Samenvatting EU Politics and
Policy
Bestuurskunde
Jaar 2
Universiteit Leiden
1
,Inhoud
Week 1 – Introductie............................................................................................... 3
Week 2 – De Europese Raad en de Raad van de EU...............................................6
Week 3 – De Europese Commissie........................................................................13
Week 4 – Het Europese Parlement........................................................................20
Week 5 – EU-agentschappen en de ECB...............................................................26
Week 6 – Beveiligingsbeleid................................................................................. 33
2
,Week 1 – Introductie
Instituties binnen de EU
De EU kan niet worden begrepen zonder te kijken
naar de bijbehorende instituties
(EU)-instituties = Besluitvormende organen
- Besluitvormend op een lichte manier, vaak
hebben landen de mogelijkheid zich terug te
trekken van een besluit
7 kerninstituties van de Europese Unie:
- Europees Parlement (European Parliament)
- Europese Commissie (European Commission)
- Europese Raad (European Council)
- Raad van de EU (Council of the European Union)
- Hof van Justitie van de Europese Unie (Court of Justice of the European
Union)
- Europese Centrale Bank (European Central Bank)
- Europese Rekenkamer (Court of Auditors)
Secundaire wetgeving -> Nog meer instituties: EU-agentschappen
- In 2021 had de EU 70 instituties
- Effectieve organisatie met relatief weinig werknemers
Publieke belangstelling voor EU-instituties
Vroeger: Weinig publieke belangstelling
Nu: Gepolitiseerd, ze zijn het punt van discussie en debat
Twee centrale vragen om de EU-instituties te begrijpen:
- Waarom zijn EU-instituties ontstaan?
- Hoe beïnvloeden ze politiek en beleidsvorming?
Ook belangrijk: Institutionele politiek van de EU = De omgeving van
formele en informele regels, normen, procedures en activiteiten waarin
besluitvorming tot stand komt
- Structureert het politieke leven binnen de EU
- Ook: Welke institutie doet wat en waarom?
Vijf dimensies van de EU-instituties
De EU is geen reguliere internationale organisatie of een staat
-> Lastig te begrijpen
Er is geen eenduidige manier om over de EU-instituties te denken
- Deze kunnen begrepen worden aan de hand van vijf dimensies
1. Intergouvernementeel vs. Supranationaal
Intergouvernementele organisatie = Organisatie waarbij de belangen
van de lidstaten vertegenwoordigd worden, wat betekent dat zij een
3
, leidende rol spelen in het maken van de beslissingen
- Besluitvorming wordt gevormd door overleg en onderhandelen
- De landen hebben vaak een verschillende mate van invloed in het proces
(bijv. Frankrijk en Duitsland hebben vaak veel invloed)
- Bijv. de Europese Raad en de Raad van Europa
Supranationale organisatie = Organisatie waarbij de belangen van de
unie vertegenwoordigd worden en er dus beslissingen worden gemaakt die
(relatief) autonoom staan van de invloed van lidstaten
- Besluitvorming wordt gevormd door bureaucratische en politieke
processen
- Uitgangspunt is dat wanneer de beslissing gemaakt is, elk lidstaat hier
voordeel bij heeft
- Bijv. de Europese Commissie en het Hof van Justitie van de Europese Unie
2. Internationaal vs. Transnationaal
Internationaal = Hebben hun gezag te danken aan nationale regeringen
- Dus niet gekozen door burgers
- Bijv. de Europese Commissie en het Hof van Justitie van de Europese Unie
Transnationaal = Hebben hun gezag te danken aan maatschappelijke
actoren zoals burgers, stemmers en belangengroepen
- Bijv. het Europese Parlement
3. Gescheiden vs. Gefuseerd
Wat zijn de institutionele rollen van de verschillende instellingen? Wie is de
wetgever, wie heeft uitvoerende bevoegdheden?
Gescheiden = De taken zijn gescheiden
Gefuseerd = De taken behoren tot één institutie
Wetgevend Uitvoerend Rechtsprekend ‘Vierde tak’
De Europese De Europese Het Hof van De Europese
Commissie Commissie Justitie van de Rekenkamer
De Europese De Europese Europese Unie De Europese
Raad Raad Nationale Ombudsman
Het Europees constitutionele
Parlement hoven
4. Leiders vs. Volgers
Kunnen de EU-instituties de richting van de Europese integratie
bepalen, of doen ze gewoon wat de lidstaten willen?
- Bijv. de Europese Commissie speelt een belangrijke rol in de
institutionele politiek van de EU, maar heeft een gelimiteerde
bevoegdheid om lidstaten aan te sturen
- Er zijn vaak manieren voor landen om niet mee te doen aan een
besluit
4
Policy
Bestuurskunde
Jaar 2
Universiteit Leiden
1
,Inhoud
Week 1 – Introductie............................................................................................... 3
Week 2 – De Europese Raad en de Raad van de EU...............................................6
Week 3 – De Europese Commissie........................................................................13
Week 4 – Het Europese Parlement........................................................................20
Week 5 – EU-agentschappen en de ECB...............................................................26
Week 6 – Beveiligingsbeleid................................................................................. 33
2
,Week 1 – Introductie
Instituties binnen de EU
De EU kan niet worden begrepen zonder te kijken
naar de bijbehorende instituties
(EU)-instituties = Besluitvormende organen
- Besluitvormend op een lichte manier, vaak
hebben landen de mogelijkheid zich terug te
trekken van een besluit
7 kerninstituties van de Europese Unie:
- Europees Parlement (European Parliament)
- Europese Commissie (European Commission)
- Europese Raad (European Council)
- Raad van de EU (Council of the European Union)
- Hof van Justitie van de Europese Unie (Court of Justice of the European
Union)
- Europese Centrale Bank (European Central Bank)
- Europese Rekenkamer (Court of Auditors)
Secundaire wetgeving -> Nog meer instituties: EU-agentschappen
- In 2021 had de EU 70 instituties
- Effectieve organisatie met relatief weinig werknemers
Publieke belangstelling voor EU-instituties
Vroeger: Weinig publieke belangstelling
Nu: Gepolitiseerd, ze zijn het punt van discussie en debat
Twee centrale vragen om de EU-instituties te begrijpen:
- Waarom zijn EU-instituties ontstaan?
- Hoe beïnvloeden ze politiek en beleidsvorming?
Ook belangrijk: Institutionele politiek van de EU = De omgeving van
formele en informele regels, normen, procedures en activiteiten waarin
besluitvorming tot stand komt
- Structureert het politieke leven binnen de EU
- Ook: Welke institutie doet wat en waarom?
Vijf dimensies van de EU-instituties
De EU is geen reguliere internationale organisatie of een staat
-> Lastig te begrijpen
Er is geen eenduidige manier om over de EU-instituties te denken
- Deze kunnen begrepen worden aan de hand van vijf dimensies
1. Intergouvernementeel vs. Supranationaal
Intergouvernementele organisatie = Organisatie waarbij de belangen
van de lidstaten vertegenwoordigd worden, wat betekent dat zij een
3
, leidende rol spelen in het maken van de beslissingen
- Besluitvorming wordt gevormd door overleg en onderhandelen
- De landen hebben vaak een verschillende mate van invloed in het proces
(bijv. Frankrijk en Duitsland hebben vaak veel invloed)
- Bijv. de Europese Raad en de Raad van Europa
Supranationale organisatie = Organisatie waarbij de belangen van de
unie vertegenwoordigd worden en er dus beslissingen worden gemaakt die
(relatief) autonoom staan van de invloed van lidstaten
- Besluitvorming wordt gevormd door bureaucratische en politieke
processen
- Uitgangspunt is dat wanneer de beslissing gemaakt is, elk lidstaat hier
voordeel bij heeft
- Bijv. de Europese Commissie en het Hof van Justitie van de Europese Unie
2. Internationaal vs. Transnationaal
Internationaal = Hebben hun gezag te danken aan nationale regeringen
- Dus niet gekozen door burgers
- Bijv. de Europese Commissie en het Hof van Justitie van de Europese Unie
Transnationaal = Hebben hun gezag te danken aan maatschappelijke
actoren zoals burgers, stemmers en belangengroepen
- Bijv. het Europese Parlement
3. Gescheiden vs. Gefuseerd
Wat zijn de institutionele rollen van de verschillende instellingen? Wie is de
wetgever, wie heeft uitvoerende bevoegdheden?
Gescheiden = De taken zijn gescheiden
Gefuseerd = De taken behoren tot één institutie
Wetgevend Uitvoerend Rechtsprekend ‘Vierde tak’
De Europese De Europese Het Hof van De Europese
Commissie Commissie Justitie van de Rekenkamer
De Europese De Europese Europese Unie De Europese
Raad Raad Nationale Ombudsman
Het Europees constitutionele
Parlement hoven
4. Leiders vs. Volgers
Kunnen de EU-instituties de richting van de Europese integratie
bepalen, of doen ze gewoon wat de lidstaten willen?
- Bijv. de Europese Commissie speelt een belangrijke rol in de
institutionele politiek van de EU, maar heeft een gelimiteerde
bevoegdheid om lidstaten aan te sturen
- Er zijn vaak manieren voor landen om niet mee te doen aan een
besluit
4
