samenvatting niet-zwangere vrouw

niet-zwangere vrouw
gonadotropinen
- = 2 hormonen: LH en FSH (gonaden) die vruchtbaarheid vrouw stimuleren, vrijgezet oiv
GnRH: gonadotropine releasing hormoon
- waar? adenohypofyse
- gonadotrope cellen: FSH (follikel stimulerend hormoon) en LH (luteïniserd hromoon)
- lactotrope cellen: prolactine: gaan FSH en LH aanmaken
o als GrNH terecht komt in adenohypofyse en bidnt aan receptor vrijgezet in
bloedbaan ⟶ gaat naar eierstok en ovaria ⟶ effect op groei en ontwikkeling
eicel
o ARC = nucleus arcuatus
o POA = nucleus praeopticus
o ME = eminentia mediana

- follikel stimulerend hormoon (FSH)
o stimuleert groei primaire follikels
o ontwikkeling finale follikels
- luteïniserend hormoon (LH)
o ontwikkeling finale folllikels
o ovulatie




- regulatie GnRH secretie door KNDy-neuronen in pulsen, niet-continu
o KDNy-neuron: ⟶ regulatie GnRH-neuronen
 kisspeptine: stimuleert GnRH secretie
 dynorphine
 endogeen opioid peptide
 bindt aan opioid receptor op KDNy neuron
 negatief effect op frequentie Kiss secretie
 inhiberend effect: zorgt dat minder kisspeptine wordt
vrijgezet
 neurokinine B (NKB)
 reguleren vrijzetting van GnRH
 tachykinin peptide
 bindt aan NK3 receptor op KDNy neuron
 positief/stimulerend effect op frequentie Kiss secretie

, - regulatie GnRH secretie door ovaria
- vruchtbare periode: conc E constant = continue licht onderdrukking/inhibitie KNDy neuronen ⟶
onderdrukking verandert niet tijdens ovariële cyclus
- samen met inhiine en oestrogeen: inhiberen vrijzetting FSH vanuit gonadotrope cellen
- progesteron: positief effect op vrijzetting dynorfine
- oestrogeen: als dat voldoet aan 2 voorwaarden: positief effect op vrijzeting GnRH
1. de concentratie van oestrogeen moet voldoende hoog zijn
2. verhoogde oestrogeen concentratie moet ten minste 50 uur aanwezig
= enkel in het midden van de cyclus
- regulatie GnRH secretie door externe factoren
o stress: rechtstreekse inhibitie KNDY neuronen: geen vrijzetting kiss peptides > geen vrijzetting GNRH
 wat is stress?
 1e vorm: oiv negatieve energie balans bv topatleten
 2e vorm: anorexia: te weinig voedingsopname
 3e vorm: psychische stress: onregelmatiger ovuleren ⟶ stopt met IVF behandeling ⟶
koppel plots zwanger want IVF kan veel stress uitlokken ⟶ kan niet spontaan ovuleren
o borstvoeding: inhibitie GnRH neuronen en inhibitie KNDY neuronen ⟶ ook geen
KISS peptides ⟶ geen GnrH vrijgeven = geen
100% veilige marge




regulatie GnRH secretie door KNDY-neuronen is
pulsatief
- gonadotrope cellen: regulatie GnRH secretie door KNDY-neuronen is pulsatief
- gonadotrope cellen in aP
o GnRH gesecreteerd uit GnRH neuronen is pulsatiel ⟶ LH en FSH pulsatiel
- lutheïniserend hormoon (LH): hoge frequentie GnRH: LH-beta expressie : 1 pulse /uur
- follikel stimulerend hormoon (FSH): lage frequentie GnRH: FSH-beta expressie 1 pulse /4 uur

follikels
= bolvormige cellen in ovaria gelegen rond eicel, belangrijk in rijping eicel
1. gonadotropine – onafhankelijke preantrale follikel groei
 primordiale follikel
 primair pre-antraal follikel
 secundaire pre-antraal follikel
2. gonadotropine-afhankelijke antrale groei
⟶ eicel blijft altijd even groot, alleen follikelcellen en thecacellen veranderen

primordiale follikel
- eicel pregranulosa cel
o tijdstip: embryonaal (~ 20 weken pc) ⟶ onveranderd gedurende 30 - 40 jaar
o functie pre-granulosa cellen:
1. ondersteuning eicelgroei
2. vorming van het basale lamina
- 5 weken na bevruchting start vorming/ontwikkeling folikkelcellen

- daarrond laag pre-granulosacellen: ondersteuning eicellgroei en vorming basale lamina
- meeste eicellen bevinden zich als primordiale follikel (kunnen in die fase blijven voor 30 to 40 jaar)