Opvoeden in niet westerse migrantengezinnen
Hoofdstuk 2: demografie en achtergrond
In Nederland heeft 1 op de 7 ouders een niet-westerse achtergrond. De Turks-Nederlandse
groep vormt de grootste, gevolgd door Marokkaanse-Nederlandse groep, Surinaams-Nederlandse en
de Antilliaanse-Nederlandse groep. De eerste generatie, is de generatie die op enig moment naar
Nederland is verhuist. De tweede generatie is de generatie die in Nederland is geboren. 4 op de 5
migrantenouders zijn van de eerste generatie.
In Marokkaanse-Nederlandse gezinnen hebben bijna 4 op de 10 ouders 3 of meer kinderen. In
andere niet-westerse migrantengroepen is dit aantal ongeveer gelijk aan de autochtone groep. Wel is te
zien dat de tweede generatie minder kinderen heeft dan de eerste. Dit kan komen doordat deze
vrouwen meer geïntegreerd zijn of omdat het kindertal in het herkomstland ook daalt. Ook de leeftijd
waarop tweede generatie vrouwen kinderen krijgen is toegenomen. De eerste generatie krijgt nog
jonger kinderen.
Eenouderschap heeft gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen fysieke en psychische
klachten. Eenoudergezinnen hebben vaak last van spanningen, conflicten, grote taakbelasting, laag
inkomen en stress. Eenoudergezinnen komen vaak voor onder niet-westerse migranten, met name in
de Surinaamse- en Antilliaanse groepen. Bij de tweede generatie is het minder. Dit komt door een
culturele component omdat het in hun cultuur gebruikelijk is, de vaders zijn vaak weg en spelen gene
tot ene kleine rol in de opvoeding, dit wordt ook wel het Caribisch familiesysteem genoemd.
Gehuwde stellen zijn vaak stabieler. Ongehuwde stellen komen weinig voor in de Turkse en
Marokkaanse gemeenschap (eer van de familie), in de Surinaamse en Antilliaanse komt dit vaker voor.
Gemengde relaties zijn vaak minder stabiel. Dit komt het meest voor in de Antilliaans en
Surinaamse gemeenschap en het minst in de Turkse en Marokkaanse groep. In deze laatste twee
groepen komt het migratiehuwelijk steeds minder vaak voor uit eigen land iemand over laten
komen naar NL.
Tienermoederschap komt de niet-westerse migranten groepen meer voor dan in autochtonen
groepen, met name in de Antilliaanse en Surinaamse groep. In de Turkse en Marokkaanse groep daalt
het aantal gestegen huwelijksleeftijd.
Armoede kan zorgen voor een ontwikkelingsachterstand bij de kinderen, door minder
financiële ruimte, spanningen bij ouders. In gezinnen van Marokkaanse herkomst heeft ongeveer een
derde armoede, in Turkse gezinnen ruim een kwart. De tweede generatie leeft minder vaak in armoede
maar hebben nog wel een achterstand, door lage opleidingen, ongunstige ligging op arbeidsmarkt enz.
De meeste niet-westerse vrouwen blijven aan het werk als ze een kind krijgen. Bij Surinaamse
en Antilliaanse groepen is het verschil tussen eerste generatie (niet werken) en tweede generatie (wel
werken) groot. Dit kan komen door de meer modernere opvattingen over de rol van de vrouw.
Niet-westerse migranten zijn vaak niet tevreden over hun woonsituatie en omgeving,
Marokkaanse gezinnen wonen vaker in een flat. Hun wonen dan ook vaak in een buurt met ene hoge
woondichtheid en hebben een lager inkomen. Door de lagere woonkwaliteit verhuizen ze ook vaker.
Jaarrapport integratie 2018
Bevolking
Op 1 januari 2018 telde de bevolking 23% personen met een migratieachtergrond. Roemenen,
Bulgaren en Polen vormen vaan eenoudergezinnen, en als ze wel een partner hebben is dat er vaak een
met een Nederlandse achtergrond. Marokkanen en Turken van de tweede generatie trouwen vaker met
een partner van een andere afkomst dan van de eerste generatie. De tweede generatie woont ook vaker
buiten de grote steden.
Onderwijs
Kinderen met een Nederlandse achtergrond krijgen nog steeds vaker een havo-vwo advies.
Het aantal niet-westerse migranten met een havo/vwo advies stijgt wel. Vooral Iraanse leerlingen
zitten op het havo/vwo. Op het vmbo is het aantal niet-westerse migranten groter dan autochtonen.
, Niet-westerse migranten die hbo volgen zijn vaak ouder al ze afstuderen dan autochtonen ouder bij
aanvang of doen er langer over. Vaak zijn Iraanse, Irakese en Afghaanse vrouwen hoger opgeleid dan
vrouwen met een Nederlandse achtergrond.
Sociaaleconomische positie
Mensen met een niet-westerse achtergrond zijn vaker afhankelijk van een uitkering. Bij de
tweede generatie is er verbetering zichtbaar. Hoogopgeleiden hebben ongeacht afkomst vaker werk
dan laagopgeleiden. De werkeloosheid in alle herkomstgroepen is gedaald. Vaak zijn Antillianen
werkeloos.
Criminaliteit
Mannen zijn ongeacht hun achtergrond vaker verdacht van een misdrijf dan vrouwen. Dit
verschil is het grootste bij Turken. In alle leeftijdsgroepen zijn mensen met een Antilliaanse
achtergrond het vaakst verdacht. Jongeren van de eerste generatie zijn vaak meer schuldig bevonden
dan de tweede generaties. Nederlandse plegen sneller een misdrijf als ze in een stedelijk gebied
wonen. Vaak voelt de eerste generatie zich minder vaak onveilig voelt dan de tweede generatie. Het
onveiligheidgevoel is over het algemeen afgenomen.
Gezondheid
Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen ervaren hun gezondheid minder goed dan die
van Nederlanders en dan die van de tweede generatie (vooral Turken en Marokkanen). Deze
herkomstgroepen hebben ook vaker last van overgewicht. Hun zorgkosten zijn dus ook hoger dan die
van Nederlanders. Vooral het verschil tussen mannen is daarin groot.
Sociale en maatschappelijke participatie
Mensen met een niet-westerse achtergrond hebben vaak meer wekelijks contact met vrienden
en van Nederlandse herkomst met familie. Marokkaanse en Antilliaanse mensen verrichten vaker
vrijwilligerswerk dan Surinamers ( minst vaak). Mensen met een Nederlandse afkomst nemen het
vaakst deel aan activiteiten van verenigingen.
Verandering in relatie- en gezinsvorming binnen tweede generatie.
Tweede generatie Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen nemen later ene relatie,
trouwt later en krijt later hun eerste kind. Dit is in lijn met de Nederlanders. Antilliaanse vrouwen
krijgen echter nog wel wat eerder kinderen.
Schooluitval onder tweede generatie
Een schoolverlater is iemand die het vmbo, havo, vwo mbo 1 of mbo2 heeft verlaten zonder
een diploma. Schooluitval komt vaker voor onder mannen, ook niet-westerse achtergrond vallen vaker
uit dan Nederlanders. Bij Chinezen komt schooluitval veel minder voor en anders in het VO net als bij
NL. Antilliaanse en Nederlandse vrouwen vallen meer uit als ze in een verstedelijkte omgeving
wonen, dit geldt ook voor Marokkaanse mannen. In het mbo is over het algemeen meer uitval in
stedelijke omgevingen.
Werelden van verschil
Hoofdstuk 2: groepen op afstand; conceptualisering
Willem Huijnk
De Duitse Esser verwijst naar vier integratiedimensies:
Platzierung; structurele integratie, dus de positie die migranten in de maatschappij innemen
Kulturation; sociale integratie, vraag of de migranten voldoende kennis en culturele
vaardigheden hebben verworven om in de samenleving deel te nemen
Interaktion; sociale integratie, mate waarin interetnische sociale relaties worden aangegaan
Indentifikation; sociale integratie, de emotionele verhouding met de ontvangende
samenleving.
Hoofdstuk 2: demografie en achtergrond
In Nederland heeft 1 op de 7 ouders een niet-westerse achtergrond. De Turks-Nederlandse
groep vormt de grootste, gevolgd door Marokkaanse-Nederlandse groep, Surinaams-Nederlandse en
de Antilliaanse-Nederlandse groep. De eerste generatie, is de generatie die op enig moment naar
Nederland is verhuist. De tweede generatie is de generatie die in Nederland is geboren. 4 op de 5
migrantenouders zijn van de eerste generatie.
In Marokkaanse-Nederlandse gezinnen hebben bijna 4 op de 10 ouders 3 of meer kinderen. In
andere niet-westerse migrantengroepen is dit aantal ongeveer gelijk aan de autochtone groep. Wel is te
zien dat de tweede generatie minder kinderen heeft dan de eerste. Dit kan komen doordat deze
vrouwen meer geïntegreerd zijn of omdat het kindertal in het herkomstland ook daalt. Ook de leeftijd
waarop tweede generatie vrouwen kinderen krijgen is toegenomen. De eerste generatie krijgt nog
jonger kinderen.
Eenouderschap heeft gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen fysieke en psychische
klachten. Eenoudergezinnen hebben vaak last van spanningen, conflicten, grote taakbelasting, laag
inkomen en stress. Eenoudergezinnen komen vaak voor onder niet-westerse migranten, met name in
de Surinaamse- en Antilliaanse groepen. Bij de tweede generatie is het minder. Dit komt door een
culturele component omdat het in hun cultuur gebruikelijk is, de vaders zijn vaak weg en spelen gene
tot ene kleine rol in de opvoeding, dit wordt ook wel het Caribisch familiesysteem genoemd.
Gehuwde stellen zijn vaak stabieler. Ongehuwde stellen komen weinig voor in de Turkse en
Marokkaanse gemeenschap (eer van de familie), in de Surinaamse en Antilliaanse komt dit vaker voor.
Gemengde relaties zijn vaak minder stabiel. Dit komt het meest voor in de Antilliaans en
Surinaamse gemeenschap en het minst in de Turkse en Marokkaanse groep. In deze laatste twee
groepen komt het migratiehuwelijk steeds minder vaak voor uit eigen land iemand over laten
komen naar NL.
Tienermoederschap komt de niet-westerse migranten groepen meer voor dan in autochtonen
groepen, met name in de Antilliaanse en Surinaamse groep. In de Turkse en Marokkaanse groep daalt
het aantal gestegen huwelijksleeftijd.
Armoede kan zorgen voor een ontwikkelingsachterstand bij de kinderen, door minder
financiële ruimte, spanningen bij ouders. In gezinnen van Marokkaanse herkomst heeft ongeveer een
derde armoede, in Turkse gezinnen ruim een kwart. De tweede generatie leeft minder vaak in armoede
maar hebben nog wel een achterstand, door lage opleidingen, ongunstige ligging op arbeidsmarkt enz.
De meeste niet-westerse vrouwen blijven aan het werk als ze een kind krijgen. Bij Surinaamse
en Antilliaanse groepen is het verschil tussen eerste generatie (niet werken) en tweede generatie (wel
werken) groot. Dit kan komen door de meer modernere opvattingen over de rol van de vrouw.
Niet-westerse migranten zijn vaak niet tevreden over hun woonsituatie en omgeving,
Marokkaanse gezinnen wonen vaker in een flat. Hun wonen dan ook vaak in een buurt met ene hoge
woondichtheid en hebben een lager inkomen. Door de lagere woonkwaliteit verhuizen ze ook vaker.
Jaarrapport integratie 2018
Bevolking
Op 1 januari 2018 telde de bevolking 23% personen met een migratieachtergrond. Roemenen,
Bulgaren en Polen vormen vaan eenoudergezinnen, en als ze wel een partner hebben is dat er vaak een
met een Nederlandse achtergrond. Marokkanen en Turken van de tweede generatie trouwen vaker met
een partner van een andere afkomst dan van de eerste generatie. De tweede generatie woont ook vaker
buiten de grote steden.
Onderwijs
Kinderen met een Nederlandse achtergrond krijgen nog steeds vaker een havo-vwo advies.
Het aantal niet-westerse migranten met een havo/vwo advies stijgt wel. Vooral Iraanse leerlingen
zitten op het havo/vwo. Op het vmbo is het aantal niet-westerse migranten groter dan autochtonen.
, Niet-westerse migranten die hbo volgen zijn vaak ouder al ze afstuderen dan autochtonen ouder bij
aanvang of doen er langer over. Vaak zijn Iraanse, Irakese en Afghaanse vrouwen hoger opgeleid dan
vrouwen met een Nederlandse achtergrond.
Sociaaleconomische positie
Mensen met een niet-westerse achtergrond zijn vaker afhankelijk van een uitkering. Bij de
tweede generatie is er verbetering zichtbaar. Hoogopgeleiden hebben ongeacht afkomst vaker werk
dan laagopgeleiden. De werkeloosheid in alle herkomstgroepen is gedaald. Vaak zijn Antillianen
werkeloos.
Criminaliteit
Mannen zijn ongeacht hun achtergrond vaker verdacht van een misdrijf dan vrouwen. Dit
verschil is het grootste bij Turken. In alle leeftijdsgroepen zijn mensen met een Antilliaanse
achtergrond het vaakst verdacht. Jongeren van de eerste generatie zijn vaak meer schuldig bevonden
dan de tweede generaties. Nederlandse plegen sneller een misdrijf als ze in een stedelijk gebied
wonen. Vaak voelt de eerste generatie zich minder vaak onveilig voelt dan de tweede generatie. Het
onveiligheidgevoel is over het algemeen afgenomen.
Gezondheid
Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen ervaren hun gezondheid minder goed dan die
van Nederlanders en dan die van de tweede generatie (vooral Turken en Marokkanen). Deze
herkomstgroepen hebben ook vaker last van overgewicht. Hun zorgkosten zijn dus ook hoger dan die
van Nederlanders. Vooral het verschil tussen mannen is daarin groot.
Sociale en maatschappelijke participatie
Mensen met een niet-westerse achtergrond hebben vaak meer wekelijks contact met vrienden
en van Nederlandse herkomst met familie. Marokkaanse en Antilliaanse mensen verrichten vaker
vrijwilligerswerk dan Surinamers ( minst vaak). Mensen met een Nederlandse afkomst nemen het
vaakst deel aan activiteiten van verenigingen.
Verandering in relatie- en gezinsvorming binnen tweede generatie.
Tweede generatie Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen nemen later ene relatie,
trouwt later en krijt later hun eerste kind. Dit is in lijn met de Nederlanders. Antilliaanse vrouwen
krijgen echter nog wel wat eerder kinderen.
Schooluitval onder tweede generatie
Een schoolverlater is iemand die het vmbo, havo, vwo mbo 1 of mbo2 heeft verlaten zonder
een diploma. Schooluitval komt vaker voor onder mannen, ook niet-westerse achtergrond vallen vaker
uit dan Nederlanders. Bij Chinezen komt schooluitval veel minder voor en anders in het VO net als bij
NL. Antilliaanse en Nederlandse vrouwen vallen meer uit als ze in een verstedelijkte omgeving
wonen, dit geldt ook voor Marokkaanse mannen. In het mbo is over het algemeen meer uitval in
stedelijke omgevingen.
Werelden van verschil
Hoofdstuk 2: groepen op afstand; conceptualisering
Willem Huijnk
De Duitse Esser verwijst naar vier integratiedimensies:
Platzierung; structurele integratie, dus de positie die migranten in de maatschappij innemen
Kulturation; sociale integratie, vraag of de migranten voldoende kennis en culturele
vaardigheden hebben verworven om in de samenleving deel te nemen
Interaktion; sociale integratie, mate waarin interetnische sociale relaties worden aangegaan
Indentifikation; sociale integratie, de emotionele verhouding met de ontvangende
samenleving.
