MIDDELBARE LEEFTIJD
1 Persoonlijke ontwikkeling.....................................................................................................3
1.1 Twee visies op de persoonlijke ontwikkeling van volwassenen......................................3
1.1.1 Modellen gebaseerd op normatieve crises..............................................................3
1.1.2 Modellen gebaseerd op ingrijpende gebeurtenissen...............................................4
1.1.3 Conclusie................................................................................................................ 4
1.2 Eriksons stadium voor zorg voor de volgende generatie vs stagnatie............................4
1.2.1 Voortbouwend op Eriksons invalshoek: vaillant, gould & levinson...........................5
1.2.2 De midlifecrisis: mythe of realiteit?..........................................................................7
1.3 Stabiliteit of veranderingen in de persoonlijkheid...........................................................8
1.3.1 Stabiliteit en verandering in de ‘big five’-persoonlijkheidstrekken............................9
1.3.2 Geluk gedurende het gehele leven........................................................................10
2 Relaties.............................................................................................................................. 11
2.1 Inleiding....................................................................................................................... 11
2.2 Huwelijk en scheiding..................................................................................................12
2.2.1 De ups en downs van het huwelijk........................................................................12
2.2.2 Echtscheiding........................................................................................................14
2.2.3 Hertrouwen............................................................................................................14
2.3 Ontwikkelingen in het gezin: van vol huis tot leeg nest................................................16
2.3.1 Het lege-nestdyndroom.........................................................................................16
2.3.2 Boemerangkinderen: het lege nest opnieuw gevuld..............................................17
2.3.3 De sandwichgeneratie: tussen kinderen en ouders...............................................18
2.4 Huiselijk geweld...........................................................................................................20
2.4.1 De omvang van mishandeling door de partner......................................................20
2.4.2 De cyclus van geweld............................................................................................24
2.4.3 Mishandeling door de partner in de context van de samenleving..........................25
3 Werk en vrije tijd.................................................................................................................25
Pagina | 1
,3.1 Inleiding....................................................................................................................... 25
3.2 werk en carrière...........................................................................................................26
3.3 Uitdagingen in het werk...............................................................................................26
3.3.1 burn-out.................................................................................................................27
Pagina | 2
, 1 PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
De middelbare leeftijd bereiken is niet altijd gemakkelijk en wordt niet altijd positief
ontvangen
In westerse samenlevingen krijgt de veertigste verjaardag vaak een extra, negatieve
lading
Het bereiken van de middelbare leeftijd kan door anderen als onvermijdelijk worden
beschouwd
Er is een suggestie, vooral vanuit de media, dat de 'midlifecrisis' rond deze leeftijd begint
De vraag of dit beeld correct is, hangt af van de manier waarop je het interpreteert
1.1 TWEE VISIES OP DE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING VAN
VOLWASSENEN
1.1.1 MODELLEN GEBASEERD OP NORMATIEVE CRISES
Traditionele visies op persoonlijke ontwikkeling:
- Gebaseerd op de veronderstelling dat mensen vaste stadia doorlopen, elk met een
specifieke crisis
- Elke crisis wordt geassocieerd met een bepaalde leeftijd en kan leiden tot
psychologische verwarring
- Focus ligt op normatieve crises (algemene ontwikkelingsproblemen die bij specifieke
leeftijden horen)
Modellen gebaseerd op normatieve crises:
- Bekijken persoonlijke ontwikkeling in termen van universele stadia, elk gekoppeld aan
een leeftijdsgebonden crisis.
- Vb. Erik Erikson’s psychosociale theorie, waarin stadia van ontwikkeling met
specifieke crises centraal staan
Kritiek op deze modellen:
- Te rigide en uniform, negeren verschillen tussen individuen
- Ontstaan in een tijd waarin strikte rolverdelingen in de samenleving gangbaar waren
(mannen werken, vrouwen thuisblijven en zorgen voor kinderen).
Pagina | 3
1 Persoonlijke ontwikkeling.....................................................................................................3
1.1 Twee visies op de persoonlijke ontwikkeling van volwassenen......................................3
1.1.1 Modellen gebaseerd op normatieve crises..............................................................3
1.1.2 Modellen gebaseerd op ingrijpende gebeurtenissen...............................................4
1.1.3 Conclusie................................................................................................................ 4
1.2 Eriksons stadium voor zorg voor de volgende generatie vs stagnatie............................4
1.2.1 Voortbouwend op Eriksons invalshoek: vaillant, gould & levinson...........................5
1.2.2 De midlifecrisis: mythe of realiteit?..........................................................................7
1.3 Stabiliteit of veranderingen in de persoonlijkheid...........................................................8
1.3.1 Stabiliteit en verandering in de ‘big five’-persoonlijkheidstrekken............................9
1.3.2 Geluk gedurende het gehele leven........................................................................10
2 Relaties.............................................................................................................................. 11
2.1 Inleiding....................................................................................................................... 11
2.2 Huwelijk en scheiding..................................................................................................12
2.2.1 De ups en downs van het huwelijk........................................................................12
2.2.2 Echtscheiding........................................................................................................14
2.2.3 Hertrouwen............................................................................................................14
2.3 Ontwikkelingen in het gezin: van vol huis tot leeg nest................................................16
2.3.1 Het lege-nestdyndroom.........................................................................................16
2.3.2 Boemerangkinderen: het lege nest opnieuw gevuld..............................................17
2.3.3 De sandwichgeneratie: tussen kinderen en ouders...............................................18
2.4 Huiselijk geweld...........................................................................................................20
2.4.1 De omvang van mishandeling door de partner......................................................20
2.4.2 De cyclus van geweld............................................................................................24
2.4.3 Mishandeling door de partner in de context van de samenleving..........................25
3 Werk en vrije tijd.................................................................................................................25
Pagina | 1
,3.1 Inleiding....................................................................................................................... 25
3.2 werk en carrière...........................................................................................................26
3.3 Uitdagingen in het werk...............................................................................................26
3.3.1 burn-out.................................................................................................................27
Pagina | 2
, 1 PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
De middelbare leeftijd bereiken is niet altijd gemakkelijk en wordt niet altijd positief
ontvangen
In westerse samenlevingen krijgt de veertigste verjaardag vaak een extra, negatieve
lading
Het bereiken van de middelbare leeftijd kan door anderen als onvermijdelijk worden
beschouwd
Er is een suggestie, vooral vanuit de media, dat de 'midlifecrisis' rond deze leeftijd begint
De vraag of dit beeld correct is, hangt af van de manier waarop je het interpreteert
1.1 TWEE VISIES OP DE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING VAN
VOLWASSENEN
1.1.1 MODELLEN GEBASEERD OP NORMATIEVE CRISES
Traditionele visies op persoonlijke ontwikkeling:
- Gebaseerd op de veronderstelling dat mensen vaste stadia doorlopen, elk met een
specifieke crisis
- Elke crisis wordt geassocieerd met een bepaalde leeftijd en kan leiden tot
psychologische verwarring
- Focus ligt op normatieve crises (algemene ontwikkelingsproblemen die bij specifieke
leeftijden horen)
Modellen gebaseerd op normatieve crises:
- Bekijken persoonlijke ontwikkeling in termen van universele stadia, elk gekoppeld aan
een leeftijdsgebonden crisis.
- Vb. Erik Erikson’s psychosociale theorie, waarin stadia van ontwikkeling met
specifieke crises centraal staan
Kritiek op deze modellen:
- Te rigide en uniform, negeren verschillen tussen individuen
- Ontstaan in een tijd waarin strikte rolverdelingen in de samenleving gangbaar waren
(mannen werken, vrouwen thuisblijven en zorgen voor kinderen).
Pagina | 3
