Samenvatting Intensieve zorg

1) Situering van de afdeling intensieve zorg

a) Stukje geschiedenis
Op de IZ-afdeling worden patiënten met stoornissen van vitale functies bewaakt en behandeld.

 1625: eerste ‘meting’ van parameters
 1707: ‘Pulse-watch’ (meten van pulsfrequentie)
 1852: ‘grafiek van lichaamstemperatuur, daarna HF , AH
 1896: bloeddruk-cuffmanometer (AH, HF, T° en BD) + EKG
 1940-1945: ‘recovery rooms’ en ‘shock wards’
 Jaren 50’: ‘negatieve druk’ in de ‘ijzeren long-machine’ bij polio-epidemie
 Jaren 60’: ‘critical care’ erkend als specialiteit binnen geneeskunde (postoperatieve reanimatie en
monitoring)
 Jaren 70’: bijna elk ziekenhuis in de VS had 1 afdeling INZO + pulsoxymeter en methode om
cardiac output te meten
 1990: Computer based monitors

b) ‘healing environement’
Een fysieke omgeving heeft een impact op de fysiologie, psychologie en sociaal gedrag v/e ZO

 Patiënt care zone:
 Patiëntenkamers en aanpalende ruimte
 1 persoonskamer (privacy, veiligheid, slaapkwaliteit) vs. Meerpersoonskamer
 ‘vrije’ ruimte
 ‘Technische balk’
 Natuurlijk licht  raam, adviezen kunstlicht,…
 Klok, kalender, magneetbord/whiteboard (personalisatie), horizontale planken waar
patiënt ze kan zien (postkaartjes, foto’s,…)
 Natuurlijke elementen
 Zone voor bezoek van huisdieren

 Clinical support zone:
 Functies nauw verbonden met directe patiëntenzorg
 Interdisciplinair team center
 Centrale monitoring, direct zicht op de patiënten
 Reanimatiekar, transportkar

 Unit support zone:
 Administratie, materiaal, leslokaal,…
 Personeels-lounge

 Family support zone:
 Voor familie en bezoekers




1

, c) Kenmerken van de zorgontvanger op IZ

 Een grote diversiteit aan gezondheidsproblemen
 Bevindt zich in levensbedreigende situatie, waarin 1 of meer vitale functies bewaakt, ondersteund
en/of overgenomen zijn en hij afhankelijk is van zorgverleners en apparatuur.
 ZO en/of naasten staan onder grote druk door ernst ziekte, voortvloeiende communicatieve
beperkingen en veranderd BWZ  zorgvraag niet zelf invullen

 ZO die na een grote ‘standaardoperatie’ (bv. CABG) 1 of 2 dagen protocollair op IZ verblijven
 ZO in slechte toestand (bv. sepsis, ARDS, MOF,…)  > 2 dagen
 Inschatten van ernst, soort behandeling en zorgniveau  Classificatiesystemen bv. SOFA en
APACHE II

 Morbiditeit en mortaliteit op IZ:
 MICA-project1: het gebruik van indicatoren van kwaliteit en prestaties in Belgische ICU’s
aan te moedigen en besluitvorming over Resource Management
 Informatie over klinische en epidemiologische profiel van Belgische ICU’s (recidiverende
opnames, meest voorkomende comorbiditeiten naar leeftijd en geslacht, gemiddelde
ligdagen, sterftecijfer, enz.)

d) Wettelijk kader van IZ
 Eisenkader Intensieve zorg (Agentschap Zorg en Gezondheid):
 Inspectierondes van zorginspectie
 Als cruciaal voor de kwaliteit van zorg binnen dit zorgtraject

 Het eisenkader is onderverdeeld in 10 thema’s:
1. Niet medisch personeel/
2. Medisch personeel
 Steeds min. 2 VPK aanwezig (basispermanentie), 1 BBT; Als interne MUG vanuit IZ:
extra bestaffing
 Aanwezige IZP/VPK= 3:1, min. 12 FTE VPK/ 6 erkende IZ bedden (50% BBT)
 HVPK heeft een BBT
 Plan voor permanente bij-/inscholing
 Attest van ALS opleiding laatste jaar of attest max. 5 jaar geldig
 Wekelijks multidisciplinair overleg voor patiënt met verblijfsduur van 7 dagen

3. Infrastructuur/
4. Kwaliteitsbewaking
 Min. 6 bedden
 Per 6 bedden, 1 isoleerkamer met afzonderlijke sas
 Maatregelen om oriëntatie patiënt te bevorderen (klok, daglicht)
 Ramen kunnen door pt niet volledig geopend worden
 Bij elk invasief beademde pt  capnografie
 EKG toestel met 12 afleidingen + defibrillator aanwezig
 Frequentie van inspectie van toestellen

5. Dossier
 Parameters volgens noodzaak patiënt
 Bij pt aanwezig en consulteerbaar door alle betrokken zorgverleners
 Elke patiënt heeft een DNR-code in het dossier

1
MICA-project: Monitoring Intensive Care-activiteiten, bedacht door ministerie van Volksgezondheid en het
College voor Intensieve Zorg

2

,  Specifieke eisen voor bloedtransfusie

6. Pijnbeleid
7. Ziekenhuishygiëne en handhygiëne
8. Patiëntidentificatie
9. Zorgoverdracht
 Transport tussen IZ en verpleegafdeling gebeurt onder toezicht van VPK/arts
 Bij (intern) transport  bedsponden omhoog
 Informatiebrochure voor familie en patiënten
 Mits akkoord arts is bezoek door kinderen toegelaten. Dit bezoek wordt steeds
begeleid.

10. DNR/ CBT

e) Verpleegkundige in een multidisciplinair team op IZ

 Verpleegkundige op IZ

 Nauwgezet opvolgen van de gezondheidstoestand en het welzijn v/d ZO
 Behandelingen: toedienen van medicatie, assisteren bij invasieve of niet-invasieve
behandelingen, opvolgen vitale parameters, opvolgen van complicaties, enz.

 M.B.: minstens 50% BBT, opleiding minimaal 450 uren theorie en minimaal 450u praktijk
voor spoedgevallen en intensieve zorg, min. 60u permanente vorming in periode van 4
jaren  opleiding niet meer gefinancierd


 Het multidisciplinaire team

 Verpleegkundigen
 Verantwoordelijke Arts- Intensivist
 Arts in consult (bv. Microbioloog, chirurg,…) Bv. unieke expertise vanuit farmaceutische
invalshoek
 Kinesitherapeut Bv. Ademhalingsoefeningen, preventie aan pneumonie, preventie aan
contracturen,..
 Diëtist Bv. Bewaakt dat de ZO voldoende VS opneemt, op een manier die aansluit bij zijn
lichamelijk toestand.
 Psycholoog Bv. Preventie aan Post Intensive Care Syndroom
 Logopedie
 Ergotherapeut
 Sociale dienst
 Pastoraal medewerker




3

, f) Dossier op IZ
 Omvat een nieuw volgblad per dag
 Moet aanwezig zijn en consulteerbaar zijn door alle betrokken artsen, verpleegkundigen,
zorgverleners.

 Het patiëntendossier bevat
1. Identificatie + reden van opname
2. Parameters volgens medische oorzaak:
 HF, BD, T°, Spo2, vochtbalans, RR, pijnscore, bewustzijnsscore,… (ABCDE)
 Beademingsparameters
 Bloedgaswaarden en andere labowaarden
 Medicatieoverzicht
3. Overzicht katheters
4. Zorgplanning + registratie MVG/ scores):
 Wondzorg
 Therapiecodering
 Standing Orders

g) Medische therapiecodering op IZ

 De meerwaarde van medische therapiecodering op IZ:
 Voorkomen dat ZO die in medisch uitzichtloze situatie verkeren, nodeloos gereanimeerd
worden.
 Zinloos medisch handelen tot een minimum beperken.
 Respecteren van naderende levenseinde door niet te interveniëren.
 Medisch en ethisch ongewenst van levensverlengende BH?
 Duidelijkheid m.b.t. gemaakt afspraken

 DNR: communicatiemiddel tussen artsen dat urgent geconsulteerde dokters toelaat snel een
gefundeerde beslissing te nemen.
 DNR 0: Geen therapiebeperking
 DNR 1: niet meer reanimeren/ intuberen, pt krijgt alle zorgen (inc. Defibrillatie,
kunstmatige beademing)
 DNR 2: niet meer reanimeren + geen uitbreiding van bestaande medische zorgen (Bv.
Dialyse, operatieve ingrepen, chemotherapie,…)
 DNR 3: DNR 2 + afbouw van bestaande medische zorgen (Bv. Stoppen AB, stoppen anti-
stolling) i.k.v. nakend en onafwendbaar levenseinde

 Elke pt op IZ moeten DNR-code in het dossier Vb. ‘Geen therapierestrictie’
 Melding ‘besproken in team’, ‘besproken met ZO en familie’

 ZO heeft altijd recht om op volledig geïnformeerde wijze zelf af te zien v/e BH, ook al is het zinvol
 De arts kan rekening houden met wensen en verwachtingen van de ZO of vertegenwoordiger
 De arts is niet verplicht om de wens of wil v/d ZO en/zijn familie te volgen om bepaalde therapie
te blijven doorgeven bij onzinvol.
 Ongeacht de DNR die werd toegekend, in alle omstandigheden worden gestreefd naar max.
comforttherapie




4