KWALITEIT VAN LEVEN BIJ
MENSEN MET EEN PSYCHISCHE
KWETSBAARHEID
H1: EETPROBLEMEN- EETSTOORNISSEN
- spectrum: te kaderen binnen totaalbeeld van de persoon
- voedingsproblemen -voedingsstoornissen
- eetproblemen
- eetstoornissen
VOEDINGSPROBLEMEN- VOEDINGSSTOORNISSEN BIJ KINDEREN
- Pica
- herhaling innemen van oneetbare stoffen zoals aarde, zand, klei,...
- relatief zeldzaam
- vaak bij verstandelijke beperking en ASS
- als symptoom bij schizofrenie
- fysiek groot probleem omdat het niet verteerbaar is
- Ruminatie
- terug ophalen van voedsel uit de maag
- rumineren = herkauwen van voedsel
- zichtbaar provocerende spierbewegingen van de romp en
abnormale contracties
- deel overgeven → leiden tot dehydratie en ondervoeding
- ARFID = Avoidant Restrictive Food Intake Disorder
- vermijdende/restrictieve voedselinname stoornis
- voedsel met bepaalde kleur, structuur vermeden
- voorkomen bij kinderen, adolescenten en volwassene
- tekort aan voedselinname
- gewichtsverlies
- onvoldoende gewichtstoename
- voedingstekorten
- verstoring van psychosociaal functioneren
- geen anorexia of boulimia nervosa want er is geen verstoord lichaamsbeeld
EETPROBLEMEN BIJ VOLWASSENEN
- voorkomen als symptoom bij andere psychische problemen
- voorkomen in context van maatschappelijke kwetsbaarheid (armoede, verslaving)
- mogelijke kenmerken
- weinige gevarieerd eten - te vaak eten
- te weinig eten - niet luisteren naar hongersignalen
- geen tijd nemen om te eten - gebrek aan eetstructuur
1
, - onrust voelen bij wat met eet - schuldgevoel bij wat en hoeveel men
eet
- erg vasthouden aan bepaalde regels rond voeding
EETSTOORNIS BIJ VOLWASSEN
- overeenkomsten
- veel bezig zijn met gewicht en lichaamsvormen
- zorgen over gewicht en lichaamsvormen, obsessie met slankheid,
verstoord lichaamsbeeld en lichaamsontevredenheid
- negatief affect
- depressieve klachten en angstklachten(hoe zie ik eruit)
- problemen in het zelfbeeld
- laag zelfbeeld, gevoelens van ineffectiviteit
- gebrekkige emotieregulatie
- stemming intolerantie, emotionele instabiliteit, emotioneel eten
- coping mechanisme met moeilijke emoties
- weten dat het ongezonde coping is maar je niet kunnen
inhouden
- interpersoonlijke problemen
- sociale afhankelijkheid, problemen gezinsfunctioneren, reactie
directe omgeving
EETSTOORNISSEN
- Anorexia nervosa
- onweerstaanbare drang om te vermageren
- doelbewust eetlust en hongergevoel onderdrukken
- intense vrees om gewicht toe te nemen
- ontevreden over gewicht
- hyperactief bezig met sporten en af te vallen
- vertekend lichaamsbeeld
- beperkt zelfinzicht
- twee types
- restrictief type
- enkel beperken tot voedsel en veel sporten
- purgerend type
- braken, schuldig voelen omdat je hebt gegeten
- prevalentie en prognose
- bij meisjes vaak rond en na de puberteit
- 40 tot 60% geneest
- 30% chronisch
- 5 tot 10 % sterft
- bulimia nervosa
- eetbuien met compensatoir gedrag om gewichtstoename te voorkomen
- vasten en strikt diëten, zelf opgewekt braken
- meeste een normaal gewicht
- gaan gepaard met schaamte-en schuldgevoelens
- controleverlies over eetgedrag samenhangend met verhoogde impulsiviteit
- eetbuistoornis, binge eating
- overgewicht
- geen braken
2
, - gemeenschappelijke → onvrede
ZICHTBARE EN ONZICHTBARE SYMPTOMEN
ETIOLOGIE
- samenspel van lichamelijke, psychische en sociale factoren
- lichamelijke factoren
- vertraagde maagontlediging en verstoring hongergevoel
- erfelijke factoren → 50 % meetellen
- psychische factoren
- negatief zelfbeeld
- veeleisend en perfectionisme
3
, - moeilijke relativeren
- gezinskenmerken
- relatie-en communicatieproblemen bij ouders
- sterke binding aan 1 ouder en grote afstand tov andere ouder
- opvoeding met grote druk op prestatie en succes
- sociale factoren
- invloed van huidige slankheids-en schoonheidsideaal → sterk door media
- hoge maatschappelijke eisen die op verschillende vlakken worden gesteld
KENNIS VAN BESCHERMDE FACTOREN IN FUNCTIE VAN PREVENTIE
- jonge kinderen en lagereschoolkinderen, 5-11 jaar
- begrip van en waardering voor biologische diversiteit in gewicht en
lichaamsvormen
- positief lichaamsbeeld, inclusief zorgen voor het lichaam
- verschillende domeinen van zelfwaarde
- manieren om fysieke vitaliteit en sociale steun op te bouwen
- jongeren, 11-14 jaar
- mediaweerbaarheid → kind er leren mee omgaan
- positief lichaamsbeeld
BEHANDELING
- lichamelijke
- gewichtsherstel
- voldoende bouwstoffen om te kunnen functioneren
- nemen van bepaalde psychofarmaca
- puur fysisch
- zoeken juiste eetpatroon
- psychische
- psychotherapie
- bv cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie,
- vorm van therapie minder belangrijk dan relatie tussen cliënt en therapeut
- sociale
- samen met het gezin, wat kan het gezin betekenen
- ouders ook betrekken
4
MENSEN MET EEN PSYCHISCHE
KWETSBAARHEID
H1: EETPROBLEMEN- EETSTOORNISSEN
- spectrum: te kaderen binnen totaalbeeld van de persoon
- voedingsproblemen -voedingsstoornissen
- eetproblemen
- eetstoornissen
VOEDINGSPROBLEMEN- VOEDINGSSTOORNISSEN BIJ KINDEREN
- Pica
- herhaling innemen van oneetbare stoffen zoals aarde, zand, klei,...
- relatief zeldzaam
- vaak bij verstandelijke beperking en ASS
- als symptoom bij schizofrenie
- fysiek groot probleem omdat het niet verteerbaar is
- Ruminatie
- terug ophalen van voedsel uit de maag
- rumineren = herkauwen van voedsel
- zichtbaar provocerende spierbewegingen van de romp en
abnormale contracties
- deel overgeven → leiden tot dehydratie en ondervoeding
- ARFID = Avoidant Restrictive Food Intake Disorder
- vermijdende/restrictieve voedselinname stoornis
- voedsel met bepaalde kleur, structuur vermeden
- voorkomen bij kinderen, adolescenten en volwassene
- tekort aan voedselinname
- gewichtsverlies
- onvoldoende gewichtstoename
- voedingstekorten
- verstoring van psychosociaal functioneren
- geen anorexia of boulimia nervosa want er is geen verstoord lichaamsbeeld
EETPROBLEMEN BIJ VOLWASSENEN
- voorkomen als symptoom bij andere psychische problemen
- voorkomen in context van maatschappelijke kwetsbaarheid (armoede, verslaving)
- mogelijke kenmerken
- weinige gevarieerd eten - te vaak eten
- te weinig eten - niet luisteren naar hongersignalen
- geen tijd nemen om te eten - gebrek aan eetstructuur
1
, - onrust voelen bij wat met eet - schuldgevoel bij wat en hoeveel men
eet
- erg vasthouden aan bepaalde regels rond voeding
EETSTOORNIS BIJ VOLWASSEN
- overeenkomsten
- veel bezig zijn met gewicht en lichaamsvormen
- zorgen over gewicht en lichaamsvormen, obsessie met slankheid,
verstoord lichaamsbeeld en lichaamsontevredenheid
- negatief affect
- depressieve klachten en angstklachten(hoe zie ik eruit)
- problemen in het zelfbeeld
- laag zelfbeeld, gevoelens van ineffectiviteit
- gebrekkige emotieregulatie
- stemming intolerantie, emotionele instabiliteit, emotioneel eten
- coping mechanisme met moeilijke emoties
- weten dat het ongezonde coping is maar je niet kunnen
inhouden
- interpersoonlijke problemen
- sociale afhankelijkheid, problemen gezinsfunctioneren, reactie
directe omgeving
EETSTOORNISSEN
- Anorexia nervosa
- onweerstaanbare drang om te vermageren
- doelbewust eetlust en hongergevoel onderdrukken
- intense vrees om gewicht toe te nemen
- ontevreden over gewicht
- hyperactief bezig met sporten en af te vallen
- vertekend lichaamsbeeld
- beperkt zelfinzicht
- twee types
- restrictief type
- enkel beperken tot voedsel en veel sporten
- purgerend type
- braken, schuldig voelen omdat je hebt gegeten
- prevalentie en prognose
- bij meisjes vaak rond en na de puberteit
- 40 tot 60% geneest
- 30% chronisch
- 5 tot 10 % sterft
- bulimia nervosa
- eetbuien met compensatoir gedrag om gewichtstoename te voorkomen
- vasten en strikt diëten, zelf opgewekt braken
- meeste een normaal gewicht
- gaan gepaard met schaamte-en schuldgevoelens
- controleverlies over eetgedrag samenhangend met verhoogde impulsiviteit
- eetbuistoornis, binge eating
- overgewicht
- geen braken
2
, - gemeenschappelijke → onvrede
ZICHTBARE EN ONZICHTBARE SYMPTOMEN
ETIOLOGIE
- samenspel van lichamelijke, psychische en sociale factoren
- lichamelijke factoren
- vertraagde maagontlediging en verstoring hongergevoel
- erfelijke factoren → 50 % meetellen
- psychische factoren
- negatief zelfbeeld
- veeleisend en perfectionisme
3
, - moeilijke relativeren
- gezinskenmerken
- relatie-en communicatieproblemen bij ouders
- sterke binding aan 1 ouder en grote afstand tov andere ouder
- opvoeding met grote druk op prestatie en succes
- sociale factoren
- invloed van huidige slankheids-en schoonheidsideaal → sterk door media
- hoge maatschappelijke eisen die op verschillende vlakken worden gesteld
KENNIS VAN BESCHERMDE FACTOREN IN FUNCTIE VAN PREVENTIE
- jonge kinderen en lagereschoolkinderen, 5-11 jaar
- begrip van en waardering voor biologische diversiteit in gewicht en
lichaamsvormen
- positief lichaamsbeeld, inclusief zorgen voor het lichaam
- verschillende domeinen van zelfwaarde
- manieren om fysieke vitaliteit en sociale steun op te bouwen
- jongeren, 11-14 jaar
- mediaweerbaarheid → kind er leren mee omgaan
- positief lichaamsbeeld
BEHANDELING
- lichamelijke
- gewichtsherstel
- voldoende bouwstoffen om te kunnen functioneren
- nemen van bepaalde psychofarmaca
- puur fysisch
- zoeken juiste eetpatroon
- psychische
- psychotherapie
- bv cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie,
- vorm van therapie minder belangrijk dan relatie tussen cliënt en therapeut
- sociale
- samen met het gezin, wat kan het gezin betekenen
- ouders ook betrekken
4
