Belangrijke personen
Data: Wetenschapper: Woordje uitleg: Boeken/ artikels:
424/423 – 348/ Plato Vertrekt van de vaststelling dat de geest blijkbaar niet aan dezelfde wetten
347 v.C. onderhevig is als het lichaam, met name door het bestaan van de vrije wil
1561 – 1626 Francis Bacon Voorloper van het empirisme
1588 – 1679 Thomas Hobbes Voorloper van het empirisme
- Geest en lichaam zijn duidelijk onderscheiden
1596 – 1650 René Descartes - “Mind – body problem” (geest – lichaam probleem): probleem van de
Dualisme interactie tussen beide entiteiten
- Interactie ter hoogte van een klier in de kleine hersenen (de
pijnappelklier/ epifyse), omdat deze centraal gelegen en niet
gelateraliseerd is; vervult deze rol niet MAAR deze is wel verantwoordelijk
voor de productie van melatonine
- De eerste grote vertegenwoordiger van het empirisme
1632 – 1704 John Locke Voorlopers: Thomas Hobbes en Francis Bacon “An essay concerning
Empirisme - Grondlegger van het empirisme human understanding.”
<--> kant (rationalisme) (1690)
- Beschouwt de mens als “tabula rasa” (een onbeschreven blad) en vat
ervaring op als enige bron van kennis
- Alle ideeën komen voort uit ervaring
- Nihil est in intellectu quod non fuit pruis in sensu (niets is in het verstand
aanwezig dat niet eerst in de zintuigen was)
- Tweede vertegenwoordiger van het empirisme
, - “Esse est percipi” (zijn is waargenomen worden)
- <-> Descartes (hoe de materie de geest beïnvloedt en Locke (hoe de
1685 – 1753 George Berkeley materie de geest voortbrengt) MAAR hoe de geest de materie voortbrengt “Essay towards a new
Empirisme (idealisme --> solipsisme) theory of vision” (1709)
- Idealisme
- Bv. Probleem van Molyneux: Wat zou er gebeuren als een aangeboren
blinde door een of andere miraculeuze ingreep plots kon beschikken over “Treatise concerning the
zijn visueel zintuig? Zou hij de voorwerpen rondom zich meteen zien zoals principles of human
wij die zien of zou hij de visuele prikkels moeten leren koppelen aan zijn knowledge” (1710)
ideeën over voorwerpen op basis van zijn andere zintuigen (bv. Tast)
- De associatie aan eerdere zintuiglijke ervaringen via een leerproces is
essentieel alvorens je vormen kan herkennen op basis van visuele prikkels
alleen
- (1709): licht en kleur zijn het resultaat van waarneming en niet zozeer van
de materiële objecten zelf
- (1710): beweert dat de externe wereld enkel uit ideeën bestaat
1701 – 1761 Thomas Bayes - Theorema van Bayes
1709 – 1751 Julie Offray de la - “L’homme machine” (1748): een machine (maaksel) vs. Een organisme
Mettrie (groeisel) en vat de mens op als een machine, zowel fysisch als mentaal
- Derde grote vertegenwoordiger = voorlopig hoogtepunt van het “A treatise of human
1711 – 1776 David Hume empirisme nature” (1739)
Empirisme - Filosoof met de meest uitgewerkte “psychologie” (“avant la lettre”): basis
van de psychologie “An enquiry concerning
- Doordenkt zijn kenleer heel duidelijk tot in al zijn consequenties en het human understanding”
solipsisme waartoe die leidt, onder ogen durft te zien: we kunnen de (1748)
realiteit buiten ons niet met zekerheid kennen
- Ook aan “het zelf’ moeten we twijfelen
<-> Descartes “cogito ergo sum”; hier neemt Hume dus stelling tegen
1745 – 1826 Philippe Pinel - Een pionier van de psychiatrie
, - Van “bezeten door de duivel” naar “geestesziekten”
- Fysioloog
1758 – 1828 Franz Joseph Gall - Cranioscopie (samen met Johann Caspar Spurzheim)
- Ontwikkelt een ganse methode om iemand persoonlijkheid en
vaardigheden af te lezen van de knobbels van iemands schedel, de
frenologie (wiskundeknobbel)
- !! De veronderstelling dat elk hersendeel een specifieke functie heeft en
dat de aanleg voor die functies gemeten kan worden.
- Onderscheid tussen sensorische en motorische zenuwbanen:
1774 – 1842 Charles Bell > zintuiglijke zenuwbanen leiden van de zintuigen naar het centraal
zenuwstelsel -> afferente banen, staan in voor de aanvoer van zintuiglijke
prikkels naar de hersenen
> motorische zenuwbanen leiden vanuit het centraal zenuwstelsel naar de
spieren -> efferente banen, staan in voor de afvoer van de bevelen naar de
spieren waar de responsen uitgevoerd worden
- Opvolger van Kant in Königsberg (nadien Göttingen)
1776 – 1841 Johan Friedrich - Psychologie moet empirisch en Kwantitatief zijn, maar kan ze niet
Herbart experimenteel en fysiologisch zijn, want die leiden tot fractionering “Textbook of
(opdeling) en de geest is één groot dynamisch systeem psychology” (1816)
- Hij introduceerde de term psychologie nadrukkelijk als aanduiding van een
afzonderlijk vakgebied “Psychology as a
- Voor hem is de geest één groot dynamisch systeem: ideeën zijn science” (1821)
dynamisch, ze bezitten energie (aantrekking en afstoting), ideeën vechten
voor toegang tot het bewustzijn, ze worden nooit vergeten (ze geraken
enkel onder de drempel van het bewustzijn, verdrongen door andere
ideeën).
- Stelt ook al dat aandacht leidt tot scherpere waarneming, ideeën en
herinneringen.
1784 – 1848 Friedrich Wilhelm - Verder onderzoek over individuele verschillen
Bessel - Bv. Het bestaan van “persoonlijke equatie”
- 1834: doctoraat over de meting van gewaarwordingen in verschillende
Data: Wetenschapper: Woordje uitleg: Boeken/ artikels:
424/423 – 348/ Plato Vertrekt van de vaststelling dat de geest blijkbaar niet aan dezelfde wetten
347 v.C. onderhevig is als het lichaam, met name door het bestaan van de vrije wil
1561 – 1626 Francis Bacon Voorloper van het empirisme
1588 – 1679 Thomas Hobbes Voorloper van het empirisme
- Geest en lichaam zijn duidelijk onderscheiden
1596 – 1650 René Descartes - “Mind – body problem” (geest – lichaam probleem): probleem van de
Dualisme interactie tussen beide entiteiten
- Interactie ter hoogte van een klier in de kleine hersenen (de
pijnappelklier/ epifyse), omdat deze centraal gelegen en niet
gelateraliseerd is; vervult deze rol niet MAAR deze is wel verantwoordelijk
voor de productie van melatonine
- De eerste grote vertegenwoordiger van het empirisme
1632 – 1704 John Locke Voorlopers: Thomas Hobbes en Francis Bacon “An essay concerning
Empirisme - Grondlegger van het empirisme human understanding.”
<--> kant (rationalisme) (1690)
- Beschouwt de mens als “tabula rasa” (een onbeschreven blad) en vat
ervaring op als enige bron van kennis
- Alle ideeën komen voort uit ervaring
- Nihil est in intellectu quod non fuit pruis in sensu (niets is in het verstand
aanwezig dat niet eerst in de zintuigen was)
- Tweede vertegenwoordiger van het empirisme
, - “Esse est percipi” (zijn is waargenomen worden)
- <-> Descartes (hoe de materie de geest beïnvloedt en Locke (hoe de
1685 – 1753 George Berkeley materie de geest voortbrengt) MAAR hoe de geest de materie voortbrengt “Essay towards a new
Empirisme (idealisme --> solipsisme) theory of vision” (1709)
- Idealisme
- Bv. Probleem van Molyneux: Wat zou er gebeuren als een aangeboren
blinde door een of andere miraculeuze ingreep plots kon beschikken over “Treatise concerning the
zijn visueel zintuig? Zou hij de voorwerpen rondom zich meteen zien zoals principles of human
wij die zien of zou hij de visuele prikkels moeten leren koppelen aan zijn knowledge” (1710)
ideeën over voorwerpen op basis van zijn andere zintuigen (bv. Tast)
- De associatie aan eerdere zintuiglijke ervaringen via een leerproces is
essentieel alvorens je vormen kan herkennen op basis van visuele prikkels
alleen
- (1709): licht en kleur zijn het resultaat van waarneming en niet zozeer van
de materiële objecten zelf
- (1710): beweert dat de externe wereld enkel uit ideeën bestaat
1701 – 1761 Thomas Bayes - Theorema van Bayes
1709 – 1751 Julie Offray de la - “L’homme machine” (1748): een machine (maaksel) vs. Een organisme
Mettrie (groeisel) en vat de mens op als een machine, zowel fysisch als mentaal
- Derde grote vertegenwoordiger = voorlopig hoogtepunt van het “A treatise of human
1711 – 1776 David Hume empirisme nature” (1739)
Empirisme - Filosoof met de meest uitgewerkte “psychologie” (“avant la lettre”): basis
van de psychologie “An enquiry concerning
- Doordenkt zijn kenleer heel duidelijk tot in al zijn consequenties en het human understanding”
solipsisme waartoe die leidt, onder ogen durft te zien: we kunnen de (1748)
realiteit buiten ons niet met zekerheid kennen
- Ook aan “het zelf’ moeten we twijfelen
<-> Descartes “cogito ergo sum”; hier neemt Hume dus stelling tegen
1745 – 1826 Philippe Pinel - Een pionier van de psychiatrie
, - Van “bezeten door de duivel” naar “geestesziekten”
- Fysioloog
1758 – 1828 Franz Joseph Gall - Cranioscopie (samen met Johann Caspar Spurzheim)
- Ontwikkelt een ganse methode om iemand persoonlijkheid en
vaardigheden af te lezen van de knobbels van iemands schedel, de
frenologie (wiskundeknobbel)
- !! De veronderstelling dat elk hersendeel een specifieke functie heeft en
dat de aanleg voor die functies gemeten kan worden.
- Onderscheid tussen sensorische en motorische zenuwbanen:
1774 – 1842 Charles Bell > zintuiglijke zenuwbanen leiden van de zintuigen naar het centraal
zenuwstelsel -> afferente banen, staan in voor de aanvoer van zintuiglijke
prikkels naar de hersenen
> motorische zenuwbanen leiden vanuit het centraal zenuwstelsel naar de
spieren -> efferente banen, staan in voor de afvoer van de bevelen naar de
spieren waar de responsen uitgevoerd worden
- Opvolger van Kant in Königsberg (nadien Göttingen)
1776 – 1841 Johan Friedrich - Psychologie moet empirisch en Kwantitatief zijn, maar kan ze niet
Herbart experimenteel en fysiologisch zijn, want die leiden tot fractionering “Textbook of
(opdeling) en de geest is één groot dynamisch systeem psychology” (1816)
- Hij introduceerde de term psychologie nadrukkelijk als aanduiding van een
afzonderlijk vakgebied “Psychology as a
- Voor hem is de geest één groot dynamisch systeem: ideeën zijn science” (1821)
dynamisch, ze bezitten energie (aantrekking en afstoting), ideeën vechten
voor toegang tot het bewustzijn, ze worden nooit vergeten (ze geraken
enkel onder de drempel van het bewustzijn, verdrongen door andere
ideeën).
- Stelt ook al dat aandacht leidt tot scherpere waarneming, ideeën en
herinneringen.
1784 – 1848 Friedrich Wilhelm - Verder onderzoek over individuele verschillen
Bessel - Bv. Het bestaan van “persoonlijke equatie”
- 1834: doctoraat over de meting van gewaarwordingen in verschillende
