Aantekeningen alle hoorcolleges

Personen- en familierecht

,Hoorcollege week 1 - huwelijk/geregistreerd partnerschap/ (echt)scheiding
Personenrecht

 Begin/ einde van een natuurlijk persoonlijkheid
 Naamrecht, geslacht, woonplaats, burgerlijke stand
 Meerder- en minderjarigheid, handeling(on)bekwaamheid
 Meerderjarigenbesherming (curatele mentorschap, beschermingsbewind, levenstestament)



Familierecht

Juridische relaties die ontstaan door afstamming en affectieve relaties

 Huwelijk/ geregistreerd partnerschap
 Vermogensrechtelijke gevolgen van huwelijk/ geregistreerd partnerschap
 Afstamming/ adoptie
 Relatie tussen ouders en kinderen (o.a. gezag, verdeling van zorg- en opvoedingstaken,
omgang



Bronnen nationaal en internationale

Nationaal:

 P&F Boek 1 BW
 Internationaal privaatrecht IPR: Boek 10 BW
 Familieprocesrecht: Wetboek van burgerlijke rechtsvordering (RV)
 Bijzondere wetten:
o Jeugdwet
o Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting
o Embryowet

Internationaal:

 Internationale verdragen
 Regelgeving vanuit de Europese Unie (EU)
 Jurisprudentie van:
o EHRM: Europees Hof voor de Rechten van de Mens
o HvJEU: Hof van justitie van Europese Unie in Luxemburg

Internationale verdragen:

 EVRM
o Art 8, art 12 en art 14 EVRM
o Jurisprudentie art 8 EVRM:
 Marckx t. Belgie 1979: dynamische interpretatie en positieve verplichting
van lidstaten om uitoefening onder EVRM vallende rechten te waarborgen
 Schalk and kopf t. Austria 2010: ontbreken van enige van formele relatie
voor paren van gelijke geslacht niet in strijd met art 8 en 14 EVRM
 Oliari and Others t. Italy 2015 + Fedotova e.a.t Rusland 2023: positieve
verplichting om in enige vorm van formele relatie voor paren van gelijk

, geslacht te voorzien, niet naleven is wel in strijd met art 8 en 14, maar wel
openstellen van huwelijk voor paren van gelijk geslacht valt binnen margin
of appreciation van de lidstaten
 Kinderrechten verdrag (IVRK)
o Art 3 belang van het kind een eerste overweging
o Art 7 recht op naam, nationaliteit en afstammingskennis
o Art 12 recht v/h kind om gehoord te worden in procedures die het kind aangaan
o Art 18 primaire verantwoordelijkheid voor het kind ligt bij de ouders
 Haagse Adoptieverdrag (2008 – Haagse Conferentie voor internationaal Privaatrecht)
 Haagse kinderontvoeringsverdrag (1980 – Haagse Conferentie voor Internationaal
Privaatrecht)

Geen supranationale rechter: wel toezicht op naleving door VN-comité voor de rechten van het kind


Aangaan huwelijk/ geregistreerd partnerschap

Formele relatie
door wet geregelde duurzame levensgemeenschap van twee (natuurlijke) personen

 Huwelijk art 1:30 lid 1 BW
o Voor 2 personen van verschillend geslacht
o Sinds 1-1-2001 ook voor 2 personen van gelijk geslacht
 Geregistreerd partnerschap art 1:80a lid 1 BW
o Sinds 1-1-1998 voor 2 personen van gelijk of verschillend geslacht

Vereisten aangaan huwelijk

 Inwendige vereisten: materiele vereisten: afwezigheid van huwelijksbeletselen (afdeling 1
titel 5 boek 1 BW)
o Absolute (volstrekte) vereisten: een persoon kan met geen enkel persoon een
huwelijk sluiten (art 1:31-1:39 en 1:42 BW)
 Leeftijd van 18 jaar art 1:31 BW (sinds 5-12-2015)
 Geen zodanige stoornis van geestesvermogens waardoor een partij niet in
staat is om haar wil te bepalen of de betekenis van haar verklaring te
begrijpen art 1:32 BW
 Monogamie: geen gelijktijdig ander huwelijk of geregistreerd partnerschap
art 1:33 en 1:42 BW

Toestemming nodig
personen onder curatele:

 Wegens drugs – of drankmisbruik – curator vervangende toestemming doorkantonrechter
 Wegens lichamelijke of geestelijke toestand- kantonrechter art 1:38 BW; beroep tegen
verleende toestemming bij de rechtbank art 1:39 BW



o Relatieve (betrekkelijke) vereisten: een persoon kan slechts met bepaalde personen
(art 1:41 en 1:41a BW)
 Verbod van huwelijk tussen (natuurlijke en familierechtelijke)
bloedverwanten in rechte lijn en broeders en zusters art 1:41 lid 1 BW

,  Broeders en zusters door adoptie kunnen ontheffing vragen lid 2
 (natuurlijke en familierechtelijke) Bloedverwanten in de 3 e graad
(oom/tantes/neefjes/nichtjes) en 4e graad (neven/nichten) mogen geen
huwelijk sluiten, tenzij de aanstaande echt genoten bij de ambtenaar van
de burgerlijke stand een beëdigde verklaring aflegging, inhoudende dat zij
hun vrije toestemming tot het huwelijk geven art 1:41a BW
 Uitwendige vereisten: vormvoorschriften (afdeling 2 en 4 titel 5 boek 1 BW)
o Formaliteiten die aan de voltrekking van het huwelijk vooraf moeten gaan (art 1:43-
1:49a BW)
 Kenbaar maken voornemen om in het huwelijk te treden ambtenaar van de
burgerlijke stand van de woonplaats van een van partijen; verstrekken
gegevens/ bescheiden zoals namen, woonplaatsen, geboortegegevens v/d
a.s echtgenoten, namen en adressen getuigen, keuzes gemeente waar
huwelijk wordt voltrokken (art 1:44 BW)
 Overige bepalingen; bv. Wat doen als geboorteakte ontbreekt (1:45 BW)
opnieuw aangifte doen als huwelijk niet binnen jaar wordt voltrokken (art
1:46 BW)
o Formaliteiten m.b.t. de volstrekking van het huwelijk (art 1:58-1:68 BW)
o Voltrekking van het huwelijk art 1:58 – 1:68 BW
 Voltrekking geschiedt in openbaar in gemeentehuis door partijen ten
overslaan v/d ambtenaar van de burgerlijke stand is tegenwoordig van
tenminste twee en maximaal 4 getuigen art 1:63 lid1 BW
 De partijen verklaren elkaar tot echtgenoot aan te nemen (de ja woorden)
en getrouw alle echtelijke plichten te zullen vervullen art 1:67 lid 1 BW
 Twee weken wachttijd na kenbaar maken voorgenomen huwelijk
art 1:62 lid 1 BW  uitzondering lid 2 gewichtige redenen
vrijstelling – OM
 Voltrekking in het gemeente huis art 1:63 BW  uitzondering 1:64
BW bijzonder huis indien verhinderd naar gemeentehuis te
begeven, mits 6 getuigen
 Persoonlijke aanwezigheid v/d a.s echtgenote art 1:65 1:66 BW
gewichtige redenen volmacht - Minister–van justitie (trouwe met
de handschoen)
 De ambtenaar v/d burgerlijke stand verklaart hen in de echt te zijn
verbonden en maakt daarvan een akte op art 1:67 lid 2 BW



Burgerlijk en religieus huwelijk

 De wet beschouwt het huwelijk alleen in zijn burgerlijke betrekkingen art 1:30 lid 2 BW
 Religieus huwelijk heeft geen rechtsgevolgen
 Godsdienstig plechtigheden voor de sluiting v/h huwelijk zijn strafbaar art 1:68 BW art 449 Sr
 Rechter kan medewerking aan ontbinding van religieus huwelijk bevelen (wet tegengaan
huwelijkse gevangenschap, inwerking 1-7-23)