100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting fundamentele wijsbegeerte KUL

Rating
-
Sold
-
Pages
118
Uploaded on
19-11-2024
Written in
2023/2024

Samenvatting van het volledige boek fundamentele wijsbegeerte Direct geslaagd op examen met leren van de samenvatting

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
November 19, 2024
Number of pages
118
Written in
2023/2024
Type
Summary

Subjects

Content preview

Contents
0. Inleiding.............................................................................................................................................7
0.1. Wat doet de filosoof? Wat is filosofie?...........................................................................................7
0.2. En toch komt de filosofie tot resultaten.....................................................................................8
0.3. De historiciteit van de filosofie...................................................................................................9
Deel I: De lotgevallen van de filosofische rationaliteit...........................................................................9
1. Hoofdstuk 1: Wijsbegeerte binnen de antieke bestaanshorizon (6 e E v.C -6e E n.C)........................11
1.1. Het ontstaan van de wijsgerige rationaliteit.............................................................................11
1.1.1. Een mythisch wereldbeeld.................................................................................................11
1.1.2. Van mythos naar logos.......................................................................................................11
1.1.3. De natuurfilosofen: het ontstaan van een kosmologie......................................................13
1.1.3.1. Heraclitus: “Alles vloeit”.....................................................................................................14
1.1.3.2. Parmenides: “Het zijnde is, het niet zijnde is niet”.............................................................14
1.1.4. Het ontstaan van de ethiek....................................................................................................15
1.1.4.1. Het relativisme van de sofisten...........................................................................................15
1.1.4.2. Socrates (469-399 v.C.).......................................................................................................16
1.2. De filosofie wordt een systeem................................................................................................17
1.2.1. Plato (428-347 v.C).................................................................................................................17
1.2.1.1. In de ban van Socrates........................................................................................................17
1.2.1.2. De ziel.................................................................................................................................19
1.2.1.3. Het inzichtelijke..................................................................................................................19
1.2.1.4. Het probleem van de morele opvoeding............................................................................19
1.2.1.5. De morele staatsorde.........................................................................................................20
1.2.1.6. De kennis............................................................................................................................21
1.2.1.7. Participatie..........................................................................................................................21
1.2.1.8. Het Goede...........................................................................................................................22
1.2.1.9. Loslaten van het lichamelijke..............................................................................................22
1.2.2. Aristoteles (384-322 v.C.).......................................................................................................23
1.2.2.1. Een systematische wetenschap..........................................................................................23
1.2.2.2. De categoriëen....................................................................................................................24
1.2.2.3. De 4 oorzaken.....................................................................................................................25
1.2.2.4. Vorm en doel: teleologie.....................................................................................................25
1.2.2.5. De ziel als vorm...................................................................................................................26
1.2.2.6. Vorm en materie: hylemorfisme.........................................................................................26
1.2.2.7. Veranderlijkheid: act en potentie.......................................................................................27
1.2.2.8. Ethiek..................................................................................................................................27
1.2.2.9. Het goddelijke.....................................................................................................................29
1.3. De latere oudheid: filosofie als levenswijsheid.........................................................................29
1 Filosofie-samenvatting Victoria_V1-bewerkt

, 1.3.1. Schaalvergroting: het hellenisme (323-30 v.C.) en het Romeinse Rijk (200 v.C.-475 n.C)......30
1.3.1.1. Schaalvergroting op politiek vlak........................................................................................30
1.3.1.2. Schaalvergroting op politiek vlak: gevolgen........................................................................30
1.3.2. De Stoa...................................................................................................................................31
1.3.3. Het epicurisme.......................................................................................................................32
1.3.4. Het neoplatonisme................................................................................................................32
2. Hoofdstuk 2 Het Middeleeuwse perspectief (5e-15e eeuw)............................................................34
2.0. Inleiding........................................................................................................................................34
2.0.1. Een verschuiving van de machtsverhoudingen in Europa..........................................................34
2.0.2. Het christendom = een belangrijke integrerende maatschappelijke factor...............................34
2.1. De vroege middeleeuwen. Augustinus (354-430).........................................................................35
2.1.1. De wil en de rede.......................................................................................................................35
2.1.2. De verlichting van het verstand (illuminatie).............................................................................36
2.1.3. Philosophia Christiania...............................................................................................................36
2.1.3.1. Kenmerken van de christelijke filosofie..................................................................................37
2.1.4. Het vroeg-middeleeuwse geestesleven.....................................................................................37
2.1.4.1. Auctoritates............................................................................................................................37
2.1.4.2. De christelijke filosofie: bijna exclusief augustiniaans, en dus platoons.................................38
2.2. De volle middeleeuwen: herontdekking van Aristoteles..............................................................38
2.2.1. Middeleeuwse (aristotelische) natuurfilosofie..........................................................................38
2.3. De integratie van Aristoteles........................................................................................................39
2.3.1. Aristotelische conflictstof..........................................................................................................39
2.3.2. De synthese van Thomas van Aquino (1215-1274)....................................................................40
2.3.2.1. Rede en geloof........................................................................................................................40
2.3.2.2. De kennis................................................................................................................................41
2.3.2.3. De universalia.........................................................................................................................42
2.3.2.4. God.........................................................................................................................................42
2.3.2.5. De menselijke ziel...................................................................................................................42
2.3.2.6. Ethiek......................................................................................................................................43
2.3.3. Het nominalisme van Willem van Ockham (1285-1348)............................................................44
2.3.3.1. Het nominalisme: een reactie tegen het filosofisch realisme.................................................44
2.3.3.2. Aandacht voor het particuliere...............................................................................................45
2.3.3.3. Het “scheermes van Ockham”….............................................................................................45
2.3.3.4. …scheert aan twee kanten......................................................................................................46
3. Hoofdstuk 3: De crisis van de moderniteit (15e-19e eeuw).............................................................46
3.1. De moderne wijsbegeeerte ten dienste van wetenschap en subject........................................46
3.1.1. Het rationalisme van René Descartes (1596-1650)................................................................46
3.1.1.1. Wiskunde en rationalisme..................................................................................................46
3.1.1.2. De twijfel.............................................................................................................................47
2 Filosofie-samenvatting Victoria_V1-bewerkt

, 3.1.1.3. Eerste zekerheid: “je pense donc je suis”...........................................................................47
3.1.1.4. Dualisme.............................................................................................................................48
3.1.1.5. Het probleem van de brug..................................................................................................48
3.1.1.6. Tweede zekerheid: het bestaan van God............................................................................49
3.1.1.7. Derde zekerheid: het bestaan van de buitenwereld...........................................................50
3.1.1.8. Conclusie: de mathematische structuur van de werkelijkheid............................................51
3.1.2. Het empirisme: John Locke (1632-1704) en David Hume (1711-1776)..................................51
3.1.2.1. John Locke : “No innate ideas!”..........................................................................................52
3.1.2.2. David Hume: Scepticisme....................................................................................................52
3.1.2.3. Uit de PPT, niet in handboek...............................................................................................54
3.1.3. Het kritisch idealisme van Immanuel Kant (1724-1804)........................................................55
3.1.3.1. Context : de Verlichting.......................................................................................................55
3.1.3.2. Wat is de redelijkheid?.......................................................................................................55
3.1.3.3. Rationalisme en empirisme.................................................................................................55
3.1.3.4. Copernicaanse revolutie.....................................................................................................57
3.1.3.5. Transcendentaal standpunt................................................................................................57
3.1.3.6. Analyse van het kenproces : Fase 1. Transcendentale estethiek........................................58
3.1.3.7. Fase 2. Transcendentale analytiek......................................................................................58
3.1.3.8. Fase 3: Transcendentale dialectiek.....................................................................................59
3.1.3.9. De metafysica als onmogelijke wetenschap........................................................................59
3.1.3.10. Kritiek van de praktische rede...........................................................................................60
3.1.4. Het absolute idealisme: Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831)...................................61
3.1.4.1. Hegel’s reactie tegen Kant..................................................................................................61
3.1.4.2. Absoluut idealisme..............................................................................................................61
3.1.4.3. De dialectische methode....................................................................................................61
3.1.4.4. De Geest.............................................................................................................................63
3.1.5. Filosofie als maatschappelijke praktijk: Karl Marx (1818-1883).............................................63
3.1.5.1. Historisch materialisme : de oorzaak van vervreemding....................................................63
3.1.5.2. Kritiek op Hegel...................................................................................................................64
3.1.5.3. Arbeid.................................................................................................................................64
3.1.5.4. Zelf-vervreemding...............................................................................................................65
3.1.5.5. Klassenstrijd........................................................................................................................66
4. Hoofdstuk 4: Het einde van de Moderniteit? (19e-20e eeuw)........................................................66
4.1. Revolutie...................................................................................................................................66
4.2. De grenzen van het geloof in de wetenschap...........................................................................66
4.2.1. August Compte: de belangrijkste grondlegger van het positivisme.......................................66
4.2.2. Het vooruitgansgeloof ter discussie.......................................................................................67
4.3. De onttroning van het subject..................................................................................................67
4.4. Een wijsgerige revolutie............................................................................................................68
3 Filosofie-samenvatting Victoria_V1-bewerkt

, 4.4.1. Kritiek op Hegel......................................................................................................................68
4.4.2. Nieuwe klemtonen in de hedendaagse filosofie....................................................................68
4.4.3. Friedrich Nietzsche (1844 -1900), de filosoof met de hamer.................................................69
4.4.3.1. Afwijzing van “de” waarheid...............................................................................................69
4.4.3.2. Afwijzing van het “platonisme” en de joods-christelijke traditie........................................70
4.4.3.3. Afwijzing van de moraal......................................................................................................70
4.4.3.4. Afwijzing van de religie.......................................................................................................70
4.4.3.5. Hoe moet het nu verder?....................................................................................................71
4.4.4. Edmund Husserl (1859-1938) en de fenomenologie..............................................................71
4.4.4.1. De crisis van de wetenschappelijke rationaliteit.................................................................71
4.4.4.2. Transcendentaal standpunt................................................................................................72
4.4.4.3. Fenomenologie...................................................................................................................73
4.4.4.4. Intentionaliteit....................................................................................................................74
4.4.4.5. De leefwereld als (re)constructie........................................................................................74
4.4.4.6. Objectiviteit........................................................................................................................74
4.4.5. Martin Heidegger (1899-1976) en de existentiële fenomenologie........................................75
4.4.5.1. Dassein................................................................................................................................76
4.4.5.2. Existentialen........................................................................................................................76
4.4.5.3. Zorg: onze omgang met de dingen in de wereld.................................................................77
4.4.5.4. Mit-sein en Mit-Dasein.......................................................................................................77
4.4.5.5. Het “men” (das Man)..........................................................................................................77
4.4.5.6. Openheid (Entschlossenheit)..............................................................................................77
4.4.5.7. Tijdelijkheid.........................................................................................................................78
4.4.5.8. Angst...................................................................................................................................79
4.4.5.9. De dood..............................................................................................................................79
4.4.5.10. Zijn en tijd – en verder......................................................................................................79
4.4.6. Het existentialisme van Sartre: de vrijheid ten top gedreven................................................80
4.4.6.1. “Pour soi” en “en soi”.........................................................................................................80
4.4.6.2. L’être et le néant.................................................................................................................81
4.4.6.3. Tot vrijheid gedoemd..........................................................................................................82
4.4.7. De deconstructie van Jacques Derrida (1930-2004)...............................................................83
4.4.7.1. Het structuralisme..............................................................................................................83
4.4.7.2. De taal.................................................................................................................................84
4.4.7.3. Depreciatie van het schrift..................................................................................................84
4.4.7.3.1. Plato.................................................................................................................................84
4.4.7.3.2. Commentaar van Derrida op Plato...................................................................................85
4.4.7.4. La différance.......................................................................................................................85
4.4.7.5. De wereld als tekst..............................................................................................................86
4.4.7.6. Deconstructie......................................................................................................................87
4 Filosofie-samenvatting Victoria_V1-bewerkt
$25.03
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Get to know the seller
Seller avatar
victoria19

Get to know the seller

Seller avatar
victoria19 Katholieke Universiteit Leuven
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
0
Member since
1 year
Number of followers
0
Documents
2
Last sold
-

0.0

0 reviews

5
0
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions