Hoe-vraag
‘ de wetenschap die bestudeert op welke manier een LK kennis,
vaardigheden en attitudes kan onderwijzen aan LLng’
Bv. structuur, voorbereid zijn, vakkennis, …
Wetenschappelijke basis voor effectief lesgeven
1. Cognitieve psychologie (in het hoofd van de llng)
- Studie van mentale processen
- Hoe wordt info opgeslagen, verwerkt, …
2. Lerareneffectiviteit studies
- Evidence based education
Studie van leereffecten
- Beter evidence informed werken (= alles werkt soms niet altijd)
=> verschillende effectgrootte (bv. Huiswerk heft positief leereffect)
5 Inzichten uit de wetenschap die de basisvormen voor de didactische
bouwstenen
1. Het werkgeheugen heeft beperkte capaciteit
- Vanuit het sensorieel geheugen verliezen we veel info
2. Expert denkt anders dan beginner
- Uitgebreid kennisschema
Focus op biologisch secundair leren -> veel energie insteken (actief
leren)
Vakdidactische kennis Pedagogische- didactische kennis
De kennis over de wijze waarop het Weten wanneer het goed of minder
onderwerp moet onderwezen worden goed is om bepaalde werkvorm in te
zetten
! Curse of knowledge: jij hebt te veel kennis waardoor je llng overschat
3. Generieke vaardigheden aanleren
4. Leren (LT) is niet hetzelfde als presteren (KT)
5. Gewoon goed les geven
, 12 didactische bouwstenen
1. Activeer relevante voorkennis
Voorkennis activeren bij llng.
Géén voorkennis => advanced organizer =mentale kapstok voor
aandacht te trekken
Bv. mindmap
2. Duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie
Deductieve – inductieve lesopbouw
Vb. leerkracht Ned. wilt het begrip schaarste aanleren
Deductief leren: via het woordenboek
Inductief leren: vertrek vanuit een situatie
Deductief werken Inductief werken
- Aanleren algemene principes - Aanleren via voorbeeld
en regels - Afleiden van een aantal
- Verduidelijken via voorbeeld regels
en oefening
3. Gebruik voorbeelden
Gebruik situaties die ze kennen van het dagelijks leven
1.1.1. Worked examples ( = uitgewerkte voorbeelden)
1.1.2. Mondeling examples
Demonstratie met expliciete stappen
1.1.3. Concrete examples
Op vlak van de zintuigen werken (vooral zien en voelen)
4. Combineer woord en beeld
BASISPRINCIPE/ multimedia principe: woord + beeld is beter dan woord
alleen!
Coherentieprincipe: ‘less is more’
Modaliteitsprincipe: beeld + spraak
is goed
Nabijheidsprincipe: woord naast
beeld
Overbondigheidspricipe: woord +
beeld + tekst
Signaleringsprincipe: essentie benadrukken
‘ de wetenschap die bestudeert op welke manier een LK kennis,
vaardigheden en attitudes kan onderwijzen aan LLng’
Bv. structuur, voorbereid zijn, vakkennis, …
Wetenschappelijke basis voor effectief lesgeven
1. Cognitieve psychologie (in het hoofd van de llng)
- Studie van mentale processen
- Hoe wordt info opgeslagen, verwerkt, …
2. Lerareneffectiviteit studies
- Evidence based education
Studie van leereffecten
- Beter evidence informed werken (= alles werkt soms niet altijd)
=> verschillende effectgrootte (bv. Huiswerk heft positief leereffect)
5 Inzichten uit de wetenschap die de basisvormen voor de didactische
bouwstenen
1. Het werkgeheugen heeft beperkte capaciteit
- Vanuit het sensorieel geheugen verliezen we veel info
2. Expert denkt anders dan beginner
- Uitgebreid kennisschema
Focus op biologisch secundair leren -> veel energie insteken (actief
leren)
Vakdidactische kennis Pedagogische- didactische kennis
De kennis over de wijze waarop het Weten wanneer het goed of minder
onderwerp moet onderwezen worden goed is om bepaalde werkvorm in te
zetten
! Curse of knowledge: jij hebt te veel kennis waardoor je llng overschat
3. Generieke vaardigheden aanleren
4. Leren (LT) is niet hetzelfde als presteren (KT)
5. Gewoon goed les geven
, 12 didactische bouwstenen
1. Activeer relevante voorkennis
Voorkennis activeren bij llng.
Géén voorkennis => advanced organizer =mentale kapstok voor
aandacht te trekken
Bv. mindmap
2. Duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie
Deductieve – inductieve lesopbouw
Vb. leerkracht Ned. wilt het begrip schaarste aanleren
Deductief leren: via het woordenboek
Inductief leren: vertrek vanuit een situatie
Deductief werken Inductief werken
- Aanleren algemene principes - Aanleren via voorbeeld
en regels - Afleiden van een aantal
- Verduidelijken via voorbeeld regels
en oefening
3. Gebruik voorbeelden
Gebruik situaties die ze kennen van het dagelijks leven
1.1.1. Worked examples ( = uitgewerkte voorbeelden)
1.1.2. Mondeling examples
Demonstratie met expliciete stappen
1.1.3. Concrete examples
Op vlak van de zintuigen werken (vooral zien en voelen)
4. Combineer woord en beeld
BASISPRINCIPE/ multimedia principe: woord + beeld is beter dan woord
alleen!
Coherentieprincipe: ‘less is more’
Modaliteitsprincipe: beeld + spraak
is goed
Nabijheidsprincipe: woord naast
beeld
Overbondigheidspricipe: woord +
beeld + tekst
Signaleringsprincipe: essentie benadrukken
