Samenvatting Pathologie 2.4

Pathologie 2.4
Circulatiestoornissen

 De mens bestaat voor 60% uit water  3/7e buiten cellen, 4/7e in cellen.
 Bloed  75% in aders (intraveneus), 25% in slagaders (intra-arterieel).
 Hart --> zorgt dat slagaders (arteriën), haarvaten (capillairen) en aders (venen) vol met
bloed zitten.
 Cardiac output  hoeveelheid bloed die per minuut de linkerkamer verlaat.
o HMV = Sv (slagvolume) in cc/slag () * frequentie in slagen/minuut
o Is normaal rond 5000 cc/min bij Sv van 70 cc/slag en hartslagfrequentie van 70
slagen/min.
 Circulatiestoornissen  door het hele lichaam (onvoldoende HMV; oedeem) of plaatselijk
(in bloedvaten; atherosclerose).

Algemene circulatiestoornissen (hartinsufficiëntie/hartfalen)
 Decompensatio cordis  hart is niet in staat om normaal
drukverschil tussen de venen en arteriën in stand te houden. 
hartvolume daalt en weefsels krijgen tekort aan zuurstof
(hypoxemie)
o Linksdecompensatie (forward failure, cardiogene shock)
 Linkerventrikel moet het bloed het lichaam inpompen.
 Als linkerdeel van hart niet goed functioneert  er wordt te
weinig bloed aangezogen vanuit de longen en er gaat niet
genoeg bloed naar de weefsels (de arteriële bloedtoevoer
naar organen schiet tekort) = forward failure.
 Dus het zuurstofrijke bloed wat we nodig hebben gaat niet
lichaam in, maar stroomt terug het linkeratrium in  het
gaat dan dus terug naar de longen.
 Stuwing  ophoping van bloed in de longen  hogere druk in de longaders
(oedeem).
 Bij forward failure  druk in linkerventrikel stijgt die zich voortplant naar
linkeratrium en dus weer door naar de longen  er ontstaat stuwing in longen
en vocht treedt op uit bloedvaten (longoedeem).
o Kortademig bij inspanning en in rust (dyspneu)
o Door zuurstoftekort in weefsels  vermoeidheid (spieren), slaperigheid
(hersenen), kortademigheid (longen) of shock.
 Oorzaken
 Als linkerkamer niet goed werkt  door hypertensie, arteriosclerose van
hartkransslagaders, hartinfarct of afwijkingen aan aortakleppen.
 Als linkeratrium niet goed werkt  door vernauwing van mitralisklep (tussen
linker ventrikel (kamer) en linkerboezem (atrium).
 Symptomen van links decompensatie
 Dyspneu (door longoedeem)
o Bij inspanning, later ook in rust
o Acuut (nachts) = asthma cardiale
o Cheyne-Stokes ademhaling  periodiek toe- en afnemen van
ademdiepte, afwisselend door apnoe.
 Kriebelhoest, door:
o Longoedeem
o Secundaire infectie van luchtwegen
 Doordat de linkerventrikel niet goed pompt ontstaan er
doorbloedingsstoornissen in rest van het lichaam.
o Nieren zetten RAAS-systeem aan  bloedvolume stijgt en ook
bloeddruk  dit is desastreus voor het hart die al niet goed werkte.

,  Linkerventrikelhypertrofie (LVH)
o Door hypertensie  spier wordt sterker  kan minder goed
samentrekken en maakt ventrikel kleiner waardoor er weer minder
bloed in past
 Vochtige rhonchi
 Shockverschijnselen
 Therapie
 Bestrijden van oorzaak (hypetensie, hartinfarct)
 Asthma cardiale met longoedeem behandelen met intraveneuze plasmiddelen

o Rechtsdecompensatie (backward failure, perifere shock)
 Rechterkamer pompt niet effectief bloed door. Het zuurstofarme bloed gaat er niet
uit en gaat dus niet naar de longen. Er komt dus te weinig zuurstofarm bloed in de
longen en er komt teveel bloed wat terugstroomt in de rechter atrium. Bloed
stroomt terug naar het lichaam maar is dus zuurstofarm. Hij gaat dus
terugpompen.
 Er wordt minder goed bloed aangezogen vanuit lichaam en minder bloed naar de
longen gepompt.  stuwing van bloed in hele lichaam (aders). Er ontstaat hogere
druk in de aders waardoor er oedeem ontstaat.
 Oorzaken:
 Aangeboren hartgebreken van rechterventrikel
 Ontsteking van hartzakje (pericarditis)
 Chronische longziekten (longemfyseem)
 Kan ook ontstaan in aansluiting op linksdecompensatie
 Symptomen:
 Oedeem
o Overvulling van veneuze stelsel; door stuwing (ophoping) van bloed in
venen.
o Door zuurstofgebrek in capillairen treedt vocht uit de bloedvaatjes.
o Vooral in laagstgelegen delen van lichaam (enkel). Oedeem zakt door
zwaartekracht.
 Water-en-zout retentie in nieren
o Circulerend bloedvolume neemt toe en centraal veneuze druk stijgt
 Deel van bloed blijft in lever
o Hierdoor wordt lever groter (hepatomegalie)
 Deel van overtollige vocht wordt uitgeplast (snachts) = nycturie
o Nycturie  als je gaat liggen verdeeld oedeem zich en wordt het vocht
opgenomen in bloedbaan en dit wordt weer verwerkt door de nieren.
 Therapie:
 Is vaak chronisch omdat oorzaak vaak niet bestreden kan worden
 Diuretica i.c.m. digitalis.




o Chronisch hartfalen
 Als het hart niet in staat is voldoende bloed weg te pompen om aan de
stofwisselingsbehoeften van het lichaam te voldoen.

NYHA-klasse Belangrijkste kenmerken
I kortademig, uitsluitend bij forse inspanning
II moeheid en/of kortademig bij normale bezigheden

,III moeheid en/of kortademig bij minder dan normale bezigheden;oedeem
IV moeheid en/of kortademig bij minimale bezigheden of in rust;
uitgesproken oedeem; othophnoe (verergert dyspneu bij liggen) ;
ernstig geïnvalideerd

 Meest voorkomende oorzaken van chronisch hartfalen
 Hartinfarct en hypertensie
 Ritmestoornissen
 Bloedarmoede
 Hartspieraandoeningen
 Klepafwijkingen
 Onderzoek naar chronisch hartfalen:
 Bloed (Hb), creatinine en elektrolyten (nierwerking)
 ECG (ritmestoornissen, infarct)
 X-thorax (hartgrootte)
 Longfunctieonderzoek
 Auscultatie van het hart
 Echocardiografie
o Behandeling chronisch hartfalen:
 Stimuleren van hartfunctie
 Verminderen van werkbelasting van het hart (diuretica bij oedeem en
vaatverwijdende middelen; ACE remmers, bètablokkers).
 Carcdioreperatie (chirurgisch ingrijpen; pacemaker, wegsnijden infarctgebied)

Begrippen, algemene circulatiestoornissen
 Stuwing
o Ophoping van het bloed in het overvulde veneuze systeem. Weefsel dat
stuwingverschijnselen vertoont is gezwollen en overgevuld met zuurstofarm,
donkerrood bloed. En het krijgt een paarse tint (cyanose)
 Leverzwelling (hepatomegalie)
 Longstuwing, met longoedeem als gevolg
 Hypoxemie
o Een tekort aan zuurstof in het bloed.
 Snelle vermoeidheid met in later stadium cerebrale verschijnselen
 Cyanose, te zien aan tong, lippen en nagels (paars)
 Dyspnoe
o Kortademigheid
 Door de hoogte van de kooldioxideconcentratie in het bloed
 Dyspneu d’effort  kortademigheid bij inspanning
 Dyspneu de repos  kortademigeid in rust
 Orthopnoe  kortademigheid in liggende houding (ernstige vorm)




 Oedeem
o Hydrostatische druk/bloeddruk  perst vocht uit de bloedbaan
 In arteriën is de druk hoger dan in de venen.
o Osmotische druk  perst vocht de bloedbaan in
 Is constant (komt door plasma eiwitten in het bloed (albumine) want eiwitten
kunnen nooit de bloedbaan uit.

,  Als hydrostatische druk hoger is dan osmotische druk zal het vocht uit het
bloedbaan geperst worden (filtratie).
 als de osmotische druk hoger is dan de hydrostatische druk wordt het vocht weer
terug de bloedbaan in geperst (resorptie).
o Wordt deze balans verstoord?  oedeem!
o Cardiaal oedeem
 Als bij forward failure in de nieren water en zoutretentie plaatsvindt. Het
circulerend bloedvolume neemt toe en CVD stijgt  het bloed aan veneuze kant
(capillairen en venen) moet stromen tegen een drukverhoging in en dit leidt tot
een stroomvertraging aan de kant van de capillairen.
 Dus door de verhoogde veneuze hydrostatische druk  is de bloeddruk in de
venen hoger  er is minder kracht om vocht terug het bloed in te halen.
 Vooral in de laagst gelegen delen (enkels).
o Renaal oedeem
 Gevolg van nierziekte  meer dan 5g eiwit/dag gaat verloren in urine  door dit
eiwitverlies ontstaat hypoproteinemie (een tekort aan eiwit in het bloed) 
hierdoor daalt osmotische druk en lijdt dit tot oedeem.
o Oedeem door malabsorptie
 Als eiwitten niet in het lichaam worden opgenomen en versneld het lichaam
verlaten  ontstaat eveneens hypoproteinemie (een tekort aan eiwit in het bloed)
 hierdoor daalt osmotische druk en lijdt dit tot oedeem.
o Hongeroedeem
 Tekort aan eiwitten  hypoproteinemie  oedeem
o Obstructie-oedeem
 Door trombose (lokale bloedvatafsluiting)  veneuze bloed kan niet verder
stromen en gaat vlak onder de afsluiting uit de vaten.
o Lymfeoedeem
 Het transport van het lymfevocht naar de kleppen bevattende lymfevaten is
gestoord en daardoor is ook de afvoer naar het veneuze bloed verstoord.
 In totaal zorgt lymfesysteem voor 1,5 liter water terughalen per dag  als afvoer
verstoord is komt er teveel vocht in het weefsel.
 Oorzaken lymfeoedeem  lymfeklieren uit oksel weggehaald na borstkanker
(okseltoilet), bestraling, infecties, trauma,
 herstellende chirurgoperaties of manuele lymfedrainage.