Hogeschool Utrecht
Samenvatting
Crisis
,Inhoud
Risicomanagement in de publieke sector...............................................................................................3
Risico’s................................................................................................................................................4
Veiligheidsregio’s................................................................................................................................4
Bestuurlijke aansturing.......................................................................................................................6
Risicoprofielen....................................................................................................................................6
Risicolandschap..................................................................................................................................8
Samenwerken in ketens en netwerken............................................................................................12
Risicomanagement in de publieke sector.........................................................................................12
Belangrijke begrippen.......................................................................................................................14
Crisisbeheersing...................................................................................................................................16
Crisiscommunicatie..............................................................................................................................24
Crisiscommunicatie algemeen..........................................................................................................24
Communiceren in verandering.........................................................................................................25
Risico’s en crises in context..............................................................................................................27
Risico communicatie aanpak............................................................................................................29
Crisiscommunicatie operatie............................................................................................................33
Stof dat voorkwam in de toets 2018.....................................................................................................38
Gestelde leerdoelen uitgewerkt...........................................................................................................40
,Risicomanagement in de publieke sector
Het feodale stelsel zorgde voor een balans tussen bevolkingsgroepen.
Figuur 1: Feodale stelsel.
Geschiedenis van risicomanagement
Nachtwakerstaat;
o Beperkte overheidsbemoeienis;
o Overheid is voor orde, rust en veiligheid;
o Sociale zorg door particulieren en de kerk.
Verzorgingsstaat;
o Gebaseerd op solidariteit;
o Zorg, onderwijs en sociale zekerheid;
o Staat dit verzorgt van de wieg tot aan het graf;
o Omslag veiligheid van reactief naar preventief.
Participatiesamenleving:
o Uitgaan van eigen kracht;
o Naast het recht op voorzieningen ook plichten;
o ‘’zoek het zelf maar uit’’
Crisisbeheersing als rijksverantwoordelijkheid is ontstaan door:
Natuurrampen en oorlogsdreiging;
Na de koude oorlog
Reorganisatie rampenbestrijding;
Decentralisatie (overdragen van meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar lagere
overheden);
Van rampenbestrijding naar crisisbeheersing.
, Risico’s
De technologische ontwikkeling heeft een dusdanige vlucht genomen, dat zij haar eigen risico’s niet
meer kan beheersen. (Ulrich Beck)
Risico = kans x effect of een gevaar voor schade of verlies.
Risico’s zijn niet altijd negatief er is sprake van goede en kwade kansen zoals: financiële winst,
vermaak en bijvoorbeeld adrenaline.
Risicoperceptie: gaat om de beleving van risico. Dit kan heel erg verschillen per persoon.
Risico als de gevaren die wij ongevraagd lopen. Hoe hoger de graad van veiligheid, hoe groter het
gevoel bedreigd te zijn. Verschuiving van ‘ik heb honger’ naar ‘ik ben bang’. Risico’s zijn ook vaak
internationaler.
Mensen accepteren in mindere mate dat ze risico’s lopen dit komt mede door het feit dat we steeds
minder risico lopen. Wanneer het dan misgaat, kijkt iedereen naar de overheid.
Risico-regelreflex: het gaat om de valkuil om na het bekend worden van een risico of naar aanleiding
van een incident maatregelen te nemen die in wezen ondoordacht zijn. Zulke maatregelen kunnen de
vorm hebben van wet- en regelgeving, normstelling, toezicht of voorzieningen.
Risicomaatschappij (BECK)
Fundamentele onzekerheid over:
De gevaren die ons bedreigen
Wie er verantwoordelijk is
Nieuwe bedreigingen, veroorzaakt door technologische vooruitgang:
Kernenergie
Klimaatproblemen
In het verleden waren voor klassieke bedreigingen, zoals natuurrampen of criminaliteit, klassieke
instrumenten:
Regelgeving, inspectie, verzekering, handhaving.
In de risicomaatschappij bestaan voor de grootste risico’s geen panklare oplossingen.
Samenwerkingsverbanden, netwerken, inspireren, flexibiliteit zijn tegenwoordig middelen om
tot oplossingen te komen.
Veiligheidsregio’s
De wet veiligheidsregio (Wvr 2010)
Wet = algemene uitwerking
Besluit = specifiekere uitwerking
Decentralisatie: het overdragen van meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar lagere
overheden bijvoorbeeld van het rijk naar de gemeenten.
De wet veiligheidsregio 2010 is er gekomen i.p.v:
De brandweerwet;
Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor);
Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo).
De verdere uitwerking van de Wvr(2010) is te vinden in Besluit veiligheidsregio (Bvr).
Aanleiding veiligheidsregio:
Aantal grote rampen
Gebrekkige multi-disciplinaire samenwerking
Behoefte aan een organisatie die groter is dan de gemeente: verlengd lokaal bestuur.
Samenvatting
Crisis
,Inhoud
Risicomanagement in de publieke sector...............................................................................................3
Risico’s................................................................................................................................................4
Veiligheidsregio’s................................................................................................................................4
Bestuurlijke aansturing.......................................................................................................................6
Risicoprofielen....................................................................................................................................6
Risicolandschap..................................................................................................................................8
Samenwerken in ketens en netwerken............................................................................................12
Risicomanagement in de publieke sector.........................................................................................12
Belangrijke begrippen.......................................................................................................................14
Crisisbeheersing...................................................................................................................................16
Crisiscommunicatie..............................................................................................................................24
Crisiscommunicatie algemeen..........................................................................................................24
Communiceren in verandering.........................................................................................................25
Risico’s en crises in context..............................................................................................................27
Risico communicatie aanpak............................................................................................................29
Crisiscommunicatie operatie............................................................................................................33
Stof dat voorkwam in de toets 2018.....................................................................................................38
Gestelde leerdoelen uitgewerkt...........................................................................................................40
,Risicomanagement in de publieke sector
Het feodale stelsel zorgde voor een balans tussen bevolkingsgroepen.
Figuur 1: Feodale stelsel.
Geschiedenis van risicomanagement
Nachtwakerstaat;
o Beperkte overheidsbemoeienis;
o Overheid is voor orde, rust en veiligheid;
o Sociale zorg door particulieren en de kerk.
Verzorgingsstaat;
o Gebaseerd op solidariteit;
o Zorg, onderwijs en sociale zekerheid;
o Staat dit verzorgt van de wieg tot aan het graf;
o Omslag veiligheid van reactief naar preventief.
Participatiesamenleving:
o Uitgaan van eigen kracht;
o Naast het recht op voorzieningen ook plichten;
o ‘’zoek het zelf maar uit’’
Crisisbeheersing als rijksverantwoordelijkheid is ontstaan door:
Natuurrampen en oorlogsdreiging;
Na de koude oorlog
Reorganisatie rampenbestrijding;
Decentralisatie (overdragen van meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar lagere
overheden);
Van rampenbestrijding naar crisisbeheersing.
, Risico’s
De technologische ontwikkeling heeft een dusdanige vlucht genomen, dat zij haar eigen risico’s niet
meer kan beheersen. (Ulrich Beck)
Risico = kans x effect of een gevaar voor schade of verlies.
Risico’s zijn niet altijd negatief er is sprake van goede en kwade kansen zoals: financiële winst,
vermaak en bijvoorbeeld adrenaline.
Risicoperceptie: gaat om de beleving van risico. Dit kan heel erg verschillen per persoon.
Risico als de gevaren die wij ongevraagd lopen. Hoe hoger de graad van veiligheid, hoe groter het
gevoel bedreigd te zijn. Verschuiving van ‘ik heb honger’ naar ‘ik ben bang’. Risico’s zijn ook vaak
internationaler.
Mensen accepteren in mindere mate dat ze risico’s lopen dit komt mede door het feit dat we steeds
minder risico lopen. Wanneer het dan misgaat, kijkt iedereen naar de overheid.
Risico-regelreflex: het gaat om de valkuil om na het bekend worden van een risico of naar aanleiding
van een incident maatregelen te nemen die in wezen ondoordacht zijn. Zulke maatregelen kunnen de
vorm hebben van wet- en regelgeving, normstelling, toezicht of voorzieningen.
Risicomaatschappij (BECK)
Fundamentele onzekerheid over:
De gevaren die ons bedreigen
Wie er verantwoordelijk is
Nieuwe bedreigingen, veroorzaakt door technologische vooruitgang:
Kernenergie
Klimaatproblemen
In het verleden waren voor klassieke bedreigingen, zoals natuurrampen of criminaliteit, klassieke
instrumenten:
Regelgeving, inspectie, verzekering, handhaving.
In de risicomaatschappij bestaan voor de grootste risico’s geen panklare oplossingen.
Samenwerkingsverbanden, netwerken, inspireren, flexibiliteit zijn tegenwoordig middelen om
tot oplossingen te komen.
Veiligheidsregio’s
De wet veiligheidsregio (Wvr 2010)
Wet = algemene uitwerking
Besluit = specifiekere uitwerking
Decentralisatie: het overdragen van meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar lagere
overheden bijvoorbeeld van het rijk naar de gemeenten.
De wet veiligheidsregio 2010 is er gekomen i.p.v:
De brandweerwet;
Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor);
Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo).
De verdere uitwerking van de Wvr(2010) is te vinden in Besluit veiligheidsregio (Bvr).
Aanleiding veiligheidsregio:
Aantal grote rampen
Gebrekkige multi-disciplinaire samenwerking
Behoefte aan een organisatie die groter is dan de gemeente: verlengd lokaal bestuur.
