Samenvatting Katern 5 samenwerken en risico

Katern 5




KATERN 5
SAMENWERKEN
EN RISICO

,Katern 5
Hoofdstuk 1 Samenwerken is een spel
1.1 Speltheorie


Speltheorie  bestuderen van de manier waarop mensen beslissingen nemen waarbij rekening wordt
gehouden met beslissingen van anderen.
 Speltheorie gaat er vanuit dat mensen rationeel dus met het verstand beslissen  in de
praktijk is gedrag juist onvoorstelbaar.
 Met speltheorie kun je conclusies trekken over het gedrag van mensen bij beslissingen.

Simultaan of sequentieel?
Simultaan  beide spelers nemen tegelijkertijd een besluit  b.v. loterij.
Sequentieel  speler maakt zijn besluit kenbaar aan de andere speler en daarna besluit de andere
speler.

Eenmalig of herhaald?
Eenmalig  spel met 1 ronde.
Herhaald  spel met meerdere rondes waarbij besluiten van de spelers bij eerdere rondes van invloed
kunnen zijn op de te volgen strategie.

Coöperatief of niet-coöperatief?
 Coöperatief  als spelers afspraken kunnen maken om hun strategieën te coördineren.
Ze kiezen een strategie die leidt tot het beste resultaat voor de hele groep  b.v. in een
teamverband
 Niet-coöperatief  als iedere speler zijn eigen beste strategie kiest kijkend naar de strategie
van de andere partij  b.v. tijdens sollicitatiegesprek


Opbrengstenmatrix of pay-off matrix  tabel met de uitkomst van een spel uit de speltheorie.




 Bibi  rijen en cijfer voor komma
 Stefan  kolommen en cijfer na komma
 Als Stefan wel trouwfoto’s gaat maken, dan gaat Bibi geen trouwfoto’s maken (geel).
 Als Stefan geen trouwfoto’s gaat maken, dan gaat Bibi wel trouwfoto’s maken (geel)
 Als Bibi wel trouwfoto’s gaat maken, dan gaat Stefan wel trouwfoto’s maken (groen).
 Als Bibi geen trouwfoto’s gaat maken, dan gaat Stefan wel trouwfoto’s maken (groen).
 Ezelsbruggetje: links/verticaal en rechts horizontaal


Best response-methode  methode om voor iedere speler de beste strategie te bepalen.
Zie geel en groen.

Nash-evenwicht  combinatie van strategieën waarbij er evenwicht is.
Vakje waarin beide getallen zijn gearceerd  Stefan maakt wel trouwfoto’s en Bibi niet.

, Katern 5




1 van de meest bekende modellen in de speltheorie is gevangenendilemma of prisoners’ dilemma:
 Simultaan spel.
 Tegelijkertijd beslissen.
 Geen overleg.
 Eenmalige beslissing.
 Onafhankelijke beslissing.
 Kiezen voor eigen belang.
 Beschikken over zelfde informatie.
 Keuze uit 2 alternatieven.
 Evenwicht ontstaat waarbij de uitkomst voor beide spelers niet optimaal is  saldo van
nash-evenwicht is niet de meest optimale uitkomst/combinatie.

Jesse en Finn zijn opgepakt voor een overval:

 Ze mogen niet overleggen en moeten tegelijkertijd beslissen.
 Als ze beide bekennen  beide 3 jaar
 Als ze beide niet bekennen  beide 1 jaar
 Als 1 van 2 bekent  diegene die bekent krijgt vrijspraak en de ander 5 jaar

Finn




Jesse

 Uitkomst van nash-evenwicht is 6 jaar  beide
bekennen.
 Optimale uitkomst/combinatie is 2 jaar is  beide niet
bekennen.
 Er is dus sprake van een gevangenendilemma.




Dominante strategie  als speler altijd dezelfde strategie kan kiezen ongeacht de keuze van de
tegenspeler.

Aldi zal altijd prijzen verlagen.
Aldi is dominante partij.

Als Aldi prijzen verlaagt, dan zal Lidl prijzen
gelijk houden.
Als Aldi prijzen gelijk houdt, dan zal Lidl
prijzen gaan verlagen.
Lidl heeft dus geen dominante strategie.


Spelers kiezen vrijwel altijd voor het individuele belang  het vooropstellen van het eigen belang in
een dilemma dit leidt niet altijd tot de optimale uitkomst  het nastreven van het individuele belang
kan tot een uitkomst leiden die slechter is dan wanneer zij zouden hebben kunnen samenwerken in een
coöperatief spel met een gezamenlijk belang  het vooropstellen van het gezamenlijk belang in een
dilemma.