ECONOMIE SAMENVATTING
MODULE 5 T/M 8
MODULE 5 SPELTHEORIE
Nash-evenwicht: situatie waarin iedere speler zijn beste actie heeft gekozen gegeven de
acties van alle andere spelers
Er kunnen meerdere Nash-evenwichten zijn. Je kan dan niet zomaar zeggen welk evenwicht
wordt bereikt. Als er volgtijdelijk wordt gespeeld, wordt het Nash-evenwicht bereikt dat het
meest gunstig is voor de speler die als eerste een keuze maakte.
gevangenendilemma: uitkomst is voor beide spelers niet de meest gunstige uitkomst
(doordat spelers kijken naar eigenbelang en niet naar collectieve belang)
Er is dan een Pareto-verbetering mogelijk: verandering waarbij geen enkele speler erop
achteruitgaat en minstens één speler erop vooruitgaat.
dominante actie: actie die altijd gekozen wordt
Er ontstaat dan een evenwicht in dominante acties.
De productie van collectieve goederen is een gevangenendilemma. Er ontstaat dan
meeliftgedrag: speler heeft opbrengsten maar betaalt er niet voor. Dat komt doordat er een
positief extern effect is.
Er zijn verschillende oplossingen voor het gevangenendilemma:
Kijken naar collectieve opbrengsten
Sociale norm: ongeschreven regel, zoals elkaar klanten gunnen
Geloofwaardige zelfbinding: bepaalde actie voor jezelf onaantrekkelijk maken,
geloofwaardigheid heeft te maken met reputatie
Collectieve dwang: belastingen, contract
Herhaaldelijk spelen
Simultaan / tegelijkertijd Sequentieel / Volgtijdelijk
Geen asymmetrische informatie Asymmetrische informatie: de ene speler
kent de keuze van de andere speler
Opbrengstenmatrix Opbrengstenboom
, Bij toe- en uittreding wordt er volgtijdelijk gekozen. Er kan gedreigd worden met een
prijsverlaging. Toetreding kan worden geaccommodeerd of de dreiging kan toetreding
afschrikken.
Bij herhaald spelen kan er een prijsafspraak worden gemaakt. De vergeldingsstrategie kan
worden gebruikt: speler schendt de afspraak als de andere speler dat eerder heeft gedaan.
Het loont om de afspraak in de laatste ronde te schenden. Echter kun je dan de afspraak in
de ronde daarvoor ook schenden, omdat in de ronde daarna de prijzen sowieso verlaagd
worden. Daarom wordt de afspraak in elke ronde geschonden als het spel eindig wordt
herhaald.
Als er oneindige herhaling is, wordt de afspraak niet geschonden. Dan kan je immers altijd
worden gestraft.
constantewaardespel: collectieve opbrengst is bij alle combinaties van acties gelijk
Om een economiespel te beïnvloeden kan je een investering doen die voldoet aan twee
voorwaarden:
Specifieke investering: alleen van waarde bij een bepaalde actie
Verzonken kosten: kunnen niet ongedaan gemaakt worden
Dit is een vorm van geloofwaardige zelfbinding.
berovingsprobleem: een speler wordt beroofd van zijn specifieke investering (bv. bij
onderhandelingen nadat de investering is gedaan)
hold-upprobleem: speler doet een specifieke investering niet omdat hij bang is ervan
beroofd te worden
Een sociale norm kan het berovingsprobleem oplossen.
MODULE 5 T/M 8
MODULE 5 SPELTHEORIE
Nash-evenwicht: situatie waarin iedere speler zijn beste actie heeft gekozen gegeven de
acties van alle andere spelers
Er kunnen meerdere Nash-evenwichten zijn. Je kan dan niet zomaar zeggen welk evenwicht
wordt bereikt. Als er volgtijdelijk wordt gespeeld, wordt het Nash-evenwicht bereikt dat het
meest gunstig is voor de speler die als eerste een keuze maakte.
gevangenendilemma: uitkomst is voor beide spelers niet de meest gunstige uitkomst
(doordat spelers kijken naar eigenbelang en niet naar collectieve belang)
Er is dan een Pareto-verbetering mogelijk: verandering waarbij geen enkele speler erop
achteruitgaat en minstens één speler erop vooruitgaat.
dominante actie: actie die altijd gekozen wordt
Er ontstaat dan een evenwicht in dominante acties.
De productie van collectieve goederen is een gevangenendilemma. Er ontstaat dan
meeliftgedrag: speler heeft opbrengsten maar betaalt er niet voor. Dat komt doordat er een
positief extern effect is.
Er zijn verschillende oplossingen voor het gevangenendilemma:
Kijken naar collectieve opbrengsten
Sociale norm: ongeschreven regel, zoals elkaar klanten gunnen
Geloofwaardige zelfbinding: bepaalde actie voor jezelf onaantrekkelijk maken,
geloofwaardigheid heeft te maken met reputatie
Collectieve dwang: belastingen, contract
Herhaaldelijk spelen
Simultaan / tegelijkertijd Sequentieel / Volgtijdelijk
Geen asymmetrische informatie Asymmetrische informatie: de ene speler
kent de keuze van de andere speler
Opbrengstenmatrix Opbrengstenboom
, Bij toe- en uittreding wordt er volgtijdelijk gekozen. Er kan gedreigd worden met een
prijsverlaging. Toetreding kan worden geaccommodeerd of de dreiging kan toetreding
afschrikken.
Bij herhaald spelen kan er een prijsafspraak worden gemaakt. De vergeldingsstrategie kan
worden gebruikt: speler schendt de afspraak als de andere speler dat eerder heeft gedaan.
Het loont om de afspraak in de laatste ronde te schenden. Echter kun je dan de afspraak in
de ronde daarvoor ook schenden, omdat in de ronde daarna de prijzen sowieso verlaagd
worden. Daarom wordt de afspraak in elke ronde geschonden als het spel eindig wordt
herhaald.
Als er oneindige herhaling is, wordt de afspraak niet geschonden. Dan kan je immers altijd
worden gestraft.
constantewaardespel: collectieve opbrengst is bij alle combinaties van acties gelijk
Om een economiespel te beïnvloeden kan je een investering doen die voldoet aan twee
voorwaarden:
Specifieke investering: alleen van waarde bij een bepaalde actie
Verzonken kosten: kunnen niet ongedaan gemaakt worden
Dit is een vorm van geloofwaardige zelfbinding.
berovingsprobleem: een speler wordt beroofd van zijn specifieke investering (bv. bij
onderhandelingen nadat de investering is gedaan)
hold-upprobleem: speler doet een specifieke investering niet omdat hij bang is ervan
beroofd te worden
Een sociale norm kan het berovingsprobleem oplossen.
