SOCIAAL HANDHAVINGSRECHT
Inhoud
Les 1 en 3 – Afbakening en begrippen....................................................................................................5
Naar VORM - Diverse vormen van sociale fraude:..........................................................................6
Naar AARD – Diverse elementen --> onderscheid strafrecht: gedrags- en moreelelement............6
BEGRIPPENAPPARAAT SHR (slide 41)..............................................................................7
RECHTSBESCHERMING (slide 49)........................................................................................................8
RECHTSHANDHAVING (slide 52).......................................................................................................10
A. HANDHAVINGSPERSPECTIEVEN > 4 modellen (slide 53)..........................................................10
B. HANDHAVINGSMODELLEN > 3 voorbeelden van bredere visie op HH (slide 58)......................10
C. HANDHAVINGSKETEN > 5 schakels: van preventie naar repressie (slide 65)............................11
DEFINITIE SOCIAAL HHRECHT (slide 91-92).......................................................................................13
Les 2 – Conflictbeheersing....................................................................................................................13
ILO....................................................................................................................................................13
Conflictbeheersing in arbeidsrecht...................................................................................................13
Effectuerend handhaven..................................................................................................................14
Enkele noties (slide 6 en sc p. 21).....................................................................................................15
Terugkoppeling naar arbeidsrecht (slide 7 en sc p. 24-25)...............................................................15
Les 4 – Handhaving van internationale sociale normen.......................................................................17
Probleemstelling...............................................................................................................................17
Historisch..........................................................................................................................................17
Rol van de ILO...................................................................................................................................18
Tegenover MNO’s (= multinationals)............................................................................................18
Inspiratie uit de OESO.......................................................................................................................19
De 4 sporen......................................................................................................................................19
The future of work initiative.............................................................................................................19
Les 5 en 6 – Sociale inspectie in theorie en in de praktijk.....................................................................20
In theorie - Organisatie van de sociale inspectie..............................................................................20
Bevoegdheden (slide 16)..................................................................................................................23
Nemo tenetur (slide 18)............................................................................................................23
Recht op toegang tot de arbeidsplaats (slide 24).....................................................................23
Informatie-uitwisseling (slide 30).............................................................................................23
In de praktijk – gastlezing.................................................................................................................24
Les 7 – Arbeidstuchtrecht.....................................................................................................................25
1
, Situering (slide 2)..............................................................................................................................25
Naar een duiding van arbeidstuchtrecht (slide 3 en 4).....................................................................25
Arbeidsrechtelijke waarborgen (slide 5)...........................................................................................26
Rechterlijke controle (slide 6)...........................................................................................................26
Enkele beschouwingen (slide 7)........................................................................................................28
Les 8 – Bestuurlijke handhaving in het sociaal recht............................................................................29
Begrip bestuurlijke rechtsHH (slide 5)..............................................................................................29
Begrip administratieve sancties (slide 6 en 7)...................................................................................29
Sancties.........................................................................................................................................29
Adm. sancties (slide 8 en 9)..........................................................................................................29
Afbakeningsproblemen.................................................................................................................29
Verschijningsvormen (slide 16).....................................................................................................30
Toelaatbaarheid (slide 17)................................................................................................................30
Rechtsbescherming (slide 18)...........................................................................................................30
A. Bronnen....................................................................................................................................30
B. Knelpunt: non bis in idem combinatie van adm. sancties en strafsancties? combinatie van adm. sancties en strafsancties? ............................30
Bronnen en criteria...................................................................................................................30
‘bis’: strafrechtelijk karakter.....................................................................................................30
Dezelfde feiten/gedragingen – ‘idem’......................................................................................30
Een tweede vervolging/berechting – ‘non bis’.........................................................................31
VOOR arrest A en B/Noorwegen...........................................................................................31
Arrest A en B/Noorwegen.....................................................................................................31
NA arrest A en B/Noorwegen...............................................................................................31
Les 9 – Sociaal overlegmodel................................................................................................................32
Begrippen en noties..........................................................................................................................32
Sociaal overleg..............................................................................................................................32
Het BE sociaal overlegmodel........................................................................................................32
Van sociaal overleg naar sociaal conflict: spanningsveld..................................................................32
Spanningsveld > taartdiagram (slide 11).......................................................................................32
Discussie over rol van de rechter – rechterlijke tussenkomst? (slide 13).....................................33
Discussie over stakingswapen.......................................................................................................33
Quid rol verzoening en bemiddeling?...........................................................................................33
Een poging tot definitie (slide 21).....................................................................................................33
Les 10 – Sociaal procesrecht – Arbeidsgerechten.................................................................................35
Historiek...........................................................................................................................................35
Onder 1) Complexiteit: materiële bevoegdheid (slide 5)..................................................................35
2
, Onder 3) AA (slide 10).......................................................................................................................35
Onder 4) Lekenrechters (slide 14)....................................................................................................35
Onder 5) Vertegenwoordiging door niet-advocaten (slide 18).........................................................35
Onder 6) Verplichte poging tot verzoenen (slide 19)........................................................................35
Blijvend debat over voortbestaan arbeidsgerechten (slide 20)........................................................35
Les 11 – Sociaal procesrecht in SZzaken...............................................................................................36
Bouwstenen:.....................................................................................................................................36
Verschillende SZ en arbeidszaken (slide 5 en 6)...............................................................................36
Rechterlijke controle SZR: zestrapsmodel (slide 7)...........................................................................36
1) Bevoegdheid.............................................................................................................................36
2) Omvang geding (slide 18).........................................................................................................37
3) Omvang controle (slide 20)......................................................................................................37
4) Gevolgen onrechtmatigheden (slide 37-39).............................................................................38
5) Rechterlijke substitutie (slide 40-48)........................................................................................38
6) Herneming door SZinstelling....................................................................................................38
Les 12 – Sociaal strafrecht....................................................................................................................38
Begrip (slide 4)..................................................................................................................................38
Situering (slide 5)..............................................................................................................................38
Specifieke aspecten..........................................................................................................................39
Vaststelling van sociaalrechtelijk misdrijf (slide 13)......................................................................39
Bestaan van een sociaalrechtelijk misdrijf (slide 15)....................................................................39
Nullum crimen-beginsel (slide 18)................................................................................................39
Cao’s en sociaal strafrecht (slide 23)............................................................................................39
Sociaalrechtelijk daderschap (slide 24).........................................................................................39
Les 13 – Bewijs en Antigoon in arbeidszaken.......................................................................................39
Bewijsrecht (slide 4).........................................................................................................................39
Onrechtmatig verkregen bewijs (slide 5 en 6)..................................................................................39
Pre-Antigoon (slide 7).......................................................................................................................39
Antigoonarrest 14/10/2003 (slide 8)................................................................................................39
Na Antigoon en Manon (slide 10).....................................................................................................39
Quid bij Europese grondrechten?.................................................................................................39
Les 14 – alternatieve geschillenbeslechting..........................................................................................40
Voordelen en nadelen......................................................................................................................40
Voordelen (slide 5).......................................................................................................................40
Nadelen (slide 6)...........................................................................................................................40
Voorbeelden.....................................................................................................................................40
3
, 1) Arbitrage (slide 7-8)..................................................................................................................40
2) Dading (slide 9).........................................................................................................................40
3) Bindende derdenbeslissing (slide 10).......................................................................................40
4) Bemiddeling (slide 11-15).........................................................................................................40
Les 14 – Sociale HH getoetst aan praktijk van het ARBEIDSAUDITORAAT............................................40
Les 15. De strijd tegen sociale dumping in de bouwsector – ACV BIE...................................................40
4
Inhoud
Les 1 en 3 – Afbakening en begrippen....................................................................................................5
Naar VORM - Diverse vormen van sociale fraude:..........................................................................6
Naar AARD – Diverse elementen --> onderscheid strafrecht: gedrags- en moreelelement............6
BEGRIPPENAPPARAAT SHR (slide 41)..............................................................................7
RECHTSBESCHERMING (slide 49)........................................................................................................8
RECHTSHANDHAVING (slide 52).......................................................................................................10
A. HANDHAVINGSPERSPECTIEVEN > 4 modellen (slide 53)..........................................................10
B. HANDHAVINGSMODELLEN > 3 voorbeelden van bredere visie op HH (slide 58)......................10
C. HANDHAVINGSKETEN > 5 schakels: van preventie naar repressie (slide 65)............................11
DEFINITIE SOCIAAL HHRECHT (slide 91-92).......................................................................................13
Les 2 – Conflictbeheersing....................................................................................................................13
ILO....................................................................................................................................................13
Conflictbeheersing in arbeidsrecht...................................................................................................13
Effectuerend handhaven..................................................................................................................14
Enkele noties (slide 6 en sc p. 21).....................................................................................................15
Terugkoppeling naar arbeidsrecht (slide 7 en sc p. 24-25)...............................................................15
Les 4 – Handhaving van internationale sociale normen.......................................................................17
Probleemstelling...............................................................................................................................17
Historisch..........................................................................................................................................17
Rol van de ILO...................................................................................................................................18
Tegenover MNO’s (= multinationals)............................................................................................18
Inspiratie uit de OESO.......................................................................................................................19
De 4 sporen......................................................................................................................................19
The future of work initiative.............................................................................................................19
Les 5 en 6 – Sociale inspectie in theorie en in de praktijk.....................................................................20
In theorie - Organisatie van de sociale inspectie..............................................................................20
Bevoegdheden (slide 16)..................................................................................................................23
Nemo tenetur (slide 18)............................................................................................................23
Recht op toegang tot de arbeidsplaats (slide 24).....................................................................23
Informatie-uitwisseling (slide 30).............................................................................................23
In de praktijk – gastlezing.................................................................................................................24
Les 7 – Arbeidstuchtrecht.....................................................................................................................25
1
, Situering (slide 2)..............................................................................................................................25
Naar een duiding van arbeidstuchtrecht (slide 3 en 4).....................................................................25
Arbeidsrechtelijke waarborgen (slide 5)...........................................................................................26
Rechterlijke controle (slide 6)...........................................................................................................26
Enkele beschouwingen (slide 7)........................................................................................................28
Les 8 – Bestuurlijke handhaving in het sociaal recht............................................................................29
Begrip bestuurlijke rechtsHH (slide 5)..............................................................................................29
Begrip administratieve sancties (slide 6 en 7)...................................................................................29
Sancties.........................................................................................................................................29
Adm. sancties (slide 8 en 9)..........................................................................................................29
Afbakeningsproblemen.................................................................................................................29
Verschijningsvormen (slide 16).....................................................................................................30
Toelaatbaarheid (slide 17)................................................................................................................30
Rechtsbescherming (slide 18)...........................................................................................................30
A. Bronnen....................................................................................................................................30
B. Knelpunt: non bis in idem combinatie van adm. sancties en strafsancties? combinatie van adm. sancties en strafsancties? ............................30
Bronnen en criteria...................................................................................................................30
‘bis’: strafrechtelijk karakter.....................................................................................................30
Dezelfde feiten/gedragingen – ‘idem’......................................................................................30
Een tweede vervolging/berechting – ‘non bis’.........................................................................31
VOOR arrest A en B/Noorwegen...........................................................................................31
Arrest A en B/Noorwegen.....................................................................................................31
NA arrest A en B/Noorwegen...............................................................................................31
Les 9 – Sociaal overlegmodel................................................................................................................32
Begrippen en noties..........................................................................................................................32
Sociaal overleg..............................................................................................................................32
Het BE sociaal overlegmodel........................................................................................................32
Van sociaal overleg naar sociaal conflict: spanningsveld..................................................................32
Spanningsveld > taartdiagram (slide 11).......................................................................................32
Discussie over rol van de rechter – rechterlijke tussenkomst? (slide 13).....................................33
Discussie over stakingswapen.......................................................................................................33
Quid rol verzoening en bemiddeling?...........................................................................................33
Een poging tot definitie (slide 21).....................................................................................................33
Les 10 – Sociaal procesrecht – Arbeidsgerechten.................................................................................35
Historiek...........................................................................................................................................35
Onder 1) Complexiteit: materiële bevoegdheid (slide 5)..................................................................35
2
, Onder 3) AA (slide 10).......................................................................................................................35
Onder 4) Lekenrechters (slide 14)....................................................................................................35
Onder 5) Vertegenwoordiging door niet-advocaten (slide 18).........................................................35
Onder 6) Verplichte poging tot verzoenen (slide 19)........................................................................35
Blijvend debat over voortbestaan arbeidsgerechten (slide 20)........................................................35
Les 11 – Sociaal procesrecht in SZzaken...............................................................................................36
Bouwstenen:.....................................................................................................................................36
Verschillende SZ en arbeidszaken (slide 5 en 6)...............................................................................36
Rechterlijke controle SZR: zestrapsmodel (slide 7)...........................................................................36
1) Bevoegdheid.............................................................................................................................36
2) Omvang geding (slide 18).........................................................................................................37
3) Omvang controle (slide 20)......................................................................................................37
4) Gevolgen onrechtmatigheden (slide 37-39).............................................................................38
5) Rechterlijke substitutie (slide 40-48)........................................................................................38
6) Herneming door SZinstelling....................................................................................................38
Les 12 – Sociaal strafrecht....................................................................................................................38
Begrip (slide 4)..................................................................................................................................38
Situering (slide 5)..............................................................................................................................38
Specifieke aspecten..........................................................................................................................39
Vaststelling van sociaalrechtelijk misdrijf (slide 13)......................................................................39
Bestaan van een sociaalrechtelijk misdrijf (slide 15)....................................................................39
Nullum crimen-beginsel (slide 18)................................................................................................39
Cao’s en sociaal strafrecht (slide 23)............................................................................................39
Sociaalrechtelijk daderschap (slide 24).........................................................................................39
Les 13 – Bewijs en Antigoon in arbeidszaken.......................................................................................39
Bewijsrecht (slide 4).........................................................................................................................39
Onrechtmatig verkregen bewijs (slide 5 en 6)..................................................................................39
Pre-Antigoon (slide 7).......................................................................................................................39
Antigoonarrest 14/10/2003 (slide 8)................................................................................................39
Na Antigoon en Manon (slide 10).....................................................................................................39
Quid bij Europese grondrechten?.................................................................................................39
Les 14 – alternatieve geschillenbeslechting..........................................................................................40
Voordelen en nadelen......................................................................................................................40
Voordelen (slide 5).......................................................................................................................40
Nadelen (slide 6)...........................................................................................................................40
Voorbeelden.....................................................................................................................................40
3
, 1) Arbitrage (slide 7-8)..................................................................................................................40
2) Dading (slide 9).........................................................................................................................40
3) Bindende derdenbeslissing (slide 10).......................................................................................40
4) Bemiddeling (slide 11-15).........................................................................................................40
Les 14 – Sociale HH getoetst aan praktijk van het ARBEIDSAUDITORAAT............................................40
Les 15. De strijd tegen sociale dumping in de bouwsector – ACV BIE...................................................40
4