De grenzen van ons denken les 4
Over taal
- De taal die we spreken beïnvloed ons -> op een heel groot niveau en individueel niveau
Om over na te denken
• “To have a second language is to have a second soul” (je hebt een tweede ziel als je een
tweede taal spreekt)
• Karel de Grote
“What’s in a name? A rose by any other would smell as sweet.” (het blijft altijd hetzelfde, je kan een
roos een stoel noemen maar een roos ruikt nog altijd hetzelfde)
• Juliet Capulet – William Shakespeare
- Twee zinnen om over na te denken
Even via wooclap. Waar schuilt wetenschappelijk de meeste waarheid in?
Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951)
“De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld” (
- Wij werken met taal, we zijn ons eigen werkinstrument, hoe verfijnder hun taal is hoe beter
hun taal is kan je mensen beter begrijpen en hoe breder je wereld is
- Oostenrijkse filosoof (hem moeten we niet kennen)
Waarom moeten we nadenken over taal?
Wat bedoelde Wittgenstein met deze uitspraak?
De Oostenrijkse filosoof Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951) formuleerde in deze prachtige woorden
zijn idee waar taal niet meer functioneerde; daar waar de kennis van je eigen of een buitenlandse
taal ophoudt, kun je de ander en zijn of haar wereld niet begrijpen of zien. Oftewel: als je iets niet
kunt bevatten of omschrijven in woorden, probeer het dan ook niet. Zeg er dan niets over. Zeg alleen
iets met woorden als het je eigen wereld betreft.
,Wat gaan we doen?
• Wat is taal?
• Hoe taal ons beleven kleurt
• Taal en ethiek
• Psychologie in historisch perspectief
• Een hedendaags debat
- Inhoud van vandaag
Wat is taal?
- Taal is een heel complex en er komt heel veel bij kijken
Wat is taal?
Dit is het klassieke model van wat taal en communicatie is. We sturen een boodschap via een
medium naar onze ontvanger. Die begrijpt dat dan, interpreteert en geeft op een bepaalde manier
feedback (door hoe die reageert)
In wat uitgebreidere modellen houdt men wat rekening met mogelijke ruis
- Dit model hebben we geleerd in het middelbaar (het is heel eenvoudig), we kunnen er weinig
mee om taal te verklaren
,Wat is taal?
• Communicatiemiddel (tekens, gesproken)
• Eenvoudig / complexe gedachten overbrengen (tekens, typen) -> we doen het om
eenvoudige of complexe gedachten overbrengen
• Dubbelzinnig en gevarieerd -> een mens kan hetzelfde zeggen maar de manier
waarop we zaken zeggen kan bepalen hoe we het interpreteren (sarcastisch, humor)
• Meer dan zender – ontvanger model
• Verraadt waar je vandaan komt -> buitenlandse roets dan hoor je dat aan je
accent
• Niet enkel wat je zegt, maar ook hoe je het zegt.
• Identitaire functies van taal (AN in je vriendengroep? Dialect tijdens mijn
college?) -> de groep waar je iets in zegt, bv thuis bij je vrienden praat je heel
plat, en als je een presentatie moet geven op school mooi an
- Taal is dus een communicatiemiddel (op verschillende manieren, aan de hand van tekens of
gesproken) Op die manier brengen we eenvoudige of complexe gedachten over.
- Taal is niet recht door zee: dubbelzinnigheid is verbonden aan taal (ironie, intonatie,
sarcasme etc.)
Wat is taal?
• Sociale achtergrond
• Socio-linguistiek ->
• vb. “G-dropping” in het Engels -> als je naar een
Amerikaanse film kijkt kan het zijn dat ze in
bepaalde films de g op het einde laten wegvallen
(80% van da lage klassen laten het vallen, de
upper middle class laat het maar 10% vallen) -> je
kan dus uit taal concluderen uit welke sociale
klassen ze komen
• Geslacht
• Etniciteit
• Leeftijd -> de bomma gaat anders spreken dan jij zelf, bv je bomma gaat niet scheld met kak
en kut
- Dit kan je allemaal uit taal halen
• Voortdurend in beweging -> het beweegt heel de tijd
• Die meisje / dat meisje -> nu meer een meer die meisje ipv dat
, • Informalisering -> nu tegenover vroeger de lectoren en juffen anders aanspreken niet
meer u meer jij
• Je kunt Je kan
- Deze tak van taalkunde houdt zich bezig met de rol die taal speelt in het sociale verkeer en
dus met de functies van verschillende taal- en stijlvarianten, in verleden en heden,
waarmee mensen het contact met hun medemensen onderhouden. Met stijlvarianten
bedoel ik de stijlen van een taal die gebruikt worden in verschillende situaties. In een gesprek
met vrienden gebruikt men andere woorden en is de articulatie misschien minder zorgvuldig
dan bij het houden van een lezing. Taalvarieteit is de aanduiding voor grotere verschillen,
zoals die tussen twee verwante talen, zoals b.v. het Nederlands en het Duits.
- Vlaanderen en Nederland bewegen stillaan uit elkaar
- Andere accenten en onze taal gaan helemaal de andere kant uit
We zijn dieren onder de dieren
Over taal
- De taal die we spreken beïnvloed ons -> op een heel groot niveau en individueel niveau
Om over na te denken
• “To have a second language is to have a second soul” (je hebt een tweede ziel als je een
tweede taal spreekt)
• Karel de Grote
“What’s in a name? A rose by any other would smell as sweet.” (het blijft altijd hetzelfde, je kan een
roos een stoel noemen maar een roos ruikt nog altijd hetzelfde)
• Juliet Capulet – William Shakespeare
- Twee zinnen om over na te denken
Even via wooclap. Waar schuilt wetenschappelijk de meeste waarheid in?
Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951)
“De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld” (
- Wij werken met taal, we zijn ons eigen werkinstrument, hoe verfijnder hun taal is hoe beter
hun taal is kan je mensen beter begrijpen en hoe breder je wereld is
- Oostenrijkse filosoof (hem moeten we niet kennen)
Waarom moeten we nadenken over taal?
Wat bedoelde Wittgenstein met deze uitspraak?
De Oostenrijkse filosoof Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951) formuleerde in deze prachtige woorden
zijn idee waar taal niet meer functioneerde; daar waar de kennis van je eigen of een buitenlandse
taal ophoudt, kun je de ander en zijn of haar wereld niet begrijpen of zien. Oftewel: als je iets niet
kunt bevatten of omschrijven in woorden, probeer het dan ook niet. Zeg er dan niets over. Zeg alleen
iets met woorden als het je eigen wereld betreft.
,Wat gaan we doen?
• Wat is taal?
• Hoe taal ons beleven kleurt
• Taal en ethiek
• Psychologie in historisch perspectief
• Een hedendaags debat
- Inhoud van vandaag
Wat is taal?
- Taal is een heel complex en er komt heel veel bij kijken
Wat is taal?
Dit is het klassieke model van wat taal en communicatie is. We sturen een boodschap via een
medium naar onze ontvanger. Die begrijpt dat dan, interpreteert en geeft op een bepaalde manier
feedback (door hoe die reageert)
In wat uitgebreidere modellen houdt men wat rekening met mogelijke ruis
- Dit model hebben we geleerd in het middelbaar (het is heel eenvoudig), we kunnen er weinig
mee om taal te verklaren
,Wat is taal?
• Communicatiemiddel (tekens, gesproken)
• Eenvoudig / complexe gedachten overbrengen (tekens, typen) -> we doen het om
eenvoudige of complexe gedachten overbrengen
• Dubbelzinnig en gevarieerd -> een mens kan hetzelfde zeggen maar de manier
waarop we zaken zeggen kan bepalen hoe we het interpreteren (sarcastisch, humor)
• Meer dan zender – ontvanger model
• Verraadt waar je vandaan komt -> buitenlandse roets dan hoor je dat aan je
accent
• Niet enkel wat je zegt, maar ook hoe je het zegt.
• Identitaire functies van taal (AN in je vriendengroep? Dialect tijdens mijn
college?) -> de groep waar je iets in zegt, bv thuis bij je vrienden praat je heel
plat, en als je een presentatie moet geven op school mooi an
- Taal is dus een communicatiemiddel (op verschillende manieren, aan de hand van tekens of
gesproken) Op die manier brengen we eenvoudige of complexe gedachten over.
- Taal is niet recht door zee: dubbelzinnigheid is verbonden aan taal (ironie, intonatie,
sarcasme etc.)
Wat is taal?
• Sociale achtergrond
• Socio-linguistiek ->
• vb. “G-dropping” in het Engels -> als je naar een
Amerikaanse film kijkt kan het zijn dat ze in
bepaalde films de g op het einde laten wegvallen
(80% van da lage klassen laten het vallen, de
upper middle class laat het maar 10% vallen) -> je
kan dus uit taal concluderen uit welke sociale
klassen ze komen
• Geslacht
• Etniciteit
• Leeftijd -> de bomma gaat anders spreken dan jij zelf, bv je bomma gaat niet scheld met kak
en kut
- Dit kan je allemaal uit taal halen
• Voortdurend in beweging -> het beweegt heel de tijd
• Die meisje / dat meisje -> nu meer een meer die meisje ipv dat
, • Informalisering -> nu tegenover vroeger de lectoren en juffen anders aanspreken niet
meer u meer jij
• Je kunt Je kan
- Deze tak van taalkunde houdt zich bezig met de rol die taal speelt in het sociale verkeer en
dus met de functies van verschillende taal- en stijlvarianten, in verleden en heden,
waarmee mensen het contact met hun medemensen onderhouden. Met stijlvarianten
bedoel ik de stijlen van een taal die gebruikt worden in verschillende situaties. In een gesprek
met vrienden gebruikt men andere woorden en is de articulatie misschien minder zorgvuldig
dan bij het houden van een lezing. Taalvarieteit is de aanduiding voor grotere verschillen,
zoals die tussen twee verwante talen, zoals b.v. het Nederlands en het Duits.
- Vlaanderen en Nederland bewegen stillaan uit elkaar
- Andere accenten en onze taal gaan helemaal de andere kant uit
We zijn dieren onder de dieren
