100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Class notes

Samenvatting I Ethiek

Rating
-
Sold
2
Pages
130
Uploaded on
17-12-2024
Written in
2024/2025

Volledige samenvatting van het vak Ethiek

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
December 17, 2024
Number of pages
130
Written in
2024/2025
Type
Class notes
Professor(s)
William lemmens
Contains
All classes

Subjects

Content preview

Ethiek
Inhoudsopgave
Praktisch........................................................................................................................................................ 1

DEEL 1. Ethiek................................................................................................................................................ 2
Hoofdstuk 1: Ethiek en moraliteit........................................................................................................................2
§1. Ethiek: van moraal tot praktische rede.....................................................................................................2
Inleiding.......................................................................................................................................................2
Moraal.........................................................................................................................................................2
Moraliteit....................................................................................................................................................2
Geweten, praktische rede, normativiteit...................................................................................................3
Emoties en praktische rede........................................................................................................................5
Normen & waarden....................................................................................................................................6
Deugden en het goede leven......................................................................................................................9
§2. Ethiek en moraalfilosofie...........................................................................................................................9
Inleiding.......................................................................................................................................................9
Meta-ethiek................................................................................................................................................9
Normatieve ethiek....................................................................................................................................10
Toegepaste ethiek.....................................................................................................................................11
Hoofdstuk 2: Morele reflectie en moderne cultuur............................................................................................13
Inleiding:........................................................................................................................................................13
§1. Ethiek en cultuur van de Moderniteit.....................................................................................................13
Moreel verval?..........................................................................................................................................13
Legitimeringscrisis: symptomen...............................................................................................................14
Legitimeringscrisis: disjunctie feit/waarde...............................................................................................16
Moreel relativisme en objectivisme.........................................................................................................17
Contra moreel relativisme........................................................................................................................20
Religie en moraal......................................................................................................................................22
§2. Praktische rede en morele argumentatie................................................................................................24
Praktische rede: van instumenteel tot normatief (X)...............................................................................24
Morele ervaring: van visie tot rationele reflectie (X)................................................................................25
Morele codes en normatieve ethiek.........................................................................................................26
Een coherentie model van morele rechtvaardiging.................................................................................27
Morele sensibiliteit, verbeelding, argumentatie (X).................................................................................29
§3. Ethiek vandaag.........................................................................................................................................29
Hoofdstuk 3: Ethisch egoïsme en utilisme..........................................................................................................31
Inleiding:........................................................................................................................................................31
§1. Ethisch Egoïsme.......................................................................................................................................31
§2. Utilisme of utilitarisme............................................................................................................................31
Omschrijving.............................................................................................................................................31
Kenmerken vh utilisme.............................................................................................................................31
Bentham over geluk en nut......................................................................................................................32
John Stuart Mill over nut en geluk............................................................................................................36
Hoe meet je geluk?...................................................................................................................................39
§3. Kritische bedenkingen.............................................................................................................................41
Succes utilisme..........................................................................................................................................41
Kritiek en bedenkingen.............................................................................................................................41
Hoofdstuk 4: Kant en de Plichtsethiek...............................................................................................................45
Inleiding.........................................................................................................................................................45
§1. Kant over plicht en de morele wet..........................................................................................................45
Een copernicaanse omwenteling..............................................................................................................45

1

, Goede wil en plicht...................................................................................................................................46
Vrijheid en rationele autonomie...............................................................................................................48
De categorische imperatief (CI)................................................................................................................49
Geluk, menselijke waardigheid en het Hoogste Goed.............................................................................53
§2. Kritische evaluatie....................................................................................................................................54
Invloed van Kant en nawerking.................................................................................................................54
Kritiek........................................................................................................................................................55
Hoofdstuk 5: Deugdethiek..................................................................................................................................56
Inleiding.........................................................................................................................................................56
§1. Herwaardering vd deugdenethiek en kritiek...........................................................................................56
§2. Kleine historiek vd deugd........................................................................................................................59
Aristoteles.................................................................................................................................................59
Christelijke deugdethiek:..........................................................................................................................60
Deugdethiek in de Verlichting: David Hume.............................................................................................61
Hedendaagse deugdenethiek...................................................................................................................62
§3. Het goede leven.......................................................................................................................................62
Krachtlijnen v deugdethiek in de geest van Aristoteles...........................................................................62
Deugden die Aristoteles bespreekt..........................................................................................................64
Deugden in Christelijke traditie (Thomas van Aquino).............................................................................64
Deugden Vs Zonden (christelijke traditie)................................................................................................65
§4. Kritische evaluatie....................................................................................................................................65
Pro deugdenethiek....................................................................................................................................65
Contra deugdenethiek..............................................................................................................................66
Hoofdstuk 6: Recht en ethiek.............................................................................................................................68
Inleiding:........................................................................................................................................................68
§1. Verhouding Recht/Ethiek.........................................................................................................................68
Raakvlakken..............................................................................................................................................68
Verschilpunten recht/ethiek.....................................................................................................................69
Een interactionistisch model....................................................................................................................71
§2. De (post)moderne tendens tot juridisering van de ethiek......................................................................73
Crisis van de moderne ethiek...................................................................................................................73
Crisis van het ethische debat....................................................................................................................73
Smalle ethiek – juridisering.......................................................................................................................74
§3. De beroepsethiek van de jurist................................................................................................................75

DEEL 2. Recht en ethiek................................................................................................................................ 76
Hoofdstuk 7: Oorlog, terreur, mensenrechten...................................................................................................76
§1. Oorlog, terreur, mensenrechten.............................................................................................................76
Oorlog en terrorisme................................................................................................................................76
Geweld van de staat & terreur.................................................................................................................77
Terreur en globalisering............................................................................................................................77
§2. Terreur en ethiek.....................................................................................................................................78
Inleiding.....................................................................................................................................................78
Legitimiteit van het terrorisme.................................................................................................................78
Legitieme strijd tegen het terrorisme.......................................................................................................79
§3. De rechtvaardige oorlog..........................................................................................................................81
‘Jus ad bellum’ en ‘jus in bello’.................................................................................................................81
Terrorisme & oorlogsrecht.......................................................................................................................81
Strijd tegen terrorisme & oorlogsrecht....................................................................................................82
Foltering: rechtmatig of onwaardig?........................................................................................................85
§4. Besluit......................................................................................................................................................86
Hoofdstuk 8: Dierenrechten (zin en onzin).........................................................................................................87
§1. Schets problematiek................................................................................................................................87
Inleiding.....................................................................................................................................................87
Plicht en plicht is twee..............................................................................................................................87

2

, Het dierlijk/menselijk bewustzijn.............................................................................................................88
§2. Singer en ‘animal liberation’....................................................................................................................91
§3. Ethiek van de dierenrechten....................................................................................................................93
Tom Regan................................................................................................................................................93
Waarom hebben dieren rechten?............................................................................................................93
Kritiek op dierenrechten vertoog.............................................................................................................94
§4. De feministische dierenethiek.................................................................................................................94
Samengevat:.............................................................................................................................................94
Zorgethiek.................................................................................................................................................94
Redelijkheid en rationaliteit......................................................................................................................95
Raimond Gaita, De hond van de filosoof, Ambo, 2003............................................................................96
§5. Besluit......................................................................................................................................................97
Hoofdstuk 9: Belastingen en ethiek (het probleem van internationale belastingen)........................................99
Inleiding.........................................................................................................................................................99
§1. Problematiek..........................................................................................................................................100
Multinationals en belastingontwijking...................................................................................................100
Legitimiteitscrisis....................................................................................................................................102
§2. Structurerende bepalingen: Soevereiniteit en het gedeelde goed.......................................................103
Inleiding...................................................................................................................................................103
Soevereiniteit..........................................................................................................................................104
Het gedeelde goed..................................................................................................................................104
§3. Rechtsfilosofische opmerkingen............................................................................................................105
Rechtspositivisme...................................................................................................................................105
Natuurrecht?...........................................................................................................................................108
Hoofdstuk 10: Menselijke waardigheid en zorg om het levenseinde..............................................................109
Inleiding.......................................................................................................................................................109
§1. Euthanasie en levenseindezorg.............................................................................................................109
§2. De Belgische Wet op euthanasie...........................................................................................................111
§3. Ethische standpunten rond euthanasie.................................................................................................115
§4. Het onderscheid tss ‘doden’ en ‘laten sterven’.....................................................................................117
§5. Transformatie relatie arts-patiënt.........................................................................................................118
Besluit..........................................................................................................................................................119

Gastcollege door meester Fernand Keuleneer............................................................................................ 121
Inleiding............................................................................................................................................................121
Deel 1: Begrippen.............................................................................................................................................121
1) Rechtsstaat..............................................................................................................................................121
2) Staat = politieke eenheid.........................................................................................................................121
3) Politiek.....................................................................................................................................................122
4) Grondwet.................................................................................................................................................122
5) Rechterlijke macht...................................................................................................................................123
Deel 2: Huidige evolutie en problematiek........................................................................................................124
1) Legitimiteitscrisis.....................................................................................................................................124
2) Drijfveren achter deze evolutie...............................................................................................................124
Conclusie......................................................................................................................................................126
Opmerking n.a.v. een vraag door de prof...................................................................................................126




3

, Praktisch
- Cursusmateriaal:
o Syllabus (acco) en ppt’s
o In de loop van oktober: zelfstudeervragen en begrippenlijst

- Examenpaper
o In te leveren tegen 1ste dag na kerstvakantie, begin januari 2019
 (!op papier en elektronisch!)
o Onderwerp: 1 van de thema’s behandeld in colleges
o Facultatief (niet verplicht)
o Zie info op bb

- Examen:
o Schriftelijk
o Open vragen (3 grote vragen, maar mssch dit jaar meer kleinere vragen)




1

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
uastudent2019 Universiteit Antwerpen
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
91
Member since
5 year
Number of followers
33
Documents
36
Last sold
1 day ago

3.6

7 reviews

5
2
4
3
3
0
2
1
1
1

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions