Samenvatting Egan H4 t/m 7
Hoofdstuk 4 – Taak 1: werk samen met cliënten om hen te
helpen hun verhaal te doen
Fase 1 in hulpsessies: te beschouwen als onderzoeksfase = uitzoeken wat
er verkeerd loopt, zorgen dat cliënt zichzelf begrijpt.
Het is een vorm van praktisch leren waarin cliënt en hulpverlener
samenwerken.
Doelen fase 1:
Engagement: hoe eerder cliënten aan hulpverleningsproces binden,
hoe beter
Vermindering van de aanvankelijke stress: situatie op tafel leggen
zorgt vaak voor stressvermindering
Contact leggen en een relatie opbouwen: een sterke hulprelatie is
nodig bij een behandeling
Helderheid: help cliënt om situaties precies en in detail uit te leggen
Actie van de cliënt: help cliënt om in actie te komen vanuit wat ze
leren
Veel cliënten vinden het moeilijk of zijn bang om hun verhaal te toen.
Daarom is het de taak van een therapeut om hierbij de helpen. Daarbij
kunnen een aantal principes als richtlijnen worden gebruikt.
Afstelknopen voor verandering = op basis hiervan kun je bepalen hoe snel
verandering zal optreden. Je kunt bv. kijken naar gevoel van noodzaak (bij
cliënt), bereidheid om angst of moeilijkheid te ervaren, probleem
aankijken, wil en inzet voor verandering, hoop en sociale ondersteuning.
Hoe meer zij in iemand aanwezig zijn, hoe sneller er verandering zal
optreden
Help cliënten hun verhaal te doen. Aantal richtlijnen wanneer je luister
naar cliënt en naar de afstelknopen vraagt:
1. Leer werken met alle stijlen van verhalen vertellen: elke cliënt
vertelt anders zijn verhaal: ene verteld lang en gedetailleerd, andere
kort en kaal.
2. Begin waar de cliënt begint: cliënten beginnen vaak op verschillende
punten met hun verhaal, ga niet dwingen om te zijn waar u hen
graag wil hebben
3. Help cliënten een objectief beeld te schetsen: de ene cliënt vertelt
zijn verhaal eerlijk en de andere niet. Help hun hierbij om objectief
te blijven
4. Bepaal de ernst van problemen: help de cliënt om het probleem in
perspectief te brengen en onderscheid te maken tussen
verschillende niveaus van ernst. Misschien wordt het als minder
ernstig ervaren als je dit doet.
, - Mehrabian & Reed Ernst van probleem = Mate van
verstoring x Onbeheersbaarheid x Frequentie
5. Help cliënten hun kernproblemen te verhelderen: van
algemeenheden naar specifieke punten komen: bespreken van
problematische situaties of onbenutte kansen.
6. Help cliënten de context van hun problemen te bespreken: dit kan
voor meer helderheid zorgen
7. Help cliënten productief over hun verleden te praten: help ze om
over het verleden te praten zodat zij heden begrijpen, zodat zij zich
ervan bevrijden en als voorbereiding op actie in de toekomst
8. Help cliënten ongebruikte kansen te ontdekken: cliënten kunnen
veel problemen beter aan door ongebruikte mogelijkheden te
ontwikkelen
9. Help cliënten naar ongebruikte hulpbronnen te zoeken: help het
zoeken naar hulpbronnen waarover cliënt zelf beschikt, waarmee zij
zelf probleem kunnen helpen oplossen.
10. Help cliënten elk probleem als kans te zien: de keerzijde van
een probleem is een kans: ze kunnen er van leren door het te
herinterpreteren en het daarmee achter zich te laten.
Help cliënten om vanaf begin in actie te komen:
- Help cliënten om het belang van een proactieve houding in te zien
- Help cliënten om de tijd tussen sessie vruchtbaar te gebruiken
Help cliënten met tegenzin en weerstand om te gaan: er zit een
verschil tussen deze twee: hoewel de kiem voor tegenzin in de cliënt zelf
ligt, komt de prikkel voor weerstand van buitenaf.
Tegenzin = angst voor verandering, is vaak passief en komt van binnenuit.
Bijvoorbeeld het niet accepteren van hulp.
Weerstand = verzet tegen dwang, kan zowel passief als actief zijn en komt
van buitenaf. Bijvoorbeeld wanneer iemand zich gedwongen voelt.
Engagement (de verbintenis tussen cliënt en diagnosticus) is een middel
om tegenzin en weerstand te overwinnen:
- Vermijd inadequate reactie op tegenzin en weerstand: je moet niet
te snel toegeven aan vecht- of vluchtreacties van cliënt, maar je
moet het ook niet uitlokken.
- Ontwikkel zinvolle manieren om met tegenzin en weerstand om te
gaan: bv. door eigen tegenzin en weerstand te onderzoeken,
accepteer het, help cliënt zoeken naar motieven om over weerstand
heen te zetten, etc.
Help cliënt om hun veerkracht aan te spreken: dit is het menselijke
vermogen om zich aan te passen. Resultaatsveerkracht = de terug keer
naar een eerdere staat, de kracht om ‘terug te veren’. Procesveerkracht =
Hoofdstuk 4 – Taak 1: werk samen met cliënten om hen te
helpen hun verhaal te doen
Fase 1 in hulpsessies: te beschouwen als onderzoeksfase = uitzoeken wat
er verkeerd loopt, zorgen dat cliënt zichzelf begrijpt.
Het is een vorm van praktisch leren waarin cliënt en hulpverlener
samenwerken.
Doelen fase 1:
Engagement: hoe eerder cliënten aan hulpverleningsproces binden,
hoe beter
Vermindering van de aanvankelijke stress: situatie op tafel leggen
zorgt vaak voor stressvermindering
Contact leggen en een relatie opbouwen: een sterke hulprelatie is
nodig bij een behandeling
Helderheid: help cliënt om situaties precies en in detail uit te leggen
Actie van de cliënt: help cliënt om in actie te komen vanuit wat ze
leren
Veel cliënten vinden het moeilijk of zijn bang om hun verhaal te toen.
Daarom is het de taak van een therapeut om hierbij de helpen. Daarbij
kunnen een aantal principes als richtlijnen worden gebruikt.
Afstelknopen voor verandering = op basis hiervan kun je bepalen hoe snel
verandering zal optreden. Je kunt bv. kijken naar gevoel van noodzaak (bij
cliënt), bereidheid om angst of moeilijkheid te ervaren, probleem
aankijken, wil en inzet voor verandering, hoop en sociale ondersteuning.
Hoe meer zij in iemand aanwezig zijn, hoe sneller er verandering zal
optreden
Help cliënten hun verhaal te doen. Aantal richtlijnen wanneer je luister
naar cliënt en naar de afstelknopen vraagt:
1. Leer werken met alle stijlen van verhalen vertellen: elke cliënt
vertelt anders zijn verhaal: ene verteld lang en gedetailleerd, andere
kort en kaal.
2. Begin waar de cliënt begint: cliënten beginnen vaak op verschillende
punten met hun verhaal, ga niet dwingen om te zijn waar u hen
graag wil hebben
3. Help cliënten een objectief beeld te schetsen: de ene cliënt vertelt
zijn verhaal eerlijk en de andere niet. Help hun hierbij om objectief
te blijven
4. Bepaal de ernst van problemen: help de cliënt om het probleem in
perspectief te brengen en onderscheid te maken tussen
verschillende niveaus van ernst. Misschien wordt het als minder
ernstig ervaren als je dit doet.
, - Mehrabian & Reed Ernst van probleem = Mate van
verstoring x Onbeheersbaarheid x Frequentie
5. Help cliënten hun kernproblemen te verhelderen: van
algemeenheden naar specifieke punten komen: bespreken van
problematische situaties of onbenutte kansen.
6. Help cliënten de context van hun problemen te bespreken: dit kan
voor meer helderheid zorgen
7. Help cliënten productief over hun verleden te praten: help ze om
over het verleden te praten zodat zij heden begrijpen, zodat zij zich
ervan bevrijden en als voorbereiding op actie in de toekomst
8. Help cliënten ongebruikte kansen te ontdekken: cliënten kunnen
veel problemen beter aan door ongebruikte mogelijkheden te
ontwikkelen
9. Help cliënten naar ongebruikte hulpbronnen te zoeken: help het
zoeken naar hulpbronnen waarover cliënt zelf beschikt, waarmee zij
zelf probleem kunnen helpen oplossen.
10. Help cliënten elk probleem als kans te zien: de keerzijde van
een probleem is een kans: ze kunnen er van leren door het te
herinterpreteren en het daarmee achter zich te laten.
Help cliënten om vanaf begin in actie te komen:
- Help cliënten om het belang van een proactieve houding in te zien
- Help cliënten om de tijd tussen sessie vruchtbaar te gebruiken
Help cliënten met tegenzin en weerstand om te gaan: er zit een
verschil tussen deze twee: hoewel de kiem voor tegenzin in de cliënt zelf
ligt, komt de prikkel voor weerstand van buitenaf.
Tegenzin = angst voor verandering, is vaak passief en komt van binnenuit.
Bijvoorbeeld het niet accepteren van hulp.
Weerstand = verzet tegen dwang, kan zowel passief als actief zijn en komt
van buitenaf. Bijvoorbeeld wanneer iemand zich gedwongen voelt.
Engagement (de verbintenis tussen cliënt en diagnosticus) is een middel
om tegenzin en weerstand te overwinnen:
- Vermijd inadequate reactie op tegenzin en weerstand: je moet niet
te snel toegeven aan vecht- of vluchtreacties van cliënt, maar je
moet het ook niet uitlokken.
- Ontwikkel zinvolle manieren om met tegenzin en weerstand om te
gaan: bv. door eigen tegenzin en weerstand te onderzoeken,
accepteer het, help cliënt zoeken naar motieven om over weerstand
heen te zetten, etc.
Help cliënt om hun veerkracht aan te spreken: dit is het menselijke
vermogen om zich aan te passen. Resultaatsveerkracht = de terug keer
naar een eerdere staat, de kracht om ‘terug te veren’. Procesveerkracht =
