Samenvatting Nederlands 4 & 5 Havo/VWO

Persoonsvormen in tegenwoordige tijd
Staat jij/ je achter de persoonsvorm, dan krijg je geen extra –t achter de ik-vorm

^ uitzondering -> wordt je vader gek? Als er iets achter staat dat wat bezittelijk is, dan schrijf
je het niet in de ik-vorm maar met –dt

Uitzondering -> zij wilt – hij wil < zonder –t dus




Voor vrijwel alle werkwoorden gelden in de tegenwoordige tijd enkelvoud de volgende
regels:

Geen t -> Voeg geen t aan de stam toe als het onderwerp: ik is: ik maak / ik word, maak ik /
word ik

jij/je is én achter de persoonsvorm staat: maak jij / word jij

Stam + t -> Voeg wél een t aan de stam toe als het onderwerp:

jij/je is én vóór de persoonsvorm staat: jij maakt / jij wordt
u is: u maakt / maakt u, u wordt / wordt u
een derde persoon is:
hij / zij / het / Mark / Fleur / het meisje / de klas / onze afdeling / het boek / Den Haag /
Nederland / wie / wat / ... maakt / wordt
dan maakt / wordt hij / zij / het / Mark / Fleur / het meisje / de klas / onze afdeling / het
boek / Den Haag / Nederland / ...

Extra aandachtspunten en tips:

Ook als de stam op een d eindigt, geldt de regel ‘stam plus t’:
jij/u/hij/zij/het wordt / raadt / rijdt / begeleidt / bereidt / onthoudt / ontvriendt / vermijdt /
verraadt, enz.
In de tegenwoordige tijd wordt nooit een d aan de stam toegevoegd. Zinnen als ‘Zij wijzigd
straks de tarieven’ en ‘Hij veranderd morgen de code’ zijn dus altijd fout. Het moet zijn: ‘Zij
wijzigt straks de tarieven’ en ‘Hij verandert morgen de code’ (weer: stam + t). Let niet op de
verleden tijd van wijzigen en veranderen!

,https://www.cambiumned.nl/werkwoordspelling/persoonsvorm-tegenwoordige-tijd/


Persoonsvorm in verleden tijd
Bij zwakke werkwoorden (geen klankverandering) gebruik je ´t kofschip,

Sterke werkwoorden zijn uniek, omdat ze veranderen van klank (lopen -> liep) je schrijft ze
dus gewoon hoe je ze hoort




Veel mensen hebben ’t kofschip als ‘regel’ geleerd op school, maar het is eigenlijk helemaal
geen regel. Het is een ezelsbruggetje dat je eventueel kunt gebruiken als je twijfelt over de
spelling van de verleden tijd of het voltooid deelwoord van een zwak werkwoord.

Het ezelsbruggetje in het kort

De medeklinkers uit ’t kofschip, dus de t, k, f, s, ch en p, helpen je te bepalen of een zwak
werkwoord de uitgang -te of -de krijgt in de verleden tijd. De uitgang -te wordt toegevoegd
aan werkwoorden waarvan de stam (= het hele werkwoord zonder de uitgang -en) eindigt
op een van die medeklinkers uit ’t kofschip. Andere werkwoorden krijgen -de.

Met dit ezelsbruggetje kun je bijvoorbeeld controleren dat de verleden tijden hij veegde en
hij haalde met -de juist zijn. De g van vegen en de l van halen ‘zitten immers niet in ’t
kofschip’. Daarnaast zijn hij klopte en hij hakte met -te, want de p van kloppen en de k van
hakken ‘zitten wel in ’t kofschip’. Het voltooid deelwoord wordt van de verleden tijd
afgeleid, en heeft dus dezelfde d dan wel t: veegde leidt tot hij heeft geveegd en klopte tot
hij heeft geklopt.

,https://www.cambiumned.nl/werkwoordspelling/persoonsvorm-verleden-tijd/




Importwerkwoorden
Komen niet uit nederland, maar zijn geimporteerd

Werkwoorden die geleend zijn uit het Engels, vervoeg je volgens de Nederlandse regels. Ze
krijgen dus de uitgangen -t en -en in de tegenwoordige tijd (streamt, streamen), -de(n) of -
te(n) in de verleden tijd (streamde, mixte) en -d of -t in het voltooid deelwoord (gestreamd,
gemixt)




https://www.cambiumned.nl/werkwoordspelling/engels-werkwoorden/

, Overige werkwoordsvormen
 Het bijvoeglijk naamwoord & gebiedende wijs schrijf je zo kort mogelijk!




https://www.cambiumned.nl/werkwoordspelling/werkwoordsvormen/#google_vign
ette