Trainingsdag I: Individuele coaching
Wanneer coachen?
Je kan iemand begeleiden op een coachende en directieve manier. In de praktijk lopen deze
vaak door elkaar. Bij directieve begeleiding leidt je zelf het gesprek. Je biedt oplossingen,
geeft advies en probeert anderen te overtuigen iets wel of niet te doen. Bij een coachend
gesprek geef je de ander juist ruimte om zelf oplossingen te bedenken door vragen te
stellen. Degene die je begeleid kiest zelf wat hij of zij wel en niet gaat doen. Waar de rol in
directieve gesprekken meer sturend is, is dit in coachende gesprekken meer volgend. Een
coachtraject loop je samen met je coachee door, het is daarom belangrijk om de coachee
actief in dit traject te betrekken.
Coachen van professionals:
- Wanneer? Als het kan, coaching kost namelijk erg veel tijd en geld.
- Waarom? Omdat professionals zelf ook tegen problemen/ vraagstukken aan kunnen
lopen.
IJsbergmodel van McClelland:
Bij coaching kijk je alleen naar het zichtbare deel van de ijsberg. Je coacht namelijk op
gedrag. Als je ziet dat dit belemmert wordt door iets dat onder de waterlijn ligt, dan kan je
hier ook naar gaan kijken. Echter, hier gaat het bij coaching niet om. In deze gevallen moet je
iemand vaak doorverwijzen.
GROW en andere methodieken:
Bij oplossingsgericht coachen richt je je alleen op hetgeen dat zich boven de waterlijn
bevindt. Dit geldt ook als je inzet op het stellen van socratische vragen en het GROW-model.
TOTE-model:
Test: De huidige situatie en gewenste situatie.
Bij de gewenste situatie worden SMART-
doelen opgesteld.
Operate: De coachee bedenkt acties en voert
deze uit om het gat tussen de huidige en
gewenste situatie te dichten.
Test: Er wordt gekeken welke acties zijn
uitgevoerd en wat hiervan het resultaat was.
Daarnaast wordt gekeken of de coachee
dichter bij zijn doel is gekomen.
Exit: Als het doel behaald is. Is het doel niet
behaald, dan ga je terug naar operate.
MAAR: De situatie kan stagneren omdat het opgestelde doel niet behaald kan
worden. In dit geval moet het doel bijgesteld worden.
GROW-model:
, TOPIC: Waar gaat het traject over?
Goal: Wat wil je bereiken?
Reality: Wat is de huidige situatie?
Options: Welke opties heb je om het doel te
behalen?
Will: Welke acties voer je uit om het doel te
behalen?
Veel mensen hebben de neiging om te beginnen met de huidige situatie. Dit mag,
zolang je je maar bewust bent van de fase waarin je je bevindt. In de praktijk lopen
deze fases door elkaar.
Oplossingsgericht coachen:
Er zijn een aantal technieken die ingezet kunnen worden bij oplossingsgericht coachen:
- Wondervraag: Als je alles zou kunnen wensen, wat wens je dan?
- Schaalvraag: Waar zit je nu op een schaal van 0 tot 10? Waar wil je naar toe? Wat zijn
de tussenstappen?
- Schaalwandelen: In een gesprek met de coachee worden schaalvragen gesteld en
wordt er over de schaal gelopen.
- Complimenteren:
- Yes-set:
- Herkaderen:
- Omkeringen:
- Herhalen
Kernkwaliteiten
Een kernkwaliteit is een vaststaand kenmerk van een persoon, dit kan je niet veranderen.
Over het begrip ‘vaststaand’ heerst nog wel discussie omdat de opvatting is dat mensen
veranderen. Kernkwaliteiten kunnen worden weergegeven in een kwadrant. Bij coaching
richten we ons niet zozeer op de kwaliteit van mensen, maar meer op de valkuilen en
uitdagingen die mensen hebben.
Een kernkwadrant bestaat uit vier onderdelen:
1. Kwaliteit: Wat waarderen
anderen aan mij? Wat doe ik
goed?
2. Valkuil: Wat verwijten anderen
mij vaak?
3. Uitdaging: Welke kwaliteit mis
ik? Waar heb ik bewondering
voor?
4. Allergie: Welk gedrag van
anderen maakt mij boos? Waar
heb ik een hekel aan?
Wanneer coachen?
Je kan iemand begeleiden op een coachende en directieve manier. In de praktijk lopen deze
vaak door elkaar. Bij directieve begeleiding leidt je zelf het gesprek. Je biedt oplossingen,
geeft advies en probeert anderen te overtuigen iets wel of niet te doen. Bij een coachend
gesprek geef je de ander juist ruimte om zelf oplossingen te bedenken door vragen te
stellen. Degene die je begeleid kiest zelf wat hij of zij wel en niet gaat doen. Waar de rol in
directieve gesprekken meer sturend is, is dit in coachende gesprekken meer volgend. Een
coachtraject loop je samen met je coachee door, het is daarom belangrijk om de coachee
actief in dit traject te betrekken.
Coachen van professionals:
- Wanneer? Als het kan, coaching kost namelijk erg veel tijd en geld.
- Waarom? Omdat professionals zelf ook tegen problemen/ vraagstukken aan kunnen
lopen.
IJsbergmodel van McClelland:
Bij coaching kijk je alleen naar het zichtbare deel van de ijsberg. Je coacht namelijk op
gedrag. Als je ziet dat dit belemmert wordt door iets dat onder de waterlijn ligt, dan kan je
hier ook naar gaan kijken. Echter, hier gaat het bij coaching niet om. In deze gevallen moet je
iemand vaak doorverwijzen.
GROW en andere methodieken:
Bij oplossingsgericht coachen richt je je alleen op hetgeen dat zich boven de waterlijn
bevindt. Dit geldt ook als je inzet op het stellen van socratische vragen en het GROW-model.
TOTE-model:
Test: De huidige situatie en gewenste situatie.
Bij de gewenste situatie worden SMART-
doelen opgesteld.
Operate: De coachee bedenkt acties en voert
deze uit om het gat tussen de huidige en
gewenste situatie te dichten.
Test: Er wordt gekeken welke acties zijn
uitgevoerd en wat hiervan het resultaat was.
Daarnaast wordt gekeken of de coachee
dichter bij zijn doel is gekomen.
Exit: Als het doel behaald is. Is het doel niet
behaald, dan ga je terug naar operate.
MAAR: De situatie kan stagneren omdat het opgestelde doel niet behaald kan
worden. In dit geval moet het doel bijgesteld worden.
GROW-model:
, TOPIC: Waar gaat het traject over?
Goal: Wat wil je bereiken?
Reality: Wat is de huidige situatie?
Options: Welke opties heb je om het doel te
behalen?
Will: Welke acties voer je uit om het doel te
behalen?
Veel mensen hebben de neiging om te beginnen met de huidige situatie. Dit mag,
zolang je je maar bewust bent van de fase waarin je je bevindt. In de praktijk lopen
deze fases door elkaar.
Oplossingsgericht coachen:
Er zijn een aantal technieken die ingezet kunnen worden bij oplossingsgericht coachen:
- Wondervraag: Als je alles zou kunnen wensen, wat wens je dan?
- Schaalvraag: Waar zit je nu op een schaal van 0 tot 10? Waar wil je naar toe? Wat zijn
de tussenstappen?
- Schaalwandelen: In een gesprek met de coachee worden schaalvragen gesteld en
wordt er over de schaal gelopen.
- Complimenteren:
- Yes-set:
- Herkaderen:
- Omkeringen:
- Herhalen
Kernkwaliteiten
Een kernkwaliteit is een vaststaand kenmerk van een persoon, dit kan je niet veranderen.
Over het begrip ‘vaststaand’ heerst nog wel discussie omdat de opvatting is dat mensen
veranderen. Kernkwaliteiten kunnen worden weergegeven in een kwadrant. Bij coaching
richten we ons niet zozeer op de kwaliteit van mensen, maar meer op de valkuilen en
uitdagingen die mensen hebben.
Een kernkwadrant bestaat uit vier onderdelen:
1. Kwaliteit: Wat waarderen
anderen aan mij? Wat doe ik
goed?
2. Valkuil: Wat verwijten anderen
mij vaak?
3. Uitdaging: Welke kwaliteit mis
ik? Waar heb ik bewondering
voor?
4. Allergie: Welk gedrag van
anderen maakt mij boos? Waar
heb ik een hekel aan?
