Verwoorden wat de gezondheidsdeterminant leefstijl en gedrag inhoudt
Gezondheidsdeterminant leefstijl & gedrag
Richt zich op gedragingen die een positieve of negatieve invloed hebben op gezondheid en/of een
gezondheidsprobleem, zoals:
- gezondheidsvaardigheden
- voedingsgedrag
- alcohol- en drugsgebruik
- rookgedrag
- bewegingsgedrag
- seksueel gedrag
Gedragsveranderingen zorgen voor verbeterde patiënten en afname gezondheidsprobleem
Determinanten van ziektelast
- gedrag
- persoonsgebonden
- arbeid
- milieu
G&P 1
Gezondheidsvaardigheden
= wat je moet kunnen om een goede gezondheid/leefstijl te kunnen hanteren
- doorzettingsvermogen
- motivatie
- plannen/structuren (samen met deskundige of verpleegkundige of alleen)
- prioriteiten stellen (hoofd- van bijzaken onderscheiden)
- weten bij wie je moet zijn
- begrijpen wat je moet doen
Toelichten hoe leefstijlfactoren en gedragingen invloed hebben op de gezondheid van de mens
Voeding
: heeft een duidelijke invloed op gezondheid en gezondheidsproblemen.
Primair = Cariës (gaatjes tanden), overgewicht, obstipatie, jodiumtekort, ondergewicht, alcoholische
levercirrose, hypertensie, ijzergebrek, maag- en slokdarmkanker en bepaalde hart- en vaataandoeningen
Secundair (gezondheidsproblemen zijn primair voeding gerelateerd, maar er speelt een andere
gezondheidsdeterminant een rol) = darmkanker waarbij te weinig consumptie van groente en fruit als
risicofactor, maar er een secundair verband is met ernstig overgewicht en lichamelijke inactiviteit
Alcohol- en drugsgebruik
: overmatig alcoholgebruik heeft een negatieve invloed op de gezondheid en heeft een duidelijke relatie met:
Alcohol
- (verkeers)ongevallen
- chronische ziekten: levercirrose, hartziekten en kanker
- verstoorde immuunsysteem: risico op tuberculose, virale infecties en kanker neemt toe
- verhoogde bloeddruk: risico op beroerte en hartziekten
, - negatieve invloed op vruchtbaarheid van mannen en vrouwen
- tijdens zwangerschap: kan leiden tot hyperactiviteit (ADHD), verstoorde slaap/waakritme en
aandachtstekortstoornissen bij het kind. Ook kans op vertraging in groei en geestelijke achterstand (bij 6 of
meer glazen per dag).
Alcoholonafhankelijkheid verhoogt de kans op alle typen stemmingsstoornissen (meer depressieve) en
angststoornissen.
Drugs
- verslavingsziekten
- intoxicaties
- verhoogde kans op infectieziekten, hiv en ongevallen
Kan leiden tot
- farmacologische verslaving (toenemende lichamelijke behoefte)
- psychische verslaving (met gevoelens van schaamte en schuld)
- sociale verslaving (met conflicten, isolement en stigmatisering)
Factoren die verslaving alcohol/drugs beïnvloeden
- erfelijkheid en aanleg
- persoonlijkheid
- conditionering
- verwachting en overwaardering van de effecten van een middel
- stress en early life events
- gezinsproblemen
- sociaaleconomische achterstand
Roken
: draagt bij aan het ontstaan van belangrijke gezondheidsproblemen en is de belangrijkste oorzaak van sterfte
en ziekte.
85% sterftegeval door roken bij longkanker, toename kans door aantal gerookte sigaretten
80% bij COPD
54%-85% bij kankervormen in het hoofdhalsgebied
hart- en vaatziekten
tijdens zwangerschap: lager geboortegewicht van het kind, zuigelingensterfte/wiegendood, kinderen hebben
G&P 2
eerder luchtweginfecties en -klachten
Bewegen
: kan belangrijke gezondheidsvoordelen opleveren
Matig intensieve, regelmatig uitgevoerde fysieke activiteiten heeft een gunstig effect op de gezondheid
(fietsen van/naar werk/school, wandelen, tuinieren, huishoudelijke werkzaamheden)
Intensieve, regelmatig uitgevoerde lichamelijke activiteit verbetert fysieke fitheid en de conditie van het hart
en longen, heeft een gunstig effect op cardiovasculaire risicofactoren (hardlopen, roeien, skaten)
Gezondheidbevorderend effect van bewegen op de endogene gezondheidsdeterminanten:
- bloeddruk
- lichaamsgewicht
- vetpercentage
- botdichtheid,
- triglyceridegehalte
- verhouding HDL/LDL-cholesterol
- glucosetolerantie
- insulinegevoeligheid
Te weinig bewegen/gezondheidsproblemen
- beroerte en acuut myocardinfarct
- lichamelijke inactiviteit (coronaire hartziekten, diabetes M. 2, osteoporose, dikke darmkanker, COPD, beroerte,
depressiviteit, borstkanker en chronische gewrichtsreuma)
Seksueel gedrag
: staat in verband met gezondheidsproblemen
- seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s)
- hiv
- ongewenste zwangerschap
- seksueel misbruik
- urineweginfecties
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 469596. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.