Definities
TERM DEFINITIE
K Klachten/ symptomen
O Omstandigheden
P Persoonseigenschappen/ persoonlijke stijl
KOP MODEL Behandelingsmodel voor kortdurende of laag intensieve
behandeling.
4DKL Vierdimensionale klachtenlijst
Screeningsvragenlijst
SCL-90 Symptom checklist.
Screeningsvragenlijst
Levenslijn Stilstaan bij belangrijke mijlpalen in het leven.
UCL-R Utrechtse coping lijst.
Ondersteunende vragenlijst
NEO-Pi-3 Ondersteunende vragenlijst
Stress De druk die op een organisme wordt uitgeoefend om zich aan te
passen na negatieve evaluatie van een situatie.
Stressor Bron van stress.
Eustress gezonde stress die ons helpt actief en alert te blijven.
Distress Staat van lichamelijk of geestelijk pijn of emotioneel lijden.
Social readjustment Mate van aanpassing aan levensgebeurtenissen beoordelen
rating scale tegen over een referentiepunt. Nl. het huwelijk 50.
Ordening op 100 puntenschaal.
Score boven de 300= meer kans op ziektes en ongevallen.
College life stress Een lijst van stressvolle gebeurtenissen die studenten kunnen
inventory overkomen.
Gebeurtenissen van het afgelopen jaar optellen.
- Geen normen.
Post-traumatische stress Stress ten gevolge van psychotrauma.
Psychische verwonding door iets van buitenaf.
Ingrijpende gebeurtenissen die diepe indruk maken en hevige
angst, ontreddering, verbijstering en afschuw oproepen.
Verstoren ons zelfbeeld en ons wereldbeeld.
Hoef je niet per se zelf meegemaakt te hebben.
Type 1 psychotrauma Eenmalig trauma bijvoorbeeld 9/11.
Type 2 psychotrauma Langdurig of herhaaldelijk trauma bijvoorbeeld misbruik in
familie.
GAS General adaptation syndroms.
Beschrijft fysiologische reacties op het lichaam van stress.
Alarmfase De normale fysiologische evenwichtstoestand is verstoord en het
lichaam zoekt naar een goede reactie daarop om de homeostase
te herstellen.
Weerstandsfase Het lichaam zet mechanismen in werking die het evenwicht
moeten herstellen.
Uitputtingsfase Bij langdurige stress slaagt het lichaam er niet in het evenwicht
te herstellen en treedt uitputting op.
Adrenaline Neurotransmitter die zorgt voor verhoogde werking van
sympathische autonome zenuwstelsel: paraatheid van het
lichaam.
Cortisol Remt afgifte CRH af.
Stimuleert hartslag en bloeddruk en verhoogt bloedsuikergehalte
voldoende energie voor prestaties.
Bij chronische verhoging afbraak lichaamseiwitten, remming
van afweersysteem,…
Route 1 Onbewuste route.
, Van hypothalamus naar sympathisch zenuwstelstel en HBB as.
Route 2 Bewust
Via sensorische schors.
Positief resultaat stress Dankzij stressreacties kom je de stress te boven en keert
en het brein organisme terug in vroegere toestand (veiligheid/ rust)
(fight/flight).
Negatief resultaat stress Bijvoorbeeld freeze bij trauma.
en brein Stressysteem blijft voortdurend in alarmfase – bepaalde
zenuwbanen gaan zich sterk ontwikkelen – uitputting tot gevolg.
Appraisal Proces van evalueren en interpreteren van een situatie of
gebeurtenis om te bepalen hoe deze van invloed is.
Primaire inschatting Draaglast.
Wat is er aan de hand? Bedreigend? Uitdagend?
Secundaire inschatting Draagkracht.
Wat kan ik eraan doen? Hoe ga ik het oplossen?
Afweging van eigen vaardigheden.
Emotiegerichte coping Minimaliseren van de emotionele gevoeligheid voor de stressor
+ uithuilen.
Neemt bron van stress niet weg, werkt tijdelijk.
Probleemgerichte coping Strategieën die zich richten op de bron van stress/ op de
stressvolle situatie.
Stress gerelateerde Aanpassingsstoornissen – acute stresstoornis – post-
stoornissen traumatische stressstoornis.
Aanpassingsstoornis Ongepaste reactie op een duidelijke stressor, die zich kenmerkt
door belemmeringen in het functioneren of emotionele distress
die groter is dan verwacht mag worden.
Burn-out Een specifieke vorm van stress onder aanpassingsstoornissen.
Uitputting zowel emotioneel als lichamelijk.
Cynisme/ depersonalisatie.
Gevoelens van afnemende competentie/ twijfel
verminderd recuperatievermogen.
Acute stressstoornis Ongepaste reactie op een psychotraumatische gebeurtenis.
(blootgesteld aan feitelijke of dreigende dood, ernstige
verwondingen of seksueel geweld).
Posttraumatische Langdurige ongepaste reactie op een psychotraumatische
stresstoornis gebeurtenis (blootgesteld aan feitelijk of dreigende dood,
ernstige verwondingen of seksueel geweld).
Stemming 1 overwegende emotie of combinatie van emoties bijvoorbeeld:
angstig en nieuwsgierig.
Stemming past zich aan externe omstandigheden of
gebeurtenissen.
Stemmingsstoornis Stemming sluit niet aan bij omstandigheden: te langdurig.
Stemming te intens/ ernstig verstoord.
Stemmingsepisoden Bouwstenen voor verschillende stemmingsstoornissen.
1) Depressieve episode
2) Manische episode
3) Hypomane episode
Unipolair Slechts 1 emotionele richting = neerwaarts.
Bipolair 2 polen van stemming – up & down
Manie Toestand van ongewone euforie, energie en activiteit.
Hypomanisch Relatief lichte toestand van manie.
Depressieve stoornis Geen manische of hypomanische episodes.
Verandering in emoties, motivatie, functioneren.
Kan gepaard gaan met psychotische kenmerken en
angststoornissen.
Seizoensgebonden ‘winterdepressie’
depressie Begin van depressieve episode, maar ook herstel is gebonden
aan bepaalde tijd van het jaar.
- Begin: overgang naar winter.
TERM DEFINITIE
K Klachten/ symptomen
O Omstandigheden
P Persoonseigenschappen/ persoonlijke stijl
KOP MODEL Behandelingsmodel voor kortdurende of laag intensieve
behandeling.
4DKL Vierdimensionale klachtenlijst
Screeningsvragenlijst
SCL-90 Symptom checklist.
Screeningsvragenlijst
Levenslijn Stilstaan bij belangrijke mijlpalen in het leven.
UCL-R Utrechtse coping lijst.
Ondersteunende vragenlijst
NEO-Pi-3 Ondersteunende vragenlijst
Stress De druk die op een organisme wordt uitgeoefend om zich aan te
passen na negatieve evaluatie van een situatie.
Stressor Bron van stress.
Eustress gezonde stress die ons helpt actief en alert te blijven.
Distress Staat van lichamelijk of geestelijk pijn of emotioneel lijden.
Social readjustment Mate van aanpassing aan levensgebeurtenissen beoordelen
rating scale tegen over een referentiepunt. Nl. het huwelijk 50.
Ordening op 100 puntenschaal.
Score boven de 300= meer kans op ziektes en ongevallen.
College life stress Een lijst van stressvolle gebeurtenissen die studenten kunnen
inventory overkomen.
Gebeurtenissen van het afgelopen jaar optellen.
- Geen normen.
Post-traumatische stress Stress ten gevolge van psychotrauma.
Psychische verwonding door iets van buitenaf.
Ingrijpende gebeurtenissen die diepe indruk maken en hevige
angst, ontreddering, verbijstering en afschuw oproepen.
Verstoren ons zelfbeeld en ons wereldbeeld.
Hoef je niet per se zelf meegemaakt te hebben.
Type 1 psychotrauma Eenmalig trauma bijvoorbeeld 9/11.
Type 2 psychotrauma Langdurig of herhaaldelijk trauma bijvoorbeeld misbruik in
familie.
GAS General adaptation syndroms.
Beschrijft fysiologische reacties op het lichaam van stress.
Alarmfase De normale fysiologische evenwichtstoestand is verstoord en het
lichaam zoekt naar een goede reactie daarop om de homeostase
te herstellen.
Weerstandsfase Het lichaam zet mechanismen in werking die het evenwicht
moeten herstellen.
Uitputtingsfase Bij langdurige stress slaagt het lichaam er niet in het evenwicht
te herstellen en treedt uitputting op.
Adrenaline Neurotransmitter die zorgt voor verhoogde werking van
sympathische autonome zenuwstelsel: paraatheid van het
lichaam.
Cortisol Remt afgifte CRH af.
Stimuleert hartslag en bloeddruk en verhoogt bloedsuikergehalte
voldoende energie voor prestaties.
Bij chronische verhoging afbraak lichaamseiwitten, remming
van afweersysteem,…
Route 1 Onbewuste route.
, Van hypothalamus naar sympathisch zenuwstelstel en HBB as.
Route 2 Bewust
Via sensorische schors.
Positief resultaat stress Dankzij stressreacties kom je de stress te boven en keert
en het brein organisme terug in vroegere toestand (veiligheid/ rust)
(fight/flight).
Negatief resultaat stress Bijvoorbeeld freeze bij trauma.
en brein Stressysteem blijft voortdurend in alarmfase – bepaalde
zenuwbanen gaan zich sterk ontwikkelen – uitputting tot gevolg.
Appraisal Proces van evalueren en interpreteren van een situatie of
gebeurtenis om te bepalen hoe deze van invloed is.
Primaire inschatting Draaglast.
Wat is er aan de hand? Bedreigend? Uitdagend?
Secundaire inschatting Draagkracht.
Wat kan ik eraan doen? Hoe ga ik het oplossen?
Afweging van eigen vaardigheden.
Emotiegerichte coping Minimaliseren van de emotionele gevoeligheid voor de stressor
+ uithuilen.
Neemt bron van stress niet weg, werkt tijdelijk.
Probleemgerichte coping Strategieën die zich richten op de bron van stress/ op de
stressvolle situatie.
Stress gerelateerde Aanpassingsstoornissen – acute stresstoornis – post-
stoornissen traumatische stressstoornis.
Aanpassingsstoornis Ongepaste reactie op een duidelijke stressor, die zich kenmerkt
door belemmeringen in het functioneren of emotionele distress
die groter is dan verwacht mag worden.
Burn-out Een specifieke vorm van stress onder aanpassingsstoornissen.
Uitputting zowel emotioneel als lichamelijk.
Cynisme/ depersonalisatie.
Gevoelens van afnemende competentie/ twijfel
verminderd recuperatievermogen.
Acute stressstoornis Ongepaste reactie op een psychotraumatische gebeurtenis.
(blootgesteld aan feitelijke of dreigende dood, ernstige
verwondingen of seksueel geweld).
Posttraumatische Langdurige ongepaste reactie op een psychotraumatische
stresstoornis gebeurtenis (blootgesteld aan feitelijk of dreigende dood,
ernstige verwondingen of seksueel geweld).
Stemming 1 overwegende emotie of combinatie van emoties bijvoorbeeld:
angstig en nieuwsgierig.
Stemming past zich aan externe omstandigheden of
gebeurtenissen.
Stemmingsstoornis Stemming sluit niet aan bij omstandigheden: te langdurig.
Stemming te intens/ ernstig verstoord.
Stemmingsepisoden Bouwstenen voor verschillende stemmingsstoornissen.
1) Depressieve episode
2) Manische episode
3) Hypomane episode
Unipolair Slechts 1 emotionele richting = neerwaarts.
Bipolair 2 polen van stemming – up & down
Manie Toestand van ongewone euforie, energie en activiteit.
Hypomanisch Relatief lichte toestand van manie.
Depressieve stoornis Geen manische of hypomanische episodes.
Verandering in emoties, motivatie, functioneren.
Kan gepaard gaan met psychotische kenmerken en
angststoornissen.
Seizoensgebonden ‘winterdepressie’
depressie Begin van depressieve episode, maar ook herstel is gebonden
aan bepaalde tijd van het jaar.
- Begin: overgang naar winter.
