Samenvatting Wondzorg hoofdstuk 2

Hoofdstuk 2: Wondverzorging
1. WONDZORG
 B1 handeling (geen geneeskundig voorschrift nodig)
o
Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op aseptische en antiseptische
wondverzorging en wonden met wieken en drains
 B2 handeling (geneeskundig voorschrift nodig!)
o Voorbereiding, uitvoering en toezicht op het verwijderen van cutaan
hechtingsmateriaal en wieken en drains

- Verschillende handelingen en methoden die in logische volgorde worden uitgevoerd om
wonden te verzorgen.
o Verband nakijken: enkel het uitwendige verband inspecteren
o Wondverzorging: het verband verwijderen, de wonde verzorgen en eventueel een
zuiver verband aanbrengt.
- Wondgenezing bevorderen om het risico op infectie zo klein mogelijk te maken.
o Hoe?
 Beschermen van wonde + omgeving, steun en rust geven
 Absorberen van bloed, wondvocht, etter
 Reinigen, zo nodig ontsmetten
 Draineren
 Pijnstilling
- Goede wondzorg
o Verwijderen van debris/biofilm
o Microbiële flora beneden kritische waarden houden
o Behouden van een vochtig wondmilieu


- Het ideale milieu voor epithelialisatie = een vochtige, beschermde wonde
o Bij onafgedekte wonden of wonden afgedekt met katoen, wol of gaasverband, die
een volledige ventilatie van de wond toelaten, droogt de wond uit, de korst vormt
een mechanische barrière voor epidermale migratie
o Vochtige wondgenezing d.m.v. een occlusief verband verhindert de korstvorming,
zodat de epitheelcellen zich onmiddellijk kunnen verspreiden over het
wondoppervlak,


- Vooral het wondvocht speelt een belangrijke rol. De groeifactoren aanwezig in het
wondvocht stimuleren de cellen in de wondrand en de adnexen om opnieuw te profileren
(bij acute wonde)

1. BASISPRINCIPES VAN GRYPDONCK TOEGEPAST BIJ WONDVERZORGING
2.1 Hygiëne en steriliteit
Ontstaan van wondinfecties bij chirurgische wonde blijkt vooral te wijten aan intrinsieke
factoren & pre- en peroperatieve factoren. Post- operatieve factoren spelen geen significante
rol.
- Om wondhelingsproces niet te schaden
o Beperken we manipulaties thv wondnaad
o Blijft wonde zo lang mogelijk steriel afgedekt behalve
 Wanneer na operatie verband erg doordrongen is van bloed/wondvocht
 Bij bevuild verband van buitenaf door bv urine of stoelgang
 Bij infectietekens: pijn, roodheid, zwelling, warmte thv wonde
 Bij Temperatuurstijging zonder direct aantoonbare reden
o Reinigen we de wonde met nacl 0,9%, waarna we deze ook drogen
o Eerder reinigen dan ontsmetten
o Gebruiken we enkel niet toxische ontsmettingsmiddelen

, - Voorkomen besmetting via personen
o Patiënt informeren ivm risico bij aanraken v wonde en verband
o Voornaamste besmettingsbron bij VPK zijn handen. Degelijke handhygiëne voor en
na verzorging van groot belang. Soms kan gebruik van HS aangewezen zijn. Bij
uitgesproken besmettingsgevaar is dragen van overschort & masker eveneens
wenselijk. Onnodig praten boven wonde dient vermeden te worden

- Voorkomen besmetting via materiaal
o Steriel instrument/steriele set/steriele deppers > voorkomt nieuwe MO in wonde
terechtkomen. Volledig steriel werken is niet mogelijk. Men moet er echter voor
zorgen dat techniek aseptisch wordt uitgevoerd om contaminatie met andere MO te
vermijden. Gebruik steriel materiaal zorgt vr dat er barrière is tussen zorgverlener &
Patiënt zodat er geen bacteriën van de omgeving in wonde worden gebracht.
o Wiekdoos moet steeds met steriele instrumenten gemanipuleerd worden. Dit om
contaminatie resterend materiaal te vermijden
o Bij onjuist gebruik blijken collectieve verbandkarren een bron van besmetting te zijn
o Bevuild materiaal na de wondzorg verwijderen van de kamer (vuilniszak)
o Materiaal dat bij andere patiënten gebruikt wordt, mag niet in het bed gelegd
worden
 1 wondgebied = 1 set
 1 wondgebied = meerdere wonden als deze gevolg zijn v 1 interventie, niet
noodzakelijk onder 1 verband
 Verschillende wonden onder 1 verband = 1 wondgebied
o Voor ganse wondverzorging in eenzelfde wondgebied mag hetzelfde instrument
gebruikt worden

- Voorkomen besmetting via werkwijze
o Wonde niet rechtstreeks aangeraakt, men past ‘no touch’ methode toe
o Alles wat met Patiënt in aanraking is geweest, wordt beschouwd als potentieel
besmet
o Maak strikte scheiding tussen vuil en proper & steriel en niet-steriel
o Werk van proper naar vuil = minst bevuild naar meest bevuild
o Verdacht wondvocht: wondcultuur nemen
o Deppers vernieuwen indien bevuild
o Wondomgeving wordt breed proper gemaakt, nl. minstens strook die onder
verbandstof kleeft
o Wanneer wond onderlaag raakt, leg je steriel veld tussen wond & onderlaag

- Tijdstip verzorging
o Liefst in combinatie met totaalzorg
o Geïnfecteerde wonde wordt laatst verzorgd

2.2 Veiligheid
- Afvalverwijdering:
o Niet-risico houdend materiaal: plastic zakken van stevige kwaliteit
o Bloed, wondvocht & spoelvocht volgens richtlijnen eigen aan instelling
o Scherpe voorwerpen: naald, cutter, bistouri, in harde plastic container
o Besmet materiaal: procedure instelling

- Aandacht voor allergie op verbandstoffen, kleefstoffen:
o Pré-operatief bevragen van allergieën (vragenlijst)
o Let op vr beschadiging huid bij verwijderen v kleefverbanden

- Veiligheid is ook een gevoel
o Gesloten wonden die gehecht zijn, zijn na max 2u dicht, waardoor MO niet kunnen
binnendringen. Gesloten door hechtingen maar ook door bloedstollingsproces.
Bloedklonter & netwerk van fibrinedraden sluit wonde volledig af & verhindert op
die manier dat er MO binnen kunnen dringen.