval !!!
Lichamelijke verwaarlozing
- Niet de nodige lichamelijke verzorging.
- Bv. in kledij, voeding, slaap, veiligheid, medische verzorging, …
3