Samenvatting H3: Het lymfoïd
systeem
Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
1.1 Vrij oppervlak................................................................................................................................2
1.2 Niet-specifieke cellulaire reacties.................................................................................................2
1.3 Specifiek immuunsysteem............................................................................................................2
2. Primaire centrale lymfoïde organen...................................................................................................4
2.1 Beenmerg.....................................................................................................................................4
2.1.1 Myeloïde elementen..............................................................................................................4
2.1.2 Lymfoïde elementen..............................................................................................................4
2.1.3 Morfologie.............................................................................................................................5
2.2 Thymus.........................................................................................................................................5
2.2.1 Functie...................................................................................................................................6
2.2.2 Morfologie.............................................................................................................................6
2.2.3 Bloedvoorziening...................................................................................................................7
2.2.4 Ontwikkeling en involutie......................................................................................................8
3. Secundaire perifere lymfoïde organen................................................................................................9
3.1 Structuur lymfefollikel.................................................................................................................10
3.1.1 Centroblasten......................................................................................................................10
3.1.2 Centrocyten.........................................................................................................................10
3.1.3 Plasmacellen........................................................................................................................10
3.2 Mucosa geassocieerd lymfoïd weefsel MALT..............................................................................11
3.2.1 Manier van voorkomen........................................................................................................11
3.2.2 Peyerse platen.....................................................................................................................12
3.2.3 Amandelen en tonsillen.......................................................................................................12
3.3 Lymfeknopen of lymfenodi.........................................................................................................13
3.3.1 Stroma of bindweefsel.........................................................................................................14
3.3.2 Parenchym of lymfoïd..........................................................................................................14
3.3.3 Functie.................................................................................................................................15
3.3.4 Bijzondere bloedvatenstructuur..........................................................................................15
3.4 Milt.............................................................................................................................................15
3.4.1 Stroma.................................................................................................................................16
1
, 3.4.2 Parenchym...........................................................................................................................16
3.4.3 Bloedcirculatie.....................................................................................................................17
3.4.4 Functie.................................................................................................................................18
1. Inleiding
- Lichaam heeft verschillende defensie mechanismen om integriteit te bewaren
1.1 Vrij oppervlak
- Geen cellulair mechanisme op basisch van fysische + chemische factoren
- Hoornlaag
o Huid: epidermis
o Dode laag: virussen hebben gastheer nodig om zich aan vast te hechten
- Lysozyme
o Speeksel
o Antibacterieel eiwit= bacteriën vernietigen
- pH
o vagina + maag
o bacteriën kunnen niet overleven in zure pH
- mucus
o luchtwegen
o geproduceerd door respiratoir epitheel
o pathogenen in lucht kunnen zich niet vasthechten aan cellen + worden weggebracht
door trilharen
o Slijmbekercellen produceren mucus waardoor kernen worden platgedrukt
Beschermen epitheel + onderliggend weefsel tegen binnendringen
pathogenen + glijden van voedsel
Fysische barrière tussen wat in lumen aanwezig is & onderliggend weefsel
1.2 Niet-specifieke cellulaire reacties
- indien 1ste barrière doorbroken is
- fagocytose van bacteriën: opnemen van pathogenen
o macrofagen
o witte bloedcellen
- antivirale stoffen
o cellen geïnfecteerd met virus gaan antivirale stoffen produceren= interferon
o antibacteriële serumfactoren: complement systeem
- aangeboren immuniteit= innate immunity= algemene verdeding
o werkt eerst maar wordt dan overgenomen door verworven immuniteit
o herkenning is altijd hetzelfde
1.3 Specifiek immuunsysteem
- specifiek antwoord op welbepaalde stof
- vreemde stof= antigen wordt geneutraliseerd door lymfocyten
- verdedigingsstof= antilichaam
- elke lymfocyt is geprogrammeerd om 1 bepaald antigen te herkennen
- verworven immuniteit= adaptive immunity
o werkt niet onmiddellijk
2
, o bij 2e contact met hetzelfde antigen: reactie zal sneller verlopen
bij activatie van lymfocyten worden er altijd geheugencellen gevormd
o ~vaccinatie: niet actief virus met antigenen inspuiten zodat lymfocyten die het
herkennen geactiveerd worden bij 2e contact heb je snellere respons
- door middel van 2 mechanismen
o humorale immuniteit
b-lymfocyten maken antilichamen die gericht 1 bepaald antigen herkennen
cellen zelf hebben geen actieve rol want maken product
immunoglobulines worden via homores naar plaats van infectie gebracht
homores= lichaamsvocht bv lymfe
o cellulaire immuniteit
T-lymfocyten
Activatie b-lymfocyten
Direct antigenen vernietigen
Gaan zelf actief een rol spelen
80% van lymfocyten in bloedbaan
- Cellen van het immuunsysteem: lymfoïde weefsels en organen
o Primaire centrale lymfoïde organen
Thymus
T-lymfocyten
Achter borstbeen
Beenmerg
B-lymfocyten
Waar b- en T-lymfocyten uitrijpen tot immunocompetente cellen
Gebeurd zonder contact met antigenen antigen onafhankelijke uitrijping
o Secundaire perifere lymfoïde organen en weefsels
Orgaan: duidelijk afgeleide structuur omgeven door kapsel bestaande uit
bindweefsel
Weefsel: diffuus verspreidt voorkomen in ander weefsel
Mucosa geassocieerd lymfoïd weefsel= MALT
Amandelen = tonsillen
75% van lymfoïd weefsel want komt in contact met pathogenen via
huid/luchtwegen/voedsel direct lymfocyten nodig om antigenen
te herkennen
Mucosa= epitheel + lamina propia (=bindweefsel) + muscularis
mucosa
Lymfeknopen
Op verloop van lymfevaten
Milt
- Lymfocyten in netwerk van reticulair bindweefsel (= collageen type 3)
o Reticulumcellen
Aanmaken van vezels
Fibroblasten
Cellen met uitlopers
o Reticulinevezels
Vormen van netwerk lymfocyten op hun plaats houden
Lymfocyten zijn vrij bewegende cellen
3
systeem
Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
1.1 Vrij oppervlak................................................................................................................................2
1.2 Niet-specifieke cellulaire reacties.................................................................................................2
1.3 Specifiek immuunsysteem............................................................................................................2
2. Primaire centrale lymfoïde organen...................................................................................................4
2.1 Beenmerg.....................................................................................................................................4
2.1.1 Myeloïde elementen..............................................................................................................4
2.1.2 Lymfoïde elementen..............................................................................................................4
2.1.3 Morfologie.............................................................................................................................5
2.2 Thymus.........................................................................................................................................5
2.2.1 Functie...................................................................................................................................6
2.2.2 Morfologie.............................................................................................................................6
2.2.3 Bloedvoorziening...................................................................................................................7
2.2.4 Ontwikkeling en involutie......................................................................................................8
3. Secundaire perifere lymfoïde organen................................................................................................9
3.1 Structuur lymfefollikel.................................................................................................................10
3.1.1 Centroblasten......................................................................................................................10
3.1.2 Centrocyten.........................................................................................................................10
3.1.3 Plasmacellen........................................................................................................................10
3.2 Mucosa geassocieerd lymfoïd weefsel MALT..............................................................................11
3.2.1 Manier van voorkomen........................................................................................................11
3.2.2 Peyerse platen.....................................................................................................................12
3.2.3 Amandelen en tonsillen.......................................................................................................12
3.3 Lymfeknopen of lymfenodi.........................................................................................................13
3.3.1 Stroma of bindweefsel.........................................................................................................14
3.3.2 Parenchym of lymfoïd..........................................................................................................14
3.3.3 Functie.................................................................................................................................15
3.3.4 Bijzondere bloedvatenstructuur..........................................................................................15
3.4 Milt.............................................................................................................................................15
3.4.1 Stroma.................................................................................................................................16
1
, 3.4.2 Parenchym...........................................................................................................................16
3.4.3 Bloedcirculatie.....................................................................................................................17
3.4.4 Functie.................................................................................................................................18
1. Inleiding
- Lichaam heeft verschillende defensie mechanismen om integriteit te bewaren
1.1 Vrij oppervlak
- Geen cellulair mechanisme op basisch van fysische + chemische factoren
- Hoornlaag
o Huid: epidermis
o Dode laag: virussen hebben gastheer nodig om zich aan vast te hechten
- Lysozyme
o Speeksel
o Antibacterieel eiwit= bacteriën vernietigen
- pH
o vagina + maag
o bacteriën kunnen niet overleven in zure pH
- mucus
o luchtwegen
o geproduceerd door respiratoir epitheel
o pathogenen in lucht kunnen zich niet vasthechten aan cellen + worden weggebracht
door trilharen
o Slijmbekercellen produceren mucus waardoor kernen worden platgedrukt
Beschermen epitheel + onderliggend weefsel tegen binnendringen
pathogenen + glijden van voedsel
Fysische barrière tussen wat in lumen aanwezig is & onderliggend weefsel
1.2 Niet-specifieke cellulaire reacties
- indien 1ste barrière doorbroken is
- fagocytose van bacteriën: opnemen van pathogenen
o macrofagen
o witte bloedcellen
- antivirale stoffen
o cellen geïnfecteerd met virus gaan antivirale stoffen produceren= interferon
o antibacteriële serumfactoren: complement systeem
- aangeboren immuniteit= innate immunity= algemene verdeding
o werkt eerst maar wordt dan overgenomen door verworven immuniteit
o herkenning is altijd hetzelfde
1.3 Specifiek immuunsysteem
- specifiek antwoord op welbepaalde stof
- vreemde stof= antigen wordt geneutraliseerd door lymfocyten
- verdedigingsstof= antilichaam
- elke lymfocyt is geprogrammeerd om 1 bepaald antigen te herkennen
- verworven immuniteit= adaptive immunity
o werkt niet onmiddellijk
2
, o bij 2e contact met hetzelfde antigen: reactie zal sneller verlopen
bij activatie van lymfocyten worden er altijd geheugencellen gevormd
o ~vaccinatie: niet actief virus met antigenen inspuiten zodat lymfocyten die het
herkennen geactiveerd worden bij 2e contact heb je snellere respons
- door middel van 2 mechanismen
o humorale immuniteit
b-lymfocyten maken antilichamen die gericht 1 bepaald antigen herkennen
cellen zelf hebben geen actieve rol want maken product
immunoglobulines worden via homores naar plaats van infectie gebracht
homores= lichaamsvocht bv lymfe
o cellulaire immuniteit
T-lymfocyten
Activatie b-lymfocyten
Direct antigenen vernietigen
Gaan zelf actief een rol spelen
80% van lymfocyten in bloedbaan
- Cellen van het immuunsysteem: lymfoïde weefsels en organen
o Primaire centrale lymfoïde organen
Thymus
T-lymfocyten
Achter borstbeen
Beenmerg
B-lymfocyten
Waar b- en T-lymfocyten uitrijpen tot immunocompetente cellen
Gebeurd zonder contact met antigenen antigen onafhankelijke uitrijping
o Secundaire perifere lymfoïde organen en weefsels
Orgaan: duidelijk afgeleide structuur omgeven door kapsel bestaande uit
bindweefsel
Weefsel: diffuus verspreidt voorkomen in ander weefsel
Mucosa geassocieerd lymfoïd weefsel= MALT
Amandelen = tonsillen
75% van lymfoïd weefsel want komt in contact met pathogenen via
huid/luchtwegen/voedsel direct lymfocyten nodig om antigenen
te herkennen
Mucosa= epitheel + lamina propia (=bindweefsel) + muscularis
mucosa
Lymfeknopen
Op verloop van lymfevaten
Milt
- Lymfocyten in netwerk van reticulair bindweefsel (= collageen type 3)
o Reticulumcellen
Aanmaken van vezels
Fibroblasten
Cellen met uitlopers
o Reticulinevezels
Vormen van netwerk lymfocyten op hun plaats houden
Lymfocyten zijn vrij bewegende cellen
3