Literatuur en diversiteit: Les 2
De Bokklubben World Library:
o Een lijst van 100 literaire werken die de Noorse boekenclub
Bokklubben in 2002 heeft samengesteld
o De beste en belangrijkste fictiewerken van over de hele wereld te
vertegenwoordigen
o Canon kan suggesties geven
Aanzienlijke invloed
o Bevat literatuur uit Afrika
Chinua Achebe (Nigeria)
Chike and the River
Things fall apart
Chimamanda Ngozi Adichie (Nigeria)
Americanah
Half of a Yellow Sun
Purple Hibiscus
Wat houdt literatuurwetenschappen in?
o Historisch, cultureel, sociaal, institueel bepaald
o In het heden:
o Liever descriptief (beschrijvend) dan normatief (regelgevend)
Anderzijds: belang van keuze van onderwerpen
Anderzijds: Literatuurwetenschappers zijn ook vaak
juryleden in literaire prijzen
o Liever objectief dan subjectief
Spreken over teksten op controleerbare manier
Belang van eensgezindheid over terminologie (metataal)
Anderzijds: niet vanzelfsprekend door de keuze van het
studieobject (ambiguïteit)
o Tekst- en literatuurgericht
, Tekstgerichte literatuurwetenschap:
o Gericht op één tekst
o Literaire analyse (= literair ontleden)
Tekstintern (louter binnen de tekst: structuralisme)
Structuralisme: Een theoretische benadering die zich
richt op de analyse van structuren binnen een
bepaald systeem
Tekstextern (tekst in relatie tot de buitenwereld)
Hoe de auteur over de buitenwereld denkt, gebaseerd
op gebeurtennissen,…
Onderscheiding tussen deze twee is zeer moeilijk
Verklarende teksten kunnen helpen
Belangrijk onderscheid:
Primaire tekst/literatuur (= literaire tekst)
Secundaire teksten/literatuur (= teksten over literaire
tekst)
Doel van tekstgerichte literatuurwetenschap:
Van literaire analyse naar interpretatie
o Interpretatie is synthese op basis van literaire
analyse
o Betekenisgeving die rekening houdt met vorm
en inhoud van het literaire werk
Samenspel van tekst, lezer en auteur
o Vroeger: Wat vindt de auteur zelf?
o Nu: Eigen interpretatie
Geen exacte wetenschappen
o Vanwege ambiguïteit het ontbreken van een
ijkpunt
, Literatuurgerichte literatuurwetenschappen
o Literatuurgericht = gericht op meerdere teksten(literatuur als
verzameling)
Bijvoorbeeld: Historische ontwikkelingen (tekst en context)
Geschiedenis van de Nederlandse literatuur
Bijvoorbeeld: Studie van literatuuropvattingen (poëtica’s)
Diachroon (door de tijd heen)
Synchroon (op een bepaald moment)
o Onderzoek naar stromingen, zoals realisme
Bijvoorbeeld: Studie van literaire dynamiek
o Gender en literatuur
o Receptie van literatuur
Van meerdere teksten
Van één tekst is dit: tekstexterne
tekstgerichte literatuurwetenschap
Studie van (veranderende) poëtica
o Belang van vorm
Soepel, welluidend, mooi, technisch volmaakt, complex
o Belang van originaliteit
Waardering dat een auteur revolutionair is of tradities volgt
Creatief, intelligent, geniaal, visionair
o Belang van fictionaliteit
Non-fictie vs. Fictie
Fictie domineert in het heden
, Methode van close reading
o Nauwkeurig lezen
Grotendeels zonder rekening te houden met buitenwereld
(tekstintern)
o Vanaf begin van de tekst: titel en openingszin
o Analyse en interpretatie geleidelijk bijstellen
o Vaardigheid om aan te leren
o Gebruik van de terminologie van traditionele narratologie
Distant reading: Term uit de digital humanities waarbij met
behulp van computer heel veel werken tegelijk worden
‘gelezen’ en geanalyseerd
o Aandachtspunt: Opmaak
Structuur van een literaire tekst helpt om het bouwwerk en de
bouwstenen te herkennen
Bijvoorbeeld: de verandering van:
Chronologie (tijdsprongen)
Verhaallijn (ander personage)
Perspectief
Opdeling en hierarchie
1. Hoofdstuk
2. Paragraaf (Section in Engels)
3. Alinea (Paragraph in Engels)
Verdere opdeling via interpunctie en spaties
1. Zin
2. Zinsdeel
3. Woord
4.
De Bokklubben World Library:
o Een lijst van 100 literaire werken die de Noorse boekenclub
Bokklubben in 2002 heeft samengesteld
o De beste en belangrijkste fictiewerken van over de hele wereld te
vertegenwoordigen
o Canon kan suggesties geven
Aanzienlijke invloed
o Bevat literatuur uit Afrika
Chinua Achebe (Nigeria)
Chike and the River
Things fall apart
Chimamanda Ngozi Adichie (Nigeria)
Americanah
Half of a Yellow Sun
Purple Hibiscus
Wat houdt literatuurwetenschappen in?
o Historisch, cultureel, sociaal, institueel bepaald
o In het heden:
o Liever descriptief (beschrijvend) dan normatief (regelgevend)
Anderzijds: belang van keuze van onderwerpen
Anderzijds: Literatuurwetenschappers zijn ook vaak
juryleden in literaire prijzen
o Liever objectief dan subjectief
Spreken over teksten op controleerbare manier
Belang van eensgezindheid over terminologie (metataal)
Anderzijds: niet vanzelfsprekend door de keuze van het
studieobject (ambiguïteit)
o Tekst- en literatuurgericht
, Tekstgerichte literatuurwetenschap:
o Gericht op één tekst
o Literaire analyse (= literair ontleden)
Tekstintern (louter binnen de tekst: structuralisme)
Structuralisme: Een theoretische benadering die zich
richt op de analyse van structuren binnen een
bepaald systeem
Tekstextern (tekst in relatie tot de buitenwereld)
Hoe de auteur over de buitenwereld denkt, gebaseerd
op gebeurtennissen,…
Onderscheiding tussen deze twee is zeer moeilijk
Verklarende teksten kunnen helpen
Belangrijk onderscheid:
Primaire tekst/literatuur (= literaire tekst)
Secundaire teksten/literatuur (= teksten over literaire
tekst)
Doel van tekstgerichte literatuurwetenschap:
Van literaire analyse naar interpretatie
o Interpretatie is synthese op basis van literaire
analyse
o Betekenisgeving die rekening houdt met vorm
en inhoud van het literaire werk
Samenspel van tekst, lezer en auteur
o Vroeger: Wat vindt de auteur zelf?
o Nu: Eigen interpretatie
Geen exacte wetenschappen
o Vanwege ambiguïteit het ontbreken van een
ijkpunt
, Literatuurgerichte literatuurwetenschappen
o Literatuurgericht = gericht op meerdere teksten(literatuur als
verzameling)
Bijvoorbeeld: Historische ontwikkelingen (tekst en context)
Geschiedenis van de Nederlandse literatuur
Bijvoorbeeld: Studie van literatuuropvattingen (poëtica’s)
Diachroon (door de tijd heen)
Synchroon (op een bepaald moment)
o Onderzoek naar stromingen, zoals realisme
Bijvoorbeeld: Studie van literaire dynamiek
o Gender en literatuur
o Receptie van literatuur
Van meerdere teksten
Van één tekst is dit: tekstexterne
tekstgerichte literatuurwetenschap
Studie van (veranderende) poëtica
o Belang van vorm
Soepel, welluidend, mooi, technisch volmaakt, complex
o Belang van originaliteit
Waardering dat een auteur revolutionair is of tradities volgt
Creatief, intelligent, geniaal, visionair
o Belang van fictionaliteit
Non-fictie vs. Fictie
Fictie domineert in het heden
, Methode van close reading
o Nauwkeurig lezen
Grotendeels zonder rekening te houden met buitenwereld
(tekstintern)
o Vanaf begin van de tekst: titel en openingszin
o Analyse en interpretatie geleidelijk bijstellen
o Vaardigheid om aan te leren
o Gebruik van de terminologie van traditionele narratologie
Distant reading: Term uit de digital humanities waarbij met
behulp van computer heel veel werken tegelijk worden
‘gelezen’ en geanalyseerd
o Aandachtspunt: Opmaak
Structuur van een literaire tekst helpt om het bouwwerk en de
bouwstenen te herkennen
Bijvoorbeeld: de verandering van:
Chronologie (tijdsprongen)
Verhaallijn (ander personage)
Perspectief
Opdeling en hierarchie
1. Hoofdstuk
2. Paragraaf (Section in Engels)
3. Alinea (Paragraph in Engels)
Verdere opdeling via interpunctie en spaties
1. Zin
2. Zinsdeel
3. Woord
4.