Hoorcollege Strafrecht week 1
Inleiding Strafrecht
05-09-2022
Verschil materieel en formeel strafrecht:
Materieel strafrecht bepaalt welk gedrag niet toegestaan is en welke personen daarvoor kunnen
worden gestraft (strafbepalingen)
Formeel strafrecht beschrijft regels voor de bevoegdheden voor verschillende organen
(strafprocesrecht)
Leerdoelen (5):
Leerdoel 1: De student kan vier doelen van het Nederlandse strafrecht opnoemen en uitleggen wat
deze doelen inhouden
Waarom straffen (bijv. de mishandelaar)?
Vergelding
‘Terugbetaling’ door leedtoevoeging
Preventieve werking
- Speciale preventie: voorkomen dat gestrafte opnieuw in de fout gaat
- Generale preventie: voorkomen dat de samenleving strafbare feiten pleegt
Resocialisatie
Terugkeer van de dader in de samenleving mogelijk maken
Voorkomen van eigenrichting
Dat mensen niet voor eigen rechter gaan spelen
Leerdoel 2: De student kan de 8 vragen van het rechterlijke beslissingsmodel van art. 348 en 350 Sv
en de bijbehorende uitspraken van de rechter met behulp van de wet opsommen
Het rechterlijke beslissingsmodel = het rijtje met 8 vragen in de artt. 348 en 350 Sv
De volgorde van de 8 vragen (voor- en hoofdvragen) staat vast
Uitgangspunt voor alle partijen: OM, advocaat en rechter
, Uitspraken staan in de artikelen 349, 351 en 352 Sv
Voorvragen, artikelen 348 en 349 Sv:
1. Is de dagvaarding geldig?
Uitspraak rechter: Nietigheid van de dagvaarding
2. Is de rechter bevoegd?
Uitspraak rechter: Onbevoegdheid van de rechter
3. Is de OvJ ontvankelijk?
Uitspraak rechter: Niet-ontvankelijkheid van de OvJ
4. Is er reden tot schorsing ter vervolging?
Uitspraak rechter: Schorsing van de vervolging
Hoofdvragen, artikelen 350, 351 en 352 Sv:
5. Kan de tenlastelegging bewezen worden?
Nee → Vrijspraak
6. Levert het bewezen verklaarde een strafbaar feit op?
Nee → OVAR (ontslag van alle rechtsgevolgen) wegens niet strafbaarheid van het feit
(strafuitsluitingsgrond)
7. Is de dader strafbaar?
Nee → OVAR (ontslag van alle rechtsgevolgen) wegens niet strafbaarheid van de dader
(schulduitsluitingsgrond)
8. Welke straf of maatregel moet er worden opgelegd?
Veroordeling, art. 351 Sv
Leerdoel 3: De student kan met behulp van de wet uitleggen of een delict valt onder een misdrijf of
overtreding en waarom dit onderscheid van belang is voor het strafrecht
Misdrijven Overtredingen
Boek 2 Sr Boek 3 Sr
Zwaardere feiten Lichte feiten
Poging/voorbereiding strafbaar Poging/voorbereiding niet strafbaar
Medeplichtigheid strafbaar Medeplichtigheid niet strafbaar
Voorlopige hechtenis mogelijk Geen voorlopige hechtenis
Wel gevangenisstraf Geen gevangenisstraf
Berechting door de politierechter/MK Berechting door kantonrechter
Het onderscheid tussen deze twee soorten strafbare feiten is om een aantal redenen van belang. Als
eerste is er een procesrechtelijke reden: de indeling naar misdrijven en overtredingen bepaalt
goeddeels welk soort rechter bevoegd is om kennis te nemen van een strafzaak (absolute
competentie).
Een ander, meer materieelrechtelijke verschilpunt, is dat poging tot overtreding en medeplichtigheid
aan overtreding niet strafbaar is.
Leerdoel 4: De student kan uitleggen wat het legaliteitsbeginsel inhoudt (Art. 1 Sr)
Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een voorafgaande wettelijke strafbepaling!
Rg (= rechtsgevolg): feit is strafbaar
Inleiding Strafrecht
05-09-2022
Verschil materieel en formeel strafrecht:
Materieel strafrecht bepaalt welk gedrag niet toegestaan is en welke personen daarvoor kunnen
worden gestraft (strafbepalingen)
Formeel strafrecht beschrijft regels voor de bevoegdheden voor verschillende organen
(strafprocesrecht)
Leerdoelen (5):
Leerdoel 1: De student kan vier doelen van het Nederlandse strafrecht opnoemen en uitleggen wat
deze doelen inhouden
Waarom straffen (bijv. de mishandelaar)?
Vergelding
‘Terugbetaling’ door leedtoevoeging
Preventieve werking
- Speciale preventie: voorkomen dat gestrafte opnieuw in de fout gaat
- Generale preventie: voorkomen dat de samenleving strafbare feiten pleegt
Resocialisatie
Terugkeer van de dader in de samenleving mogelijk maken
Voorkomen van eigenrichting
Dat mensen niet voor eigen rechter gaan spelen
Leerdoel 2: De student kan de 8 vragen van het rechterlijke beslissingsmodel van art. 348 en 350 Sv
en de bijbehorende uitspraken van de rechter met behulp van de wet opsommen
Het rechterlijke beslissingsmodel = het rijtje met 8 vragen in de artt. 348 en 350 Sv
De volgorde van de 8 vragen (voor- en hoofdvragen) staat vast
Uitgangspunt voor alle partijen: OM, advocaat en rechter
, Uitspraken staan in de artikelen 349, 351 en 352 Sv
Voorvragen, artikelen 348 en 349 Sv:
1. Is de dagvaarding geldig?
Uitspraak rechter: Nietigheid van de dagvaarding
2. Is de rechter bevoegd?
Uitspraak rechter: Onbevoegdheid van de rechter
3. Is de OvJ ontvankelijk?
Uitspraak rechter: Niet-ontvankelijkheid van de OvJ
4. Is er reden tot schorsing ter vervolging?
Uitspraak rechter: Schorsing van de vervolging
Hoofdvragen, artikelen 350, 351 en 352 Sv:
5. Kan de tenlastelegging bewezen worden?
Nee → Vrijspraak
6. Levert het bewezen verklaarde een strafbaar feit op?
Nee → OVAR (ontslag van alle rechtsgevolgen) wegens niet strafbaarheid van het feit
(strafuitsluitingsgrond)
7. Is de dader strafbaar?
Nee → OVAR (ontslag van alle rechtsgevolgen) wegens niet strafbaarheid van de dader
(schulduitsluitingsgrond)
8. Welke straf of maatregel moet er worden opgelegd?
Veroordeling, art. 351 Sv
Leerdoel 3: De student kan met behulp van de wet uitleggen of een delict valt onder een misdrijf of
overtreding en waarom dit onderscheid van belang is voor het strafrecht
Misdrijven Overtredingen
Boek 2 Sr Boek 3 Sr
Zwaardere feiten Lichte feiten
Poging/voorbereiding strafbaar Poging/voorbereiding niet strafbaar
Medeplichtigheid strafbaar Medeplichtigheid niet strafbaar
Voorlopige hechtenis mogelijk Geen voorlopige hechtenis
Wel gevangenisstraf Geen gevangenisstraf
Berechting door de politierechter/MK Berechting door kantonrechter
Het onderscheid tussen deze twee soorten strafbare feiten is om een aantal redenen van belang. Als
eerste is er een procesrechtelijke reden: de indeling naar misdrijven en overtredingen bepaalt
goeddeels welk soort rechter bevoegd is om kennis te nemen van een strafzaak (absolute
competentie).
Een ander, meer materieelrechtelijke verschilpunt, is dat poging tot overtreding en medeplichtigheid
aan overtreding niet strafbaar is.
Leerdoel 4: De student kan uitleggen wat het legaliteitsbeginsel inhoudt (Art. 1 Sr)
Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een voorafgaande wettelijke strafbepaling!
Rg (= rechtsgevolg): feit is strafbaar
