Goederenrecht
DEEL I: Algemene begrippen van het vermogensrecht
Hfd.1: Vermogensrechten: persoonlijke en zakelijke rechten
Hfd.2: Bijzondere kenmerken van zakelijke rechten
Hfd.3: Zakelijke en persoonlijke rechtsvorderingen
Hfd.4: De vermogensleer
Hfd.5: Onderscheid der goederen
DEEL II: Overeenkomsten inzake overdracht van eigendom
Hfd.1: Omschrijving, inhoud en bescherming van het eigendomsrecht - Burenhinder
Hfd.2: Mede-eigendom en onverdeeldheid - Appartementsmede-eigendom
Hfd.3: Wettelijke wijzen van eigendomsverkrijging
DEEL III: Overeenkomsten inzake gebruik en genot van een goed
Hfd.1: Erfdienstbaarheden
Hfd.2: Recht van vruchtgebruik
Hfd.3: Recht van erfpacht
Hfd.4: Recht van opstal
DEEL IV: Zakelijke zekerheden
Hfd.1: Voorrechten
Hfd.2: Hypotheken
Hoofdstuk 1:
Vermogensrechten: persoonlijke en zakelijke rechten
Het vermogensrecht omvat de regeling van de patrimoniale (=op geld waardeerbare zaken)
subjectieve rechten.
Deze vermogensrechten worden ingedeeld in de zakelijke, persoonlijke en intellectuele
rechten. Het "vermogensrecht" is dus eigenlijk een overkoepelende naam voor deze
rechten.
vermogensrechten zijn rechten van uw vermogen (= geheel van goederen zowel aan
actiefzijde als passiefzijde)
De actiefzijde is alles wat in geld waardeerbaar is. (goederende zowel roerend als
onroerend, materieel als immaterieel)
,de passiefzijde zijn uw schulden.
we hebben allemaal een vermogen (natuurlijke personen en rechtspersonen)
het is ondeelbaar
Vermogensrechten is de overkoepelende naam voor zakelijke, persoonlijke en intellectuele
rechten.
vermogensrechten onderverdeling
● Intellectuele rechten → auteursrechten, octrooirecht, merkenrechten. Ze laten de
auteur toe aan derden te verbieden om die creatie te gebruiken of te miskennen.
● Persoonlijke rechten (vorderingsrechten) → afstamming (erfenis), recht op
betaling van factuur, schadevergoeding, prestatie bekomen van iemand om iets te
doen of niet te doen
● Zakelijke rechten → geeft een rechtstreeks zeggenschap over een bepaald goed,
enkel de wetgever kan zakelijke rechten creëren bv;
- recht van overgang (erfdienstbaarheid),
- delen van liften/het dak in een appartement
- recht van vruchtgebruik
- eigendom, mede-eigendom
Zakelijke rechten creëren rechten voor u op andermans goederen, bv om een vruchtgebruik
te hebben behalve het eigendomsrecht want dat heb je al.
= Wet 4 februari 2020 houdende boek 3 “goederenrecht” in het BW
Onderscheid zakelijke en persoonlijke rechten:
- Verjaringstermijn (art. 2262 oud BW - 2262bis oud BW)
→ termijn wanneer een recht vervalt, als de termijn is verstreken kan je dat recht niet
meer uitoefenen.
in principe na 10 jaar maar zakelijke rechten na 30 jaar
- Territoriale bevoegdheidsregeling (art. 624,1° Ger.W. - 629Ger.W.)
→ welke rechtscollege bevoegd is, hangt af van de ligging waar het goed zich
bevindt
Men kijkt naar de locatie waar dat zakelijk zekerheidsrecht zich bevindt.
- Publiciteit: onroerende goederen (art. 3.30 nieuw BW)
→ grotere tegenwerpelijkheid; je kan aan derde duidelijk maken dat je een zakelijk
recht hebt.
→ voorbeeld: Inaya koopt een huis van Timothy maar Malak heeft een hoger bod
geplaatst en Timothy verkoopt het aan Malak. Wie als eerste het huis in het register
laat opnemen, krijgt het huis.
- Kenmerken specifiek voor zakelijke rechten (cfr. infra)
,onder zelfstandige zakelijke rechten heb je een onderverdeling ‘zakelijke
gebruiksrechten’:
=> rechten die een persoon heeft op een vreemd goed. persoon is dus geen eigenaar van
het goed maar kan er bepaalde rechten op uitoefenen.
- Erfdienstbaarheid
- vruchtgebruik
- erfpacht
- opstal
Ze zijn absoluut dus ze kunnen op iedereen worden uitgeoefend, ongeacht wie de eigenaar
is.
bij zakelijke zekerheidsrechten hoort ook retentierecht
, hypotheek vestig je op een onroerend goed & pand op een roerend goed
NUMERUS CLAUSUS
= gesloten stelsel
De hoeveelheid zakelijke rechten die we hebben zijn beperkt en zijn gesloten, het zijn
degene die de wetgever heeft bepaald. Het zijn door de wetgever genummerd aantal. De
rechter heeft beperkt aantal zaken aangeduid die behoren tot zakelijke rechten en wat er
niet bij hoort behoort tot persoonlijke rechten
→ Zoals bijvoorbeeld; de wetgever bepaalt hoeveel notarissen en dokters bestaan. Zo gaat
de wetgever ook opsommen wat de zakelijke rechten zijn.
Artikel in het BW dat de zakelijke rechten opsomt = Art. 3.3 BW “gesloten stelsel van
zakelijke rechten.
Numerus Clausus bevat:
→ Externe dimensie: Géén andere zakelijke rechten buiten de wet (Art. 3.3 nieuw
BW)
= Er zijn geen enkele andere zaken dan vermeld staat in dat artikel, de wetgever
heeft de zakelijke rechten vastgesteld.
→ Interne dimensie: eerbied voor de wezenskenmerken van de zakelijke rechten
(Art. 3.1 nieuw BW)
= kenmerken die de wetgever zo erg heeft geacht dat je die niet kunt aanpassen, zakelijke
rechten ga je dus niet kunnen aanpassen.
Een korte herhaling voor jezelf:
1. Categorieën van vermogensrecht
- Zakelijke rechten
- persoonlijke rechten
- intellectuele rechten
2. Onderscheid tussen persoonlijke en zakelijke rechten?
- publiciteit
- territorialiteitsbeginsel
- verjaringstermijn
3. Numerus clausus beginsel?
zakelijke rechten opgesteld door de wetgever die je niet kan veranderen, wordt
onderverdeeld in zakelijke zelfstandige rechten en zakelijke zekerheidsrechten.
Zelfstandige zakelijke rechten = autonoom, rechten die op zichzelf kunnen bestaan zonder
iets anders
zakelijke gebruiksrechten zijn zelfstandig:
erfdienstbaarheid - vruchtgebruik - erfpacht - opstal
→ voorbeeld:
DEEL I: Algemene begrippen van het vermogensrecht
Hfd.1: Vermogensrechten: persoonlijke en zakelijke rechten
Hfd.2: Bijzondere kenmerken van zakelijke rechten
Hfd.3: Zakelijke en persoonlijke rechtsvorderingen
Hfd.4: De vermogensleer
Hfd.5: Onderscheid der goederen
DEEL II: Overeenkomsten inzake overdracht van eigendom
Hfd.1: Omschrijving, inhoud en bescherming van het eigendomsrecht - Burenhinder
Hfd.2: Mede-eigendom en onverdeeldheid - Appartementsmede-eigendom
Hfd.3: Wettelijke wijzen van eigendomsverkrijging
DEEL III: Overeenkomsten inzake gebruik en genot van een goed
Hfd.1: Erfdienstbaarheden
Hfd.2: Recht van vruchtgebruik
Hfd.3: Recht van erfpacht
Hfd.4: Recht van opstal
DEEL IV: Zakelijke zekerheden
Hfd.1: Voorrechten
Hfd.2: Hypotheken
Hoofdstuk 1:
Vermogensrechten: persoonlijke en zakelijke rechten
Het vermogensrecht omvat de regeling van de patrimoniale (=op geld waardeerbare zaken)
subjectieve rechten.
Deze vermogensrechten worden ingedeeld in de zakelijke, persoonlijke en intellectuele
rechten. Het "vermogensrecht" is dus eigenlijk een overkoepelende naam voor deze
rechten.
vermogensrechten zijn rechten van uw vermogen (= geheel van goederen zowel aan
actiefzijde als passiefzijde)
De actiefzijde is alles wat in geld waardeerbaar is. (goederende zowel roerend als
onroerend, materieel als immaterieel)
,de passiefzijde zijn uw schulden.
we hebben allemaal een vermogen (natuurlijke personen en rechtspersonen)
het is ondeelbaar
Vermogensrechten is de overkoepelende naam voor zakelijke, persoonlijke en intellectuele
rechten.
vermogensrechten onderverdeling
● Intellectuele rechten → auteursrechten, octrooirecht, merkenrechten. Ze laten de
auteur toe aan derden te verbieden om die creatie te gebruiken of te miskennen.
● Persoonlijke rechten (vorderingsrechten) → afstamming (erfenis), recht op
betaling van factuur, schadevergoeding, prestatie bekomen van iemand om iets te
doen of niet te doen
● Zakelijke rechten → geeft een rechtstreeks zeggenschap over een bepaald goed,
enkel de wetgever kan zakelijke rechten creëren bv;
- recht van overgang (erfdienstbaarheid),
- delen van liften/het dak in een appartement
- recht van vruchtgebruik
- eigendom, mede-eigendom
Zakelijke rechten creëren rechten voor u op andermans goederen, bv om een vruchtgebruik
te hebben behalve het eigendomsrecht want dat heb je al.
= Wet 4 februari 2020 houdende boek 3 “goederenrecht” in het BW
Onderscheid zakelijke en persoonlijke rechten:
- Verjaringstermijn (art. 2262 oud BW - 2262bis oud BW)
→ termijn wanneer een recht vervalt, als de termijn is verstreken kan je dat recht niet
meer uitoefenen.
in principe na 10 jaar maar zakelijke rechten na 30 jaar
- Territoriale bevoegdheidsregeling (art. 624,1° Ger.W. - 629Ger.W.)
→ welke rechtscollege bevoegd is, hangt af van de ligging waar het goed zich
bevindt
Men kijkt naar de locatie waar dat zakelijk zekerheidsrecht zich bevindt.
- Publiciteit: onroerende goederen (art. 3.30 nieuw BW)
→ grotere tegenwerpelijkheid; je kan aan derde duidelijk maken dat je een zakelijk
recht hebt.
→ voorbeeld: Inaya koopt een huis van Timothy maar Malak heeft een hoger bod
geplaatst en Timothy verkoopt het aan Malak. Wie als eerste het huis in het register
laat opnemen, krijgt het huis.
- Kenmerken specifiek voor zakelijke rechten (cfr. infra)
,onder zelfstandige zakelijke rechten heb je een onderverdeling ‘zakelijke
gebruiksrechten’:
=> rechten die een persoon heeft op een vreemd goed. persoon is dus geen eigenaar van
het goed maar kan er bepaalde rechten op uitoefenen.
- Erfdienstbaarheid
- vruchtgebruik
- erfpacht
- opstal
Ze zijn absoluut dus ze kunnen op iedereen worden uitgeoefend, ongeacht wie de eigenaar
is.
bij zakelijke zekerheidsrechten hoort ook retentierecht
, hypotheek vestig je op een onroerend goed & pand op een roerend goed
NUMERUS CLAUSUS
= gesloten stelsel
De hoeveelheid zakelijke rechten die we hebben zijn beperkt en zijn gesloten, het zijn
degene die de wetgever heeft bepaald. Het zijn door de wetgever genummerd aantal. De
rechter heeft beperkt aantal zaken aangeduid die behoren tot zakelijke rechten en wat er
niet bij hoort behoort tot persoonlijke rechten
→ Zoals bijvoorbeeld; de wetgever bepaalt hoeveel notarissen en dokters bestaan. Zo gaat
de wetgever ook opsommen wat de zakelijke rechten zijn.
Artikel in het BW dat de zakelijke rechten opsomt = Art. 3.3 BW “gesloten stelsel van
zakelijke rechten.
Numerus Clausus bevat:
→ Externe dimensie: Géén andere zakelijke rechten buiten de wet (Art. 3.3 nieuw
BW)
= Er zijn geen enkele andere zaken dan vermeld staat in dat artikel, de wetgever
heeft de zakelijke rechten vastgesteld.
→ Interne dimensie: eerbied voor de wezenskenmerken van de zakelijke rechten
(Art. 3.1 nieuw BW)
= kenmerken die de wetgever zo erg heeft geacht dat je die niet kunt aanpassen, zakelijke
rechten ga je dus niet kunnen aanpassen.
Een korte herhaling voor jezelf:
1. Categorieën van vermogensrecht
- Zakelijke rechten
- persoonlijke rechten
- intellectuele rechten
2. Onderscheid tussen persoonlijke en zakelijke rechten?
- publiciteit
- territorialiteitsbeginsel
- verjaringstermijn
3. Numerus clausus beginsel?
zakelijke rechten opgesteld door de wetgever die je niet kan veranderen, wordt
onderverdeeld in zakelijke zelfstandige rechten en zakelijke zekerheidsrechten.
Zelfstandige zakelijke rechten = autonoom, rechten die op zichzelf kunnen bestaan zonder
iets anders
zakelijke gebruiksrechten zijn zelfstandig:
erfdienstbaarheid - vruchtgebruik - erfpacht - opstal
→ voorbeeld:
