membranaire
organellen
Leven, cellen en celbiologie
Genetische info in bevruchte eicel bepaalt volledig het
multicellulaire organismen dat er uit groeit.
Levende dingen opgebouwd uit cellen, soms 1 cel, soms meerdere
Er zijn veel meer ééncelligen dan meercelligen
Diversiteit ontstaat door aanpassing aan omgeving
Bij diversiteit binnenzijde blijven de cellen gelijkaardig
Wat is een cel
Cel?
Basiseenheid voor het leven
Door een membraan omhuld
In de cel: waterige en geconcentreerde oplossing van
(bio-)chemicaliën
Groeien en (in tweëen) delen
Zichzelf in stand houdend ecosysteempje
Mens: 1013 cellen
Bacterie: 1 cel
Wat is levende materie?
Levende vs niet-levende materie:
Beide kunnen reproduceren (erfelijkheid)
Ze gebruiken beide energie
Centrale dogma (=DNA(gen)RNAeiwit)
Celbiologie/cytologie?
, Studie van structuur, functie en gedragen van cellen
Stamboom van het leven:
Duidelijke variëteit tussen species en individuën, maar toch
opmerkelijke gelijkenis van fundamentele mechanismen
3 grote takken: eukaryote, bacteriën en archea
Cellen bestuderen:
1) In vitro: cellen worden gekweekt op een glaasje
2) In vivo: cellen worden bestudeerd in hun levende organisme
3) Ex vivo: een levende oragnismen waarbij we tijdelijk een weefsel
uithalen, bestuderen en terug op plaats zetten
4) 1907: geboort evan celbiologie neuronale doctrien: neuronen
isoleren uit vloeistof
Types cellen:
1) Primaire cellen:
Cellen dei we uit een organisme halen,opgezuiverd uit een
organisme, ze veranderen niet van functie en we kunenn ze voor
een tijdje levend houden.
Techniek: fractionatie= het scheiden of zuiveren van cellen uit
weefsel.
Primaire cellen zijn: terminaal gedifferentieerd (ze kunnen niet meer
delen) of kunnen nog aantal keren delen
Passage van cellen: het in kweek houden van cellen zodat ze gaan
delen (secundaire cellen), het verversen van het ceimedium
(=vloeistof waarin de cellen gekweekt worden), en het verdunnen
van de celcultuur zodat niet te veel cellen in de kweekfles zitten.
Cellen behouden vaak hun morfologie (differentiatie).
2) Stamcellen:
Embryonale stamcellen zijn pluripotent kunnen nog differentiëren
in verschillende celtypes
Ze kunnen opgezuiverd worden
Organoïde: een uit cellen en in vitro gecreëerd weefsel dat
eigenschappen heeft van een orgaan, dat lijkt (qua uitzicht of
functie) op een orgaan.