Samenvatting Bestuursrecht II RS1412 - LEH 3

Bestuursrecht II
LEH 3: Het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming


INLEIDING

Introductie
In LEH 1 en 2 hebben we bestudeerd: het bestuursrechtelijke handhavingsrecht.

In deze LEH (LEH 3) gaan we bestuderen: rechtsbescherming tegen de overheid.
 Grondtrekken v/h stelsel van rechtsbescherming tegen de overheid (bestuursrechtelijke
rechtsbescherming)
 Centrale bepalingen in de Awb die de grondslag bieden voor de algemene bestuursrechtspraak

Let op!
Deze LEH vormt het fundament voor het deel van deze cursus dat gaat over bestuursrechtelijke
rechtsbescherming. Daarom is deze LEH omvangrijker dan de andere leereenheden uit deze cursus.
Als je de stof uit deze LEH nauwgezet bestudeert levert je dat bij het vervolg van deze cursus grote
voordelen en tijdwinst op. Onderdelen van de hier voorgeschreven studiestof komen namelijk opnieuw
aan de orde in de volgende leereenheden. Door de voorgeschreven stof nu al grondig te bestuderen kun
je de theorie uit de hierna volgende leereenheden beter begrijpen. De herhaling zorgt er bovendien voor
dat de stof beter beklijft.
De kennis uit de cursus bestuursrecht I is ook van belang voor de bestudering van deze cursus.


Rol en plaats v/d Awb in het bestuursprocesrecht
H6, 7 en 8 Awb = Het algemene bestuursprocesrecht

De Awb heeft een gelaagde structuur.

Er wordt vanuit gegaan dat je de kernbegrippen uit H1 v/d Awb beheerst en kunt toepassen:
 Bestuursorgaan, art. 1:1 Awb
 Besluit, art. 1:3 Awb
 Belanghebbende, art. 1:2 Awb
Over deze begrippen en de toepasselijkheid daarvan zullen op het tentamen vragen worden gesteld.
Check daarom even de lesstof hierover uit de cursus Bestuursrecht I.

Voor een goed begrip v/h stelsel van rechtsbescherming (ofwel bestuursrechtelijke rechtsbescherming) is
kennis v/d historische achtergronden v/h systeem van bestuursrechtelijke rechtsbescherming vereist.


Leerdoelen
 De voorzieningen van rechtsbescherming tegen de overheid
 De belangrijkste kenmerken v/d rechtsbescherming tegen de overheid
 De gelaagde structuur v/d Awb
 De relatie leggen tussen de gelaagde structuur v/d Awb en rechtsbescherming tegen de overheid
 Uitleggen dat kernbepalingen van H11 Awb aan de orde komen bij toepassing van belangrijke
voorschriften die op de rechtsbescherming betrekking hebben.
 Bezwaar, administratief beroep en bestuursrechtspraak (bestuursrechtelijke voorzieningen)
 De gemeenschappelijke kenmerken van deze bestuursrechtelijke voorzieningen
 Het essentiële verschil tussen de bestuursrechtelijke voorzieningen en de klachtvoorzieningen
(zoals de klachtvoorziening op grond van de Wet nationale ombudsman)
 Welke vragen centraal stonden in de historische ontwikkeling van bestuursrechtelijke voorziening
tegen overheidshandelen.
 De historische ontwikkeling van de bestuursrechtelijke rechtsbescherming
 Welke functie tegenwoordig wordt gezien als de hoofdfunctie (hoofddoelstelling) v/h
bestuursprocesrecht en welke functie in het verleden werd beschouwd als de hoofdfunctie
 De belangrijkste uitgangspunten (beginselen) die ten grondslag liggen aan het stelsel van
bestuursrechtelijke voorzieningen
 Beginselen van bestuursprocesrecht en de eisen die daaruit voortvloeien
 Bepalingen uit de grondwet die betrekking hebben op het openen van bestuursrechtelijke
voorzieningen
 In welke grondwetsbepaling de algemene competentie van de burgerlijke rechter is neergelegd,
waardoor hij in bestuursrechtelijke geschillen kan fungeren als ´rest-rechter
 Met welke verdragsrechtelijke beperkingen de Nederlandse wetgever rekening moet houden bij
het openen van voorzieningen tegen overheidshandelen
 Wat de belangrijkste overwegingen zijn uit het Benthem-arrest en wat het belang van dit arrest is
voor de ontwikkeling van het stelsel van bestuursrechtspraak
 Wat de betekenis is van het Procola-arrest voor het stelsel van bestuursrechtelijke
rechtsbescherming.


Pagina 1 van 64

,Pagina 2 van 64

,KERNBEGRIPPEN: BESTUURSORGAAN, BELANGHEBBENDE EN BESLUIT

De Awb neemt een belangrijke plaats in bij deze cursus. O.a. omdat daarin het algemene
bestuursprocesrecht is geregeld (H6, 7 en 8 Awb).

Kennis van de kernbegrippen bestuursorgaan, belanghebbende en besluit is van belang.
Voorbeeld:
Art. 8:1 Awb bepaalt dat (alleen) een belanghebbende tegen een besluit beroep kan instellen bij de
bestuursrechter.
Je moet dus kunnen beoordelen of iemand belanghebbende is (art. 1:2 Awb) en of er sprake is van een
besluit (art. 1:3 Awb). Om te kunnen beoordelen of er sprake is van een besluit moet je ook kunnen
vaststellen of er sprake is van een bestuursorgaan (art. 1:! Awb). Een besluit is een schriftelijke beslissing
van een bestuursorgaan inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling (art. 1:3 Awb).


In deze cursus wordt er – zoals hiervoor al is aangegeven – vanuit gegaan dat je de kernbegrippen uit H1
Awb (bestuursorgaan, besluit en belanghebbende) die reeds uitvoerig zijn behandeld in de cursus
Bestuursrecht I beheerst en kunt toepassen (zie hst. 3 t/m 5 van tekstboek 1).
Om voor jezelf na te kunnen gaan of dat het geval is, is in deze LEH een facultatieve zelftoets opgenomen
ten aanzien van deze kernbegrippen.




Pagina 3 van 64

, HET ALGEMEEN DEEL V/H BESTUURSRECHT EN HET AWB-PROCESRECHT
Ook andere bepalingen dan bestuursorgaan, belanghebbende en besluit kunnen een rol spelen bij
onderwerpen die zien op het bestuursprocesrecht. Zoals de bepalingen uit de H1 t/m H 5 Awb. Daarom
wordt in deze LEH ook aandacht besteed aan:
 plaats v/d Awb binnen het algemeen bestuursrecht
 de opbouw en de structuur v/d Awb (gelaagd structuur)
Het gaat eigenlijk om de leerstof die bekend verondersteld wordt, omdat deze materie uitgebreid aan bod
is geweest in de cursus Bestuursrecht I.




Pagina 4 van 64