Gedragswetenschappen
H8: De stem van de burger
1. Stemrecht of stemplicht
België= representatieve democratie: electorale participatie: burgers kunnen op gezette tijden
via het kiesrecht bepalen wie hen vertegenwoordigt +
voorwaarden om te mogen stemmen:
Belgische nationaliteit
Minstens 18 jaar zijn
Inschreven zijn in het bevolkingsregister van een gemeente in het kiesgebied
Mogen geen criminele feiten gepleegd hebben, of onbekwaam verklaard zijn
Sinds (1893) is elke kiesgerechtigde Belgische burger verplicht om op te dagen voor de
verkiezingen. Artikel (62) van onze Grondwet stelt dat stemming=
verplicht + geheim is
Verplicht: sancties voor wie niet komt opdagen (€ 55), maar in praktijk blijft het eerder
onbestraft
= Parketten vervolgen niet meer, andere prioriteiten (wel bijzitters: boete van €250 -
€1600)
+ Als je in 15 jaar, 4 keer niet komt stemmen= 10 jaar stemverbod
Geheim: er kan nooit gecontroleerd worden of een stem (geldig) werd uitgebracht
Dus eerder opkomstplicht (niet bij lokale verkiezingen)!
Onderzoek afschaffing opkomstplicht:
7 op de 10 Vlamingen zou ook zonder opkomstplicht gaan stemmen
33% gaat akkoord, 26% neutraal, 41% gaat helemaal niet akkoord
Heeft gevolgen op manier waarop politieke partijen kiescampagne benaderen (kiezers
weghalen bij concurrenten kiezers overtuigen om te gaan stemmen, ze moeten zich nog
harder inzetten
Voordelen van opkomstplicht Nadelen opkomstplicht
Garantie op democratie, iedereen wordt Mensen die niet geïnteresseerd zijn in
vertegenwoordigt politiek, hebben een invloed op het
verkiezingsresultaat
Ook kwetsbare groepen, zoals het arme deel Goede uitdaging voor politici: ze worden
van de bevolking wordt zo betrokken bij de gedwongen om kiezers naar de stembus te
politiek lokken
Stemmen is een burgerplicht en garantie op Politici luisteren niet naar de stem van de
vrijheid burgers
Burgers worden verplicht om politiek na te Iedereen moet de keuze hebben om te
denken stemmen
2. Belgisch kiesrecht
Stemmen werd democratischer door veranderde kiessysteem (= oprichting België)
3. Belgisch kiesstelsel
Evenredige vertegenwoordiging: zetels worden niet in 1x over hele grondgebied verdeeld,
maar in kieskringen
H8: De stem van de burger
1. Stemrecht of stemplicht
België= representatieve democratie: electorale participatie: burgers kunnen op gezette tijden
via het kiesrecht bepalen wie hen vertegenwoordigt +
voorwaarden om te mogen stemmen:
Belgische nationaliteit
Minstens 18 jaar zijn
Inschreven zijn in het bevolkingsregister van een gemeente in het kiesgebied
Mogen geen criminele feiten gepleegd hebben, of onbekwaam verklaard zijn
Sinds (1893) is elke kiesgerechtigde Belgische burger verplicht om op te dagen voor de
verkiezingen. Artikel (62) van onze Grondwet stelt dat stemming=
verplicht + geheim is
Verplicht: sancties voor wie niet komt opdagen (€ 55), maar in praktijk blijft het eerder
onbestraft
= Parketten vervolgen niet meer, andere prioriteiten (wel bijzitters: boete van €250 -
€1600)
+ Als je in 15 jaar, 4 keer niet komt stemmen= 10 jaar stemverbod
Geheim: er kan nooit gecontroleerd worden of een stem (geldig) werd uitgebracht
Dus eerder opkomstplicht (niet bij lokale verkiezingen)!
Onderzoek afschaffing opkomstplicht:
7 op de 10 Vlamingen zou ook zonder opkomstplicht gaan stemmen
33% gaat akkoord, 26% neutraal, 41% gaat helemaal niet akkoord
Heeft gevolgen op manier waarop politieke partijen kiescampagne benaderen (kiezers
weghalen bij concurrenten kiezers overtuigen om te gaan stemmen, ze moeten zich nog
harder inzetten
Voordelen van opkomstplicht Nadelen opkomstplicht
Garantie op democratie, iedereen wordt Mensen die niet geïnteresseerd zijn in
vertegenwoordigt politiek, hebben een invloed op het
verkiezingsresultaat
Ook kwetsbare groepen, zoals het arme deel Goede uitdaging voor politici: ze worden
van de bevolking wordt zo betrokken bij de gedwongen om kiezers naar de stembus te
politiek lokken
Stemmen is een burgerplicht en garantie op Politici luisteren niet naar de stem van de
vrijheid burgers
Burgers worden verplicht om politiek na te Iedereen moet de keuze hebben om te
denken stemmen
2. Belgisch kiesrecht
Stemmen werd democratischer door veranderde kiessysteem (= oprichting België)
3. Belgisch kiesstelsel
Evenredige vertegenwoordiging: zetels worden niet in 1x over hele grondgebied verdeeld,
maar in kieskringen
