Samenvatting klimaat volledig, 17/20 gehaald

Klimaat volledig
Algemeen
ALGEMEEN

IPCC

- Intergovernmental panel on climate change
- Opgericht in 1989 door WMO (world meteorological organization) en UNEP (united nations
environment programme)
- Objectieve informatie over:
o Oorzaken klimaatsverandering
o Impact op de leefomgeving en socio-economische gevolgen
o Mogelijke actie om klimaatverandering tegen te gaan (mitigatie)
o Mogelijke actie om ons aan te passen aan klimaatverandering (adaptatie)
- Rapporten IPCC
o Goedgekeurd door alle landen
o Mogen enkel info bevatten die gepubliceerd is in wetenschappelijke tijdschriften

Klimaatmitigatie

- Maatregelen die genomen worden om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen/ beheersen
- Doel: oorzaak van klimaatverandering aanpakken
o CO2 uitstoot verminderen
o CO2 uit atmosfeer halen

Klimaatadaptatie

- Aanpassen van reeds optredende effecten van klimaatverandering met focus op verminderen van
kwetsbaarheid en vergroten van veerkracht
- Doel: ontwikkelen van strategieën om zich aan te passen aan:
o Stijgende zeespiegel
o Intensere hittegolven
o Toenemende overstromingen …

Stralingsbalans van aarde bepaalt klimaat

- Inkomende zonnestraling bepaald door:
o Verandering van zonneactiviteit
o Baan van aarde rond de zon
- Mate waarin zonnestralen wordt omgezet in warmte
o Reflectie door ijs, wolken, stof, … => maken geen deel uit bij warmte
o Overblijvende straling worden geabsorbeerd door de oceaan
 Warmte verdwijnt terug naar de ruimte onder vorm van infrarode stralen of
warmtestralen
- Vasthouden warmte
o Broeikasgassen => water, CO2, methaan, stikstof
o Warmte afgegeven
 Deel naar ruimte en deels naar aardeoppervlak => houden aarde warm

, Reflectie op
atmosfeer

BROEIKASGASSEN

Natuurlijk broeikaseffect

- Broeikasgassen in atmosfeer houden warmte vast
- Aarde ontvangt energie van de zon onder vorm van licht absorptie
o Helft zonnestralen
 Weerkaatst tegen atmosfeer terug naar de ruimte => reflectie en verstrooiing
 Of wordt geabsorbeerd door de atmosfeer
o Andere helft zonnestralen Warmte-

 Door atmosfeer => bereikt aardoppervlak straling naar
ruimte

 Door reflectie zal deel terug naar de ruimte gestuurd worden
(Albedo-effect van de aarde) Langvorm-
ige IR

 Minder dan de helft van de zonnestralen zal de aarde opwarmen Natuurlijk
broeikas
effect
- Nadien straalt aarde warmte uit
o Onder vorm van langvormige infraroodstralen
o Deel ontsnapt uit atmosfeer in ruimte
o Andere deel stralen wordt gevangen door broeikasgassen in atmosfeer
 Continue uitwisseling stralen
 Warmte-isolerende werking= natuurlijk broeikas effect
- Gemiddelde T op aarde= 15°
o Zonder broeikasgassen 33°C kouder (-18°C)

Versterkt broeikaseffect= menselijke broeikasgassen

- Algemeen
o Mens verstoord natuurlijk broeikaseffect
o Door verbranding fossiele brandstoffen (FB)
o FB
 Gevormd uit plant en dierlijke resten die bedekt worden met slib
 Resten snel met slib bedekt, kans dat het niet helemaal kan rotten
 Gassen kunnen niet ontsnappen
 Ontstaan steenkool, aardolie, aardgas
o Niet altijd constant geweest
 CO2 concentratie doorheen tijd
 Schommelde tussen 170-300ppm
 Begin industriële revolutie (1750) boven 300ppm
- Verloop temperatuur in de tijd
o Lage [CO2]= lage temperaturen= glacialen
o Hoge [CO2]= hoge temperaturen= interglacialen
o Oorzaak temperatuursveranderingen van 5° door verandering van baan van aarde rond zon
 Door deze hogere T namen ook de broeikasgassen toe => feedbackprocessen
 Bij hogere T zal de activiteit van microben in de bodem toenemen
 Versterkt stijging van temperatuur
o Huidige opwarming
 Niet getriggerd door baan rond de zon maar door uitstoot broeikasgassen

, - Soorten
o CO2
 Verbranding olie, kolen en gas 87%
 Ontbossing 13%
 Normaal door natuur terug opgeslagen in planten en oceaan
 Grootste bijdrage aan opwarming aarde 74%
o Methaan (CH4)
 Landbouw => koeien en rijstproductie 42%
Stijging  Ontginning en transport FB 38%
rond  30x sterker dan CO2
1750  Lagere concentratie voorkomen
 Bijdrage opwarming 17%
o Lachgas (N2O)
 Landbouw (biomassaverbranding, bemesting) 60%
 Verbranding FB 40%
 300x sterker dan CO2
 Concentratie 330 ppb => 1000 x lager dan CO2 concentratie in atmosfeer
 Bijdrage opwarming 6%
- Fossiele brandstoffen
o 75% van broeikasgasemissies




OPWARMING VAN DE AARDE

Temperatuurschommeling tijdens laatste 10 000 jaar (na ijstijd)

- Temperatuur blijft vrij constant
- Holoceen
o Periode waarin moderne mens zich heeft ontwikkeld tot grote beschaving met ontwikkeling
van landbouw
o Hierdoor is temperatuur buiten range gekomen die daarvoor constant was

Rol van de mens



- Links: geobserveerde opwarming
o Volledig te wijten aan de mens!
- Rechts:
o Factoren die aan opwarming bijdragen
 Broeikasgassen
 Opwarmend effect van broeikasgassen
tegengewerkt door koelend effect van
aerosolen
o Factoren die aan verkoeling bijdragen
 Aerosolen= luchtvervuiling
o Totale impact door mens (opwarming 1,1°)
 Broeikasgassen + vervuiling

,  Komt overeen met geobserveerde opwarming


- Natuurlijke factoren en interne variabiliteit spelen geen rol in opwarming
- Mens volledig verantwoordelijk voor opwarming aarde
o IPCC
o Onweerlegbaar dat menselijke activiteiten de huidige klimaatverandering veroorzaken

Gevolgen

- Afsmelten gletsjers
o Afsmelten leidt lokaal tot wateroverlast
 Ijs verdwenen= watertekort
o Stralingsbalans
 Zonlicht reflecteert op ijs => ijs weg => licht komt op bodem terecht wat de
opwarming versterkt
o Smeltwater komt in zee terecht
 Smelten ijskappen Groenland => zeespiegel stijgt met 7m
 Smelten ijskappen Antartica => zeespiegel stijgt met 50m
o Relatief traag proces
 Zelfs bij extreme opwarming kan het 100den jaren duren
- Afsmelten zeeijs
o Weinig effect op zeeniveau
o – effect op albedo = weerkaatsing zonlicht
 Vrijgekomen oceaan absorbeert meer zonlicht dan het ijs dat er boven lag
o Zomer => smelten ijs
 Winter => aangroei ijs
- Oceanen
o Verzuring
o CO2 lost op in water en heeft verzurend effect
o pH daalt bij stijging van CO2 concentratie in atmosfeer
o Bedreiging zeeleven
 Korale en kreeften heel gevoelig
 Skelet gemaakt van kalk => kalk lost sneller op door verzuring
o Mariene hittegolven
- Weersextremen
o Oorzaak
 Toename gemiddelde T
 Intensivering watercyclus
 Warmere atmosfeer= meer waterdamp= meer vasthouden water= meer
neerslag
 Maar ook meer droogte als water te lang wordt vastgehouden
 Verzwakking straalstroom
 Straalstroom
o Band van winden op 10km hoogte
o Koude lucht van noorden scheiden met warme lucht in zuiden
o Stroom gedreven door T verschil in noorden en zuiden
 Opwarming op aarde niet overal gelijk
o Noorden: opwarming sterker
o Evenaar: opwarmer minder
o Temperatuursverschil tussen evenaar en noordpool neemt af