Samenvatting bestuursrecht (docent: Rebecca Decreus)

DEEL 2: Bestuursrecht

1 Fundamentele elementen van het bestuursrecht
1.2 Afbakening van het bestuursrecht

Situering van het bestuursrecht:

 Nationaal:
Bestuursrecht is een nationaal recht omdat het de regels en
procedures bepaalt waarmee de overheid in een specifiek land
handelt.

 Publiek recht = het deel van het recht dat de verhoudingen regelt
tussen burgers en de overheid, en tussen overheidsorganen
onderling.
 Omvat verschillende rechtsgebieden:
o Staatsrecht
o Strafrecht
o Bestuursrecht:
Bestuursrecht valt onder het publiek recht omdat
het de juridische basis vormt voor de wijze waarop
de overheid opereert en interacteert met burgers,
en hoe de overheid publieke belangen behartigt.

Bestuursrecht = het geheel van rechtsregels die de bestuurlijke
bedrijvigheid beheersen van overheidsorganen die tot de uitvoerende
macht behoren.

= Administratief recht

 Het organiseert het openbaar bestuur:

 Bestuurlijke overheden uit de Grondwet: Uitvoerende macht:
o Federale UM (parlementen + koning)
o Regionale UM (regeringen + koning)
o UM van de provincies en de gemeenten
 P: provinciegouverneur +
deputatie
 G: burgemeester + college van
burgemeester en schepenen

 Bestuurlijke diensten opgericht of erkend door deze overheden:
- Alle Ocmw’s
- Bpost
- NMBS

1

, - Delijn
- Alle FOD’s
- OVAM
- …

Het bestuur moet steeds optreden in het algemeen belang:

 Veranderende beleidsopvattingen van overheden
 Veranderende verwachtingen van de bevolking

 Alles moet kunnen worden verantwoord in functie van het algemeen
belang.

 Om het algemeen belang te realiseren, treden overheden op
verschillende wijzen op, door het nemen van:

1. Bestuurlijke beslissingen = het nemen van concrete beslissingen in
een concreet dossier.
 Dit verwijst naar de besluiten die door bestuursorganen
worden genomen in hun rol als uitvoerende macht.
- Bv. Aanvraag bouwvergunning
- Bv. Een benoeming (tot directeur)
- Bv. Besluit tot onteigening

2. Beslissingen van wetgevende aard = algemeen geldende
reglementen.
- Bv. Gemeentelijk politiereglement
- Bv. Kenbaar maken van sancties i.v.m. GAS-boetes

3. Beslissingen van jurisdictionele aard = beslissingen van de
administratieve rechtbanken.
- Bv. geschillenbeslechting tussen burgers en de overheid


VOOBEELDEN: Vallen volgende handelingen/instellingen
onder het administratief recht?

Weigering vrijstelling student JA Bestuurlijke beslissing
KU Leuven


Vaststelling politiereglement JA Beslissing van wetgevende aard
door de gemeenteraad


Raad voor betwisting inzake JA Beslissing van jurisdictionele aard


2

,studievoorgangsbeslissingen


Bekrachtiging door de koning NEE  Staatsrecht

 Wetgevende macht
Bpost JA Burgerlijke dienst opgericht of
erkend door de uitvoerende
macht
Arrest van het Hof van NEE  Rechterlijke macht
Cassatie


OCMW JA Burgerlijke dienst opgericht of
erkend door de uitvoerende
macht
Inroeping alarmbelprocedure NEE  Staatsrecht


OVAM JA Burgerlijke dienst opgericht of
erkend door de uitvoerende
macht
Afleveren stedenbouwkundige JA Bestuurlijke beslissing
vergunning



Administratief recht

Administratief recht = uitzonderingsrecht

 Dit ook omdat hier het algemeen belang in strijd gaat met het
privébelang:

- Bv. Onteigening
- Bv. Belasting reglement




3

,Administratief recht heeft zijn:

 Eigen (ruimere) rechten = voorrechten
 Eigen (zwaardere) plichten
 Eigen terminologie




4

,Uitvoerbare beslissingen = eenzijdige administratieve
rechtshandelingen

 Eenzijdig rechtshandeling <-> Meerzijdige rechtshandeling:
o Eenzijdige rechtshandeling = rechtsgevolgen zonder akkoord
van de betrokkene.
 Aanvechtbaar bij de Raad van State
o Meerzijdige rechtshandeling = rechtsgevolgen met akkoord
van de betrokkene (= overeenkomsten).

 Administratieve rechtshandeling <-> Materiële rechtshandeling
o Administratieve rechtshandeling = rechtsgevolgen die het
bestuur gewild heeft.
o Materiële rechtshandeling = rechtsgevolgen die het bestuur
niet gewild heeft.

 Voorrechten verbonden aan uitvoerbare beslissingen:

 Het moet eenzijdig tot stand komen (= zonder akkoord van de
betrokkene)
 Er is een vermoeden van wettigheid (= overeenstemming met de
wet)
 Dit is weerlegbaar = het tegenbewijs kan worden geleverd.
 Uitvoerbaarheid = beslissingen van de administratie kunnen meteen
gerealiseerd worden zonder voorafgaande erkenning door een
rechtbank.


Indeling van de uitvoerbare beslissingen:

 Reglementaire vs. Individuele beslissingen:

Reglementaire = geschreven rechtsregels met een algemene
draagwijdte die toepasselijk zijn op een onbepaald aantal personen.
Kenmerken:
- Algemene draagwijdte
- Toepasbaar op onbepaalbaar aantal personen
- Rechtsregels in formele en materiële zin

Bv. een koninklijk besluit met betrekking tot de statuten van
het rijkspersoneel  van toepassing op alle federale
ambtenaren.

Individuele = geschreven rechtsregels met een individuele
draagwijdte die toepasselijk zijn op een bepaald aantal personen.
Kenmerken:

5

, - Individuele draagwijdte
- Toepasbaar op bepaald aantal personen
- Rechtsregels in formele, maar niet in materiële zin

Bv. een koninklijk besluit waarbij een specifiek iemand, één
iemand tot federale ambtenaar benoemd.

Belang van onderscheid:


Reglementaire Individuele
Wijze Bekendmaking aan Bekendmaking aan de
bekendmaking iedereen belanghebbenden
Motivering Materiële motivering Materiële en formele
(inhoudelijke motivering
motivering)
Advies afdeling Verplicht advies Geen advies
wetgeving raad
van State



 Rechtsverlenende vs. Niet-rechtsverlenende beslissingen:

Rechtsverlenende = een administratieve beslissing die een
subjectief recht of een subjectieve gunst gaat verlenen aan de
betrokkenen.

Bv. een omgevingsvergunning
Bv. een benoeming

Niet- rechtsverlenende = er is een weigering van een subjectief
recht of een subjectieve gunst.

Bv. een omgevingsvergunning wordt geweigerd
Bv. een benoeming wordt geweigerd

Belang onderscheid:
Een niet-rechtsverlenende administratieve beslissing kan ten
alle tijden ingetrokken worden, de rechtverlenende is
onderworpen aan de intrekkingsleer van de Raad van State.
=> kan maar worden opgeheven door de raad van state.



 Discretionaire vs. Gebonden beslissingen:


6