Leeruitkomsten:
1. Je kunt illustreren hoe digitalisering positieve en/of negatieve effecten heeft op de
maatschappij in het algemeen en het veiligheidsdomein in het bijzonder.
2. Je kunt voorbeelden geven van gevolgen (gewenst en ongewenst) van het gebruik van big
data in het veiligheidsdomein op groepen in de maatschappij.
3. Je kunt het belang van privacy uitleggen, mogelijke knelpunten in praktijksituaties
herkennen, en de definities toepassen in niet-complexe situaties.
4. Je kunt belangrijke begrippen uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming
definiëren of beschrijven en kunt de beginselen van deze wetgeving in eigen woorden
weergeven.
5. Je kunt op gestructureerde wijze volgens IS0 27001 de risico’s in een organisatie op het
gebied van informatieveiligheid analyseren.
6. Je legt het model van de BIV-driehoek uit en kunt concrete informatieveiligheidsrisico’s in de
praktijk aan de hand van dit model onderzoeken en classificeren.
7. Je kent de meest recente uitgave van het Cyber Security Beeld Nederland en kunt
voorbeelden geven van de daarin besproken kernproblematieken, dreigingen, belangen en
weerbaarheid. Je kent het jargon uit de begrippenlijst van deze publicatie en kan dat
toepassen in je beantwoording van contextuele vragen.
8. Je kunt de oorsprong of aanleiding van verschillende typen informatieveiligheidsrisico’s
(bijvoorbeeld technisch-organisatorisch-menselijk) herkennen en classificeren in een
gegeven situatie en kunt voorbeelden geven sociaal-psychologische factoren die van invloed
zijn op informatieveiligheid (human factor).
9. Je kunt de belangrijkste begrippen en concepten van het thema cybercrime uitleggen en
toepassen op praktijkvraagstukken.
10. Je kent de laatste ontwikkellingen en knelpunten bij de bestrijding van cybercrime en welke
actoren daarbij betrokken zijn.
,Week 1 (D1): introductie
Van Rij, W. & Spruit, M. (2022). Informatieveiligheid. In: R. Spithoven (Red.), Basisboek Integrale
Veiligheid (4e druk). Den Haag: Boom
Gegevens/data: observaties van de werkelijkheid die worden geregistreerd.
Informatie: gegevens die in een bepaalde context worden geanalyseerd en gestructureerd.
Digitalisering:
- In smalle zin: informatie omzetten in digitale vorm
- In brede zin: technologie heeft invloed op tal van maatschappelijke processen
- Digitalisering, data en risico’s in het digitale domein spelen in toenemende mate een rol.
- 3 perspectieven: maatschappij, organisatie,
individu
Prodictive policing:
Locatie-specifieke kenmerken:
- CBS data: demografie en socio-economische
kenmerken
- Afstand tot dichtsbij wonende verdachte (HIC)
- Aantal bekende verdachten in een straal van
500m/100m
Criminaliteitshistorie:
- Aantal HIC’s in een aantal tijdsvensters
- Trend in aangrenzende vakjes
- Seizoenseffect
Kritiek:
- Effectiviteit?
- Transparantie?
- Black box?
- Discriminatie?
- Vakmanschap
Datagedreven?:
- Grip krijgen op een onderwerp als ondermijning -> opeens veel kappers, of nagelsalons -> maar je
ziet nooit klanten
- Balans tussen onderbuikgevoel en ‘objectieve’ data
- Van data naar ‘handelingsperspectief’
- Tot nu toe: altijd samenspel tussen data en gebruiker
Ethische kwesties: niet alles wat mag/kan is wenselijk:
- Afwegen van kansen en gevaren
- Verantwoord gebruik en beheer van informatie
- Publieke waarden zoals privacy, gelijkheid, autonomie en veiligheid
Data:
- Data = gegevens = het nieuw olie
- Data > informatie > kennis
- Gegevens = ‘kale opsommingen’, observaties van de werkelijkheid
,Ransomware:
- Eigenlijk een verzamelterm voor verschillende typen aanvallen
- Data wordt versleuteld, pas toegang wanneer je betaald
- Of: data gestolen, en bij niet betalen wordt het openbaar gemaakt
- Of combinatie
, Data als noodzakelijke brandstof: het moet beschikbaar zijn, integer zijn en vertrouwelijk zijn.
Informatieveiligheid: het treffen en onderhouden van een samenhangend pakket aan maatregelen
om de betrouwbaarheid (beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid) van de
informatievoorziening te waarborgen. Zowel digitale als ‘analoge’ informatie en met en zonder kwade
intentie. Informatieveiligheid is te beschouwen als risicomanagement ten aanzien van de
informatievoorziening. Wanneer is iets informatieveilig? -> beschikbaar, integer en vertrouwelijk.
Cybercriminaliteit: alle strafbare gedragingen waarbij ICT-systemen van wezenlijk belang zijn in de
uitvoering van een delict. Of te wel: ‘digitale sociale veiligheid’.
Cybersecurity: het geheel aan maatregelen om schade door verstoring, uitval of misbruik van ICT te
voorkomen en, indien er toch schade is ontstaan, het herstellen hiervan.
Informatieveiligheid: beschermen van alle gegevens
Informatieveiligheid beoogt bescherming van zowel digitale als analoge gegevens, en tegen zowel
menselijke als niet menselijke dreigingen, met en zonder kwade intentie.
Privacybescherming: beschermen van persoonsgegevens
Persoonsgegevens: informatie die een individueel persoon kunnen identificeren. Zijn gevoelig voor
fraude en misbruik.
Zero day exploit: een nog niet bekende fouten in software.
Informatieveiligheid is systematisch en gestructureerd:
1. Je kunt illustreren hoe digitalisering positieve en/of negatieve effecten heeft op de
maatschappij in het algemeen en het veiligheidsdomein in het bijzonder.
2. Je kunt voorbeelden geven van gevolgen (gewenst en ongewenst) van het gebruik van big
data in het veiligheidsdomein op groepen in de maatschappij.
3. Je kunt het belang van privacy uitleggen, mogelijke knelpunten in praktijksituaties
herkennen, en de definities toepassen in niet-complexe situaties.
4. Je kunt belangrijke begrippen uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming
definiëren of beschrijven en kunt de beginselen van deze wetgeving in eigen woorden
weergeven.
5. Je kunt op gestructureerde wijze volgens IS0 27001 de risico’s in een organisatie op het
gebied van informatieveiligheid analyseren.
6. Je legt het model van de BIV-driehoek uit en kunt concrete informatieveiligheidsrisico’s in de
praktijk aan de hand van dit model onderzoeken en classificeren.
7. Je kent de meest recente uitgave van het Cyber Security Beeld Nederland en kunt
voorbeelden geven van de daarin besproken kernproblematieken, dreigingen, belangen en
weerbaarheid. Je kent het jargon uit de begrippenlijst van deze publicatie en kan dat
toepassen in je beantwoording van contextuele vragen.
8. Je kunt de oorsprong of aanleiding van verschillende typen informatieveiligheidsrisico’s
(bijvoorbeeld technisch-organisatorisch-menselijk) herkennen en classificeren in een
gegeven situatie en kunt voorbeelden geven sociaal-psychologische factoren die van invloed
zijn op informatieveiligheid (human factor).
9. Je kunt de belangrijkste begrippen en concepten van het thema cybercrime uitleggen en
toepassen op praktijkvraagstukken.
10. Je kent de laatste ontwikkellingen en knelpunten bij de bestrijding van cybercrime en welke
actoren daarbij betrokken zijn.
,Week 1 (D1): introductie
Van Rij, W. & Spruit, M. (2022). Informatieveiligheid. In: R. Spithoven (Red.), Basisboek Integrale
Veiligheid (4e druk). Den Haag: Boom
Gegevens/data: observaties van de werkelijkheid die worden geregistreerd.
Informatie: gegevens die in een bepaalde context worden geanalyseerd en gestructureerd.
Digitalisering:
- In smalle zin: informatie omzetten in digitale vorm
- In brede zin: technologie heeft invloed op tal van maatschappelijke processen
- Digitalisering, data en risico’s in het digitale domein spelen in toenemende mate een rol.
- 3 perspectieven: maatschappij, organisatie,
individu
Prodictive policing:
Locatie-specifieke kenmerken:
- CBS data: demografie en socio-economische
kenmerken
- Afstand tot dichtsbij wonende verdachte (HIC)
- Aantal bekende verdachten in een straal van
500m/100m
Criminaliteitshistorie:
- Aantal HIC’s in een aantal tijdsvensters
- Trend in aangrenzende vakjes
- Seizoenseffect
Kritiek:
- Effectiviteit?
- Transparantie?
- Black box?
- Discriminatie?
- Vakmanschap
Datagedreven?:
- Grip krijgen op een onderwerp als ondermijning -> opeens veel kappers, of nagelsalons -> maar je
ziet nooit klanten
- Balans tussen onderbuikgevoel en ‘objectieve’ data
- Van data naar ‘handelingsperspectief’
- Tot nu toe: altijd samenspel tussen data en gebruiker
Ethische kwesties: niet alles wat mag/kan is wenselijk:
- Afwegen van kansen en gevaren
- Verantwoord gebruik en beheer van informatie
- Publieke waarden zoals privacy, gelijkheid, autonomie en veiligheid
Data:
- Data = gegevens = het nieuw olie
- Data > informatie > kennis
- Gegevens = ‘kale opsommingen’, observaties van de werkelijkheid
,Ransomware:
- Eigenlijk een verzamelterm voor verschillende typen aanvallen
- Data wordt versleuteld, pas toegang wanneer je betaald
- Of: data gestolen, en bij niet betalen wordt het openbaar gemaakt
- Of combinatie
, Data als noodzakelijke brandstof: het moet beschikbaar zijn, integer zijn en vertrouwelijk zijn.
Informatieveiligheid: het treffen en onderhouden van een samenhangend pakket aan maatregelen
om de betrouwbaarheid (beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid) van de
informatievoorziening te waarborgen. Zowel digitale als ‘analoge’ informatie en met en zonder kwade
intentie. Informatieveiligheid is te beschouwen als risicomanagement ten aanzien van de
informatievoorziening. Wanneer is iets informatieveilig? -> beschikbaar, integer en vertrouwelijk.
Cybercriminaliteit: alle strafbare gedragingen waarbij ICT-systemen van wezenlijk belang zijn in de
uitvoering van een delict. Of te wel: ‘digitale sociale veiligheid’.
Cybersecurity: het geheel aan maatregelen om schade door verstoring, uitval of misbruik van ICT te
voorkomen en, indien er toch schade is ontstaan, het herstellen hiervan.
Informatieveiligheid: beschermen van alle gegevens
Informatieveiligheid beoogt bescherming van zowel digitale als analoge gegevens, en tegen zowel
menselijke als niet menselijke dreigingen, met en zonder kwade intentie.
Privacybescherming: beschermen van persoonsgegevens
Persoonsgegevens: informatie die een individueel persoon kunnen identificeren. Zijn gevoelig voor
fraude en misbruik.
Zero day exploit: een nog niet bekende fouten in software.
Informatieveiligheid is systematisch en gestructureerd:
