Organiseren van zorg
- De VPK heeft kennis van organisatiekundige modellen, relevante wetgevingen en
financiën om een passend zorg- of behandeladvies te maken.
Wetten:
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) betaalt langdurige zorg voor ouderen, chronisch
zieken en gehandicapten. Het is bedoeld voor kosten die voor bijna niemand op te brengen zijn.
Iedereen in Nederland is verzekerd voor AWBZ-zorg.
Vormen van AWBZ-zorg:
- Persoonlijke verzorging
- Verpleging
- Begeleiding
- Verblijf in een instelling
- Behandeling
- Kortdurend verblijf
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt, indiceert en toetst de aanspraak van mensen op
AWBZ-zorg.
Zorgkantoren voeren de AWBZ uit samen met zorgaanbieders.
Zorgverzekeringswet (ZVW) iedereen in Nederland moet een basisverzekering hebben. Dit
basispakket dekt veelgebruikte zorg. Daarnaast kan iedereen zich aanvullend verzekeren voor kosten
die niet in het basispakket zitten. Zorgverzekeraars zijn verplicht iedereen te accepteren en
zorgverzekeringen niet mogen beëindigen bij slecht schadeverloop. Iedereen krijgt noodzakelijke
medische zorg, onafhankelijk van de oorzaak van het letsel of de aandoening.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) regelt dat mensen met een beperking de voorzieningen,
hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. De wet zorgt ervoor dat mensen zo lang mogelijk
zelfstandig kunnen blijven wonen.
Gemeenten voeren de Wmo uit. Iedere gemeenten legt andere accenten, de behoeften verschillen
per gemeente. Soms moet de patiënt een eigen bijdrage betalen.
Wet publieke gezondheid (Wpg) regelt de organisatie van de openbare gezondheidszorg, de
bestrijding van infectieziekten en de isolatie van personen/vervoermiddelen die internationaal
gezondheidsgevaar kunnen opleveren.
Vanuit de Wpg zijn gemeenten bestuurlijk verantwoordelijk voor de volgende taken:
- Algemene bevorderingstaken (epidemiologie, gezondheidsbevordering etc.)
- Jeugdgezondheidszorg tot 19 jaar
- Ouderengezondheidszorg vanaf 65 jaar
- Infectieziektebestrijding
De gemeenten moeten elke vier jaar een epidemiologische analyse uitvoeren om inzicht te krijgen in
de gezondheidssituatie van de bevolking.
Gemeenten zijn wettelijk verplicht
, - De VPK kan begrippen uit de organisatiekunde zoals persoonsgerichte zorg,
arbeidssatisfactie en verandermanagement toepassen op een casus.
Persoonsgerichte zorg helpt mensen met een chronische ziekte om beter om te gaan met hun
aandoening. Anders gezegd: ze kunnen hun ziekte beter inpassen in het dagelijks leven. Niet de
ziekte staat centraal, maar het mens-zijn, het functioneren, de levenssituatie en de leefstijl.
Persoonsgerichte zorg biedt een aanvullend perspectief op de ziektegerichte zorg. Het gaat over wat
mensen nodig hebben om zich gezond en gelukkig te voelen. Het is een manier om zorg op maat te
bieden aan mensen met een chronische ziekte. De kern van persoonsgerichte zorg is dat je als
zorgverlener iemand niet als patiënt maar als mens benadert.
Bij de behandeling staat niet de ziekte centraal, maar de manier waarop de patiënt in het leven staat
en zelf met de aandoening omgaat. Persoonsgerichte zorg is zorg op maat, dus op de maat van de
patiënt.
In de intramurale zorg wordt met persoonsgerichte zorg bedoeld: zorg voor mensen die geen regie
meer hebben over hun leven, zoals mensen met dementie.
Bij persoonsgerichte zorg gaan huisartsen en praktijkondersteuners op een andere manier om met
chronisch zieke patiënten. Als zorgverlener laat je je niet langer leiden door het ziektebeeld maar door
de vragen en problemen van de patiënt. Anders gezegd: je laat het protocol los, dat is niet meer
leidend, en je voert een persoonlijk gesprek. Het gaat om lijf én leven.
Arbeidssatisfactie: De (on)tevredenheid met het eigen werk, dit is afhankelijk van
arbeidsomstandigheden, zoals loon en promotiemogelijkheden, en van persoonlijke voorkeuren.
Verandermanagement: is een vorm van management die zich in het bijzonder bezighoudt met het
veranderen van de structuur en/of de werkwijze van een organisatie.
- De VPK kan de theorie van persoonsgerichte zorg toepassen op een casus.
Zie hierboven
- De VPK kan het karakter en de belangen van het verpleegkundig beroep en de
verpleegkundige als individu uiteenzetten.
Competentiegebieden van een verpleegkundige:
1) Vakinhoudelijk handelen: de verpleegkundige als zorgverlener.
2) Communicatie: de verpleegkundige als communicator.
3) Samenwerking: de verpleegkundige als samenwerkingspartner.
4) Kennis en wetenschap: de verpleegkundige als reflectieve professional die handelt
naar de laatste stand van de wetenschap.
5) Maatschappelijk handelen: de verpleegkundige als gezondheidsbevorderaar.
6) Organisatie: de verpleegkundige als organisator.
7) Professionaliteit en kwaliteit: de verpleegkundige als professional en kwaliteitsbevorderaar
De verpleegkundige heeft in de uitoefening van haar beroep professionele verantwoordelijkheid. Dat
houdt zowel in verantwoordelijkheid nemen en dragen, als verantwoording afleggen.
Verantwoordelijkheid nemen voor de verpleegkundige zorg betekent openstaan voor de behoefte en
ervaren problemen van de patiënt en samen nagaan wat in zijn of haar geval 'goede zorg' is.
Hier is de kern van de individuele professionaliteit van de verpleegkundige weergegeven: zij is gericht
op het goede voor de patiënt. Dat maakt haar professionaliteit moreel geladen. Zij is professioneel als
zij zich afvraagt wat voor deze patiënt goede zorg is. En als zij de verantwoordelijkheid wil nemen om
van de standaardzorg af te wijken als dat voor deze patiënt nodig is.
, Vervolgens moet de zorg waaraan behoefte is ook verleend worden. De verpleegkundige
is er verantwoordelijk voor dat zij zelf de zorg verleent op een deskundige manier, of een
bekwame collega inschakelt.
Naast verantwoordelijkheid nemen en dragen is verantwoording afleggen onlosmakelijk
verbonden met professionaliteit. Dat houdt in dat de verpleegkundige te allen tijde bereid
en in staat is om gemaakte keuzes toe te lichten en te onderbouwen. Dit betreft de
patiënt en naasten, en de collega’s van eigen en andere disciplines met wie zij in
de zorgverlening samenwerkt – soms ook aan de organisatie of aan de beroepsgroep
- De VPK kan verschillende organisatievormen herkennen in een casus.
De typologie van Harrison en Handy:
Volgens Harrison moet de organisatie rekening houden met tegenstrijdige belangen tussen individu
en organisaties.
Er zijn volgens Harrison en Handy, 4 typen culturen in een organisatie:
1. Machtscultuur (Zeus) → er is een sterke leidersfiguur, die bestuurt de organisatie. Hij kiest
trouwe medewerkers om zich heen, waarin hij zich herkent. Dit kan gepaard gaan met intriges
en machtspelletjes om bij de leiders te horen.
2. Rollencultuur (Apollo) → De basis van deze cultuur wordt gevormd door regels, afspraken,
procedures en de hiërarchie. Wanneer het werk volgens de juiste regels en procedures wordt
gedaan, wordt dit als efficiënt ervaren. Personen zijn niet zo belangrijk. Het gaat meer om de
rol en de status die iemand heeft binnen een organisatie.
3. Taakcultuur (Athene) → benadrukken taakgerichtheid en deskundigheid. Het management
moet in staat zijn problemen goed op te lossen. Resultaten zijn belangrijker dan regels,
machtsverhoudingen of persoonlijke behoeften.
4. Personencultuur (Dionysos) → het individu staat op de voorgrond. De organisatie is er voor
de medewerkers en niet andersom. De manager is de gelijke van de medewerker. Er zijn
weinig regels en procedures. Groei van de organisatie is geen belangrijke doelstelling.
De typologie van Deal en Kennedy:
Hierbij gaan ze ervan uit dat de cultuur van organisaties wordt bepaald door twee dimensies:
- De mate van risico die een organisatie loopt als er iets fout gaat.
Er is sprake van een hoog risico als fouten die gemaakt worden in de productie of dienstverlening
ernstige gevolgen hebben voor de organisatie.
- De snelheid waarmee de organisatie feedback krijgt over haar functioneren.
Er is sprake van een snelle feedback als een organisatie op korte termijn krijgt te horen of haar
producten of diensten van voldoende kwaliteit zijn en genoeg opleveren om een goede financiële
positie te handhaven.
Een combinatie van mate van risico en de snelheid van feedback bepalen de cultuur van een
organisatie.
- De VPK heeft kennis van organisatiekundige modellen, relevante wetgevingen en
financiën om een passend zorg- of behandeladvies te maken.
Wetten:
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) betaalt langdurige zorg voor ouderen, chronisch
zieken en gehandicapten. Het is bedoeld voor kosten die voor bijna niemand op te brengen zijn.
Iedereen in Nederland is verzekerd voor AWBZ-zorg.
Vormen van AWBZ-zorg:
- Persoonlijke verzorging
- Verpleging
- Begeleiding
- Verblijf in een instelling
- Behandeling
- Kortdurend verblijf
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt, indiceert en toetst de aanspraak van mensen op
AWBZ-zorg.
Zorgkantoren voeren de AWBZ uit samen met zorgaanbieders.
Zorgverzekeringswet (ZVW) iedereen in Nederland moet een basisverzekering hebben. Dit
basispakket dekt veelgebruikte zorg. Daarnaast kan iedereen zich aanvullend verzekeren voor kosten
die niet in het basispakket zitten. Zorgverzekeraars zijn verplicht iedereen te accepteren en
zorgverzekeringen niet mogen beëindigen bij slecht schadeverloop. Iedereen krijgt noodzakelijke
medische zorg, onafhankelijk van de oorzaak van het letsel of de aandoening.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) regelt dat mensen met een beperking de voorzieningen,
hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. De wet zorgt ervoor dat mensen zo lang mogelijk
zelfstandig kunnen blijven wonen.
Gemeenten voeren de Wmo uit. Iedere gemeenten legt andere accenten, de behoeften verschillen
per gemeente. Soms moet de patiënt een eigen bijdrage betalen.
Wet publieke gezondheid (Wpg) regelt de organisatie van de openbare gezondheidszorg, de
bestrijding van infectieziekten en de isolatie van personen/vervoermiddelen die internationaal
gezondheidsgevaar kunnen opleveren.
Vanuit de Wpg zijn gemeenten bestuurlijk verantwoordelijk voor de volgende taken:
- Algemene bevorderingstaken (epidemiologie, gezondheidsbevordering etc.)
- Jeugdgezondheidszorg tot 19 jaar
- Ouderengezondheidszorg vanaf 65 jaar
- Infectieziektebestrijding
De gemeenten moeten elke vier jaar een epidemiologische analyse uitvoeren om inzicht te krijgen in
de gezondheidssituatie van de bevolking.
Gemeenten zijn wettelijk verplicht
, - De VPK kan begrippen uit de organisatiekunde zoals persoonsgerichte zorg,
arbeidssatisfactie en verandermanagement toepassen op een casus.
Persoonsgerichte zorg helpt mensen met een chronische ziekte om beter om te gaan met hun
aandoening. Anders gezegd: ze kunnen hun ziekte beter inpassen in het dagelijks leven. Niet de
ziekte staat centraal, maar het mens-zijn, het functioneren, de levenssituatie en de leefstijl.
Persoonsgerichte zorg biedt een aanvullend perspectief op de ziektegerichte zorg. Het gaat over wat
mensen nodig hebben om zich gezond en gelukkig te voelen. Het is een manier om zorg op maat te
bieden aan mensen met een chronische ziekte. De kern van persoonsgerichte zorg is dat je als
zorgverlener iemand niet als patiënt maar als mens benadert.
Bij de behandeling staat niet de ziekte centraal, maar de manier waarop de patiënt in het leven staat
en zelf met de aandoening omgaat. Persoonsgerichte zorg is zorg op maat, dus op de maat van de
patiënt.
In de intramurale zorg wordt met persoonsgerichte zorg bedoeld: zorg voor mensen die geen regie
meer hebben over hun leven, zoals mensen met dementie.
Bij persoonsgerichte zorg gaan huisartsen en praktijkondersteuners op een andere manier om met
chronisch zieke patiënten. Als zorgverlener laat je je niet langer leiden door het ziektebeeld maar door
de vragen en problemen van de patiënt. Anders gezegd: je laat het protocol los, dat is niet meer
leidend, en je voert een persoonlijk gesprek. Het gaat om lijf én leven.
Arbeidssatisfactie: De (on)tevredenheid met het eigen werk, dit is afhankelijk van
arbeidsomstandigheden, zoals loon en promotiemogelijkheden, en van persoonlijke voorkeuren.
Verandermanagement: is een vorm van management die zich in het bijzonder bezighoudt met het
veranderen van de structuur en/of de werkwijze van een organisatie.
- De VPK kan de theorie van persoonsgerichte zorg toepassen op een casus.
Zie hierboven
- De VPK kan het karakter en de belangen van het verpleegkundig beroep en de
verpleegkundige als individu uiteenzetten.
Competentiegebieden van een verpleegkundige:
1) Vakinhoudelijk handelen: de verpleegkundige als zorgverlener.
2) Communicatie: de verpleegkundige als communicator.
3) Samenwerking: de verpleegkundige als samenwerkingspartner.
4) Kennis en wetenschap: de verpleegkundige als reflectieve professional die handelt
naar de laatste stand van de wetenschap.
5) Maatschappelijk handelen: de verpleegkundige als gezondheidsbevorderaar.
6) Organisatie: de verpleegkundige als organisator.
7) Professionaliteit en kwaliteit: de verpleegkundige als professional en kwaliteitsbevorderaar
De verpleegkundige heeft in de uitoefening van haar beroep professionele verantwoordelijkheid. Dat
houdt zowel in verantwoordelijkheid nemen en dragen, als verantwoording afleggen.
Verantwoordelijkheid nemen voor de verpleegkundige zorg betekent openstaan voor de behoefte en
ervaren problemen van de patiënt en samen nagaan wat in zijn of haar geval 'goede zorg' is.
Hier is de kern van de individuele professionaliteit van de verpleegkundige weergegeven: zij is gericht
op het goede voor de patiënt. Dat maakt haar professionaliteit moreel geladen. Zij is professioneel als
zij zich afvraagt wat voor deze patiënt goede zorg is. En als zij de verantwoordelijkheid wil nemen om
van de standaardzorg af te wijken als dat voor deze patiënt nodig is.
, Vervolgens moet de zorg waaraan behoefte is ook verleend worden. De verpleegkundige
is er verantwoordelijk voor dat zij zelf de zorg verleent op een deskundige manier, of een
bekwame collega inschakelt.
Naast verantwoordelijkheid nemen en dragen is verantwoording afleggen onlosmakelijk
verbonden met professionaliteit. Dat houdt in dat de verpleegkundige te allen tijde bereid
en in staat is om gemaakte keuzes toe te lichten en te onderbouwen. Dit betreft de
patiënt en naasten, en de collega’s van eigen en andere disciplines met wie zij in
de zorgverlening samenwerkt – soms ook aan de organisatie of aan de beroepsgroep
- De VPK kan verschillende organisatievormen herkennen in een casus.
De typologie van Harrison en Handy:
Volgens Harrison moet de organisatie rekening houden met tegenstrijdige belangen tussen individu
en organisaties.
Er zijn volgens Harrison en Handy, 4 typen culturen in een organisatie:
1. Machtscultuur (Zeus) → er is een sterke leidersfiguur, die bestuurt de organisatie. Hij kiest
trouwe medewerkers om zich heen, waarin hij zich herkent. Dit kan gepaard gaan met intriges
en machtspelletjes om bij de leiders te horen.
2. Rollencultuur (Apollo) → De basis van deze cultuur wordt gevormd door regels, afspraken,
procedures en de hiërarchie. Wanneer het werk volgens de juiste regels en procedures wordt
gedaan, wordt dit als efficiënt ervaren. Personen zijn niet zo belangrijk. Het gaat meer om de
rol en de status die iemand heeft binnen een organisatie.
3. Taakcultuur (Athene) → benadrukken taakgerichtheid en deskundigheid. Het management
moet in staat zijn problemen goed op te lossen. Resultaten zijn belangrijker dan regels,
machtsverhoudingen of persoonlijke behoeften.
4. Personencultuur (Dionysos) → het individu staat op de voorgrond. De organisatie is er voor
de medewerkers en niet andersom. De manager is de gelijke van de medewerker. Er zijn
weinig regels en procedures. Groei van de organisatie is geen belangrijke doelstelling.
De typologie van Deal en Kennedy:
Hierbij gaan ze ervan uit dat de cultuur van organisaties wordt bepaald door twee dimensies:
- De mate van risico die een organisatie loopt als er iets fout gaat.
Er is sprake van een hoog risico als fouten die gemaakt worden in de productie of dienstverlening
ernstige gevolgen hebben voor de organisatie.
- De snelheid waarmee de organisatie feedback krijgt over haar functioneren.
Er is sprake van een snelle feedback als een organisatie op korte termijn krijgt te horen of haar
producten of diensten van voldoende kwaliteit zijn en genoeg opleveren om een goede financiële
positie te handhaven.
Een combinatie van mate van risico en de snelheid van feedback bepalen de cultuur van een
organisatie.
