Thema 5 - Kindergeneeskunde
De belangrijkste punten van de neonatologische zorg noemen, met de mogelijke complicaties:
Neonaat leeftijd <28 dagen, na geboorte
- Immatuur AD (amenorroeduur) tot 24 weken
- Prematuur AD tot 37 weken
o Extreem prematuur <27 weken
- A terme AD 37-42 weken
- Serotien A >42 weken
- Dysmatuur laag geboortgewiht (<P2.3)
- Macrosoom hoog geboortegewicht (>P90)
Zuigeling leeftijd 28dagen – 1 jaar
Kind leeftijd 1-8 jaar
Anamnese: algemene voorgeschiedenis, obstetrische voorgeschiedenis, huidige graviditeit,
medicatiegebruik en partusplan-partus
Transitie van intra naar extra uterien
- Veranderingen in de circulatie
- Surfactant, zorgt dat de oppervlaktespanning in de alveoli verlaagd zodat deze kunnen
openklappen na de geboorte. Pas aangemaakt in week 24 van de zwangerschap en adequaat in
week 32-34 weken (aangemaakt onder invloed van cortisol, bij vroeggeboorte geïndiceerd om te
suppleren om longrijping te vervroegen).
o Door meconiumaspiratie ook verhoogd risico op verlies surfactant waardoor mogelijk
respiratoire problemen kunnen ontstaan bij een a terme zwangerschap.
- Longvocht
Lichamelijk onderzoek (in bijzijn van de ouders):
- In de eerste 24 uur:
o Algemene toestand, afwijkingen in ontwikkeling en congenitale afwijkingen
o Timing (1-2 uur na de voeding)
o CAVE afkoeling !
o Volgorde:
Eerste algemene indruk
Huid (kleur, puistjes, vlekken, hematomen, hemangiomen
Hoofd (schedel, ogen, oren, neus, mond, tanden, palatum, kin, bellen
blazen/spugen
Schedelvorm, schedelnaden
Caput succedaneum
Cefaal hematoom
Subgaleale bloeding (tussen fascie en periost van de schedel)
1
,Thema 5 - Kindergeneeskunde
Hals/thorax (ademhaling, harttonen, claviculae, tepellijn, congenitale
hartafwijkingen
Abdomen (buikwanddefecten, hepatosplenomegalie, navelstrengvaten)
Rug (wervelkolom, zwelling, dimple, beharing, mongolenvlek)
Extremiteiten (afmetingen, verhouding, bewegingspatroon, stand, syndactylie,
polydactylie, handplooi, heupdysplasie, klompvoet, hielvoet)
Genitalia externa (geslacht, testes, epi-hypospadie, hydrocele, labia, fluor)
Anus (open, inplant, sfincter)
o Neurologisch onderzoek
Spiertonus, motoriek, houding
Primitieve reflexen (ademen, knipperen, pupillen,
slikken)
Neonatale reflexen (zoekreflex, zuigreflex, grijpreflex,
Babinski, Moro, loopreflex, tonische nekreflex)
Babinski tot 6-8maanden aanwezig
Moro reflex (valreflex) tot 4 maanden
aanwezig (reflex is het opvangen met beide
armen symmetrisch
o Gewicht, hoofdomvang en temperatuur
Prematuriteit; Vroeggeboorte bij geboorte voor 37 volledige zwangerschapsweken (amenorroeduur <37
weken, extreem prematuur <27 AD).
- Oorzaken prematuriteit:
o HELLP/Pre eclampsie
o Abruptio placentae, placenta insufficiëntie, placenta praevia
o Polyhydramnion (overmatige hoeveelheid vruchtwater)
o Cervix insufficiëntie
o Maternale infectie of ziekten
o Aangeboren afwijkingen
o Meerlingzwangerschap
- Uiterlijke kenmerken van een prematuur (kenmerken afhankelijk van duur zwangerschap):
o Relatief groot hoofd ten opzichte van de rest van het lichaam
o Schedelomtrek groter dan schouderomtrek
o Verminderde stevigheid thoraxwand
o Glazige huid, roder van kleur
o Minder subcutaan vet • Lanugobeharing
o Hypotoon, lage spierkracht
o Testes nog niet ingedaald (< 32 wkn)
o Labia minora schaamlippen prominent aanwezig
- Potentiële klinische problemen
o IRDS (idiopathic respiratory distress syndrome)
o IVH (intra ventriculaire haemorrhagie), door verhoogde druk of stollingsstoornissen
o Hyperbilirubinemie
Enterohepatische kringloop: hemolyse bilirubine lever darm
uitscheiding/heropname
Vroege opsporing belangrijk om kernicterus te voorkomen (geel, suf en slecht
drinken)
2
, Thema 5 - Kindergeneeskunde
o Hypoglykemie
o Hypotensie
o Hypothermie
o Voedingsproblemen
o Infecties
Dysmaturiteit: Van groeivertraging is sprake indien het geboortegewicht niet overeenkomt met de
zwangerschapsduur.
Ook wel bekend als IUGR (intra uteriene groei retardatie) of SGA (small for gestationale age)
Sprake van dysmaturiteit wanneer gewicht voor amenorroeduur <P2,3 is.
- Oorzaken:
o Intra-uteriene infecties
o Placenta insufficiëntie
o Meerlingzwangerschap
o Chromosomale afwijkingen / ernstige congenitale afwijkingen
- Uiterlijke kenmerken:
o Licht gewicht voor duur van de zwangerschap
o Hoofd relatief groot in relatie tot magere lijf en extremiteiten
o Ontbreken van subcutaan vet
o Ruime huidplooien, droge huid
o Gezicht geeft vaak oudere indruk
o Alert en hongerige neonaten
- Potentiële klinische problemen:
o Ademhalingsproblemen / asfyxie (tekort aan zuurstof)
o Hypothermie
o Hypoglykemie
o Voedingsproblemen
o Infecties
o NEC (Necrotiserende enterocolitis), door onrijpe darmwand waardoor extra kwetsbaar
voor bacteriën.
Serotiniteit; als de zwangerschap eindigt na een termijn > 42 weken. Definitie gebaseerd op empirische
gronden, omdat de termijn > 42 weken gepaard gaat met een verhoogde kans op perinatale mortaliteit
en morbiditeit
- Oorzaken:
o Serotiniteit in de anamnese
o Genetische factoren
o Primigraviditeit
o Foetale afwijkingen
o Obesitas moeder
o Termijndiscussie
- Uiterlijke kenmerken
o Magere neonaat
o Droge huid door afname vernix na 40 weken (huidsmeer)
o Ontvelde huid
o Lange nagels
o Onrustig en hongerig
3
De belangrijkste punten van de neonatologische zorg noemen, met de mogelijke complicaties:
Neonaat leeftijd <28 dagen, na geboorte
- Immatuur AD (amenorroeduur) tot 24 weken
- Prematuur AD tot 37 weken
o Extreem prematuur <27 weken
- A terme AD 37-42 weken
- Serotien A >42 weken
- Dysmatuur laag geboortgewiht (<P2.3)
- Macrosoom hoog geboortegewicht (>P90)
Zuigeling leeftijd 28dagen – 1 jaar
Kind leeftijd 1-8 jaar
Anamnese: algemene voorgeschiedenis, obstetrische voorgeschiedenis, huidige graviditeit,
medicatiegebruik en partusplan-partus
Transitie van intra naar extra uterien
- Veranderingen in de circulatie
- Surfactant, zorgt dat de oppervlaktespanning in de alveoli verlaagd zodat deze kunnen
openklappen na de geboorte. Pas aangemaakt in week 24 van de zwangerschap en adequaat in
week 32-34 weken (aangemaakt onder invloed van cortisol, bij vroeggeboorte geïndiceerd om te
suppleren om longrijping te vervroegen).
o Door meconiumaspiratie ook verhoogd risico op verlies surfactant waardoor mogelijk
respiratoire problemen kunnen ontstaan bij een a terme zwangerschap.
- Longvocht
Lichamelijk onderzoek (in bijzijn van de ouders):
- In de eerste 24 uur:
o Algemene toestand, afwijkingen in ontwikkeling en congenitale afwijkingen
o Timing (1-2 uur na de voeding)
o CAVE afkoeling !
o Volgorde:
Eerste algemene indruk
Huid (kleur, puistjes, vlekken, hematomen, hemangiomen
Hoofd (schedel, ogen, oren, neus, mond, tanden, palatum, kin, bellen
blazen/spugen
Schedelvorm, schedelnaden
Caput succedaneum
Cefaal hematoom
Subgaleale bloeding (tussen fascie en periost van de schedel)
1
,Thema 5 - Kindergeneeskunde
Hals/thorax (ademhaling, harttonen, claviculae, tepellijn, congenitale
hartafwijkingen
Abdomen (buikwanddefecten, hepatosplenomegalie, navelstrengvaten)
Rug (wervelkolom, zwelling, dimple, beharing, mongolenvlek)
Extremiteiten (afmetingen, verhouding, bewegingspatroon, stand, syndactylie,
polydactylie, handplooi, heupdysplasie, klompvoet, hielvoet)
Genitalia externa (geslacht, testes, epi-hypospadie, hydrocele, labia, fluor)
Anus (open, inplant, sfincter)
o Neurologisch onderzoek
Spiertonus, motoriek, houding
Primitieve reflexen (ademen, knipperen, pupillen,
slikken)
Neonatale reflexen (zoekreflex, zuigreflex, grijpreflex,
Babinski, Moro, loopreflex, tonische nekreflex)
Babinski tot 6-8maanden aanwezig
Moro reflex (valreflex) tot 4 maanden
aanwezig (reflex is het opvangen met beide
armen symmetrisch
o Gewicht, hoofdomvang en temperatuur
Prematuriteit; Vroeggeboorte bij geboorte voor 37 volledige zwangerschapsweken (amenorroeduur <37
weken, extreem prematuur <27 AD).
- Oorzaken prematuriteit:
o HELLP/Pre eclampsie
o Abruptio placentae, placenta insufficiëntie, placenta praevia
o Polyhydramnion (overmatige hoeveelheid vruchtwater)
o Cervix insufficiëntie
o Maternale infectie of ziekten
o Aangeboren afwijkingen
o Meerlingzwangerschap
- Uiterlijke kenmerken van een prematuur (kenmerken afhankelijk van duur zwangerschap):
o Relatief groot hoofd ten opzichte van de rest van het lichaam
o Schedelomtrek groter dan schouderomtrek
o Verminderde stevigheid thoraxwand
o Glazige huid, roder van kleur
o Minder subcutaan vet • Lanugobeharing
o Hypotoon, lage spierkracht
o Testes nog niet ingedaald (< 32 wkn)
o Labia minora schaamlippen prominent aanwezig
- Potentiële klinische problemen
o IRDS (idiopathic respiratory distress syndrome)
o IVH (intra ventriculaire haemorrhagie), door verhoogde druk of stollingsstoornissen
o Hyperbilirubinemie
Enterohepatische kringloop: hemolyse bilirubine lever darm
uitscheiding/heropname
Vroege opsporing belangrijk om kernicterus te voorkomen (geel, suf en slecht
drinken)
2
, Thema 5 - Kindergeneeskunde
o Hypoglykemie
o Hypotensie
o Hypothermie
o Voedingsproblemen
o Infecties
Dysmaturiteit: Van groeivertraging is sprake indien het geboortegewicht niet overeenkomt met de
zwangerschapsduur.
Ook wel bekend als IUGR (intra uteriene groei retardatie) of SGA (small for gestationale age)
Sprake van dysmaturiteit wanneer gewicht voor amenorroeduur <P2,3 is.
- Oorzaken:
o Intra-uteriene infecties
o Placenta insufficiëntie
o Meerlingzwangerschap
o Chromosomale afwijkingen / ernstige congenitale afwijkingen
- Uiterlijke kenmerken:
o Licht gewicht voor duur van de zwangerschap
o Hoofd relatief groot in relatie tot magere lijf en extremiteiten
o Ontbreken van subcutaan vet
o Ruime huidplooien, droge huid
o Gezicht geeft vaak oudere indruk
o Alert en hongerige neonaten
- Potentiële klinische problemen:
o Ademhalingsproblemen / asfyxie (tekort aan zuurstof)
o Hypothermie
o Hypoglykemie
o Voedingsproblemen
o Infecties
o NEC (Necrotiserende enterocolitis), door onrijpe darmwand waardoor extra kwetsbaar
voor bacteriën.
Serotiniteit; als de zwangerschap eindigt na een termijn > 42 weken. Definitie gebaseerd op empirische
gronden, omdat de termijn > 42 weken gepaard gaat met een verhoogde kans op perinatale mortaliteit
en morbiditeit
- Oorzaken:
o Serotiniteit in de anamnese
o Genetische factoren
o Primigraviditeit
o Foetale afwijkingen
o Obesitas moeder
o Termijndiscussie
- Uiterlijke kenmerken
o Magere neonaat
o Droge huid door afname vernix na 40 weken (huidsmeer)
o Ontvelde huid
o Lange nagels
o Onrustig en hongerig
3
