Natuur en Techniek samenvatting Jaar 2 - Natuuronderwijs Inzichtelijk

Natuur en Techniek samenvatting semester 1 jaar 2
Natuuronderwijs inzichtelijk
 Paragraaf 1.2 en 1.5
 Paragraaf 1.4.4 en 1.4.5
 Paragraaf 3.4
 Paragraaf 7.1
 Lijst met boomsoorten
o Herkennen van een boom aan het blad.
o Herkennen van een boom aan een specifiek kenmerk van die soort (vrucht, bloem,
schors e.d.)

Paragraaf 1.2 – Bouw van zaadplanten
 Belangrijke kiemings- en groeifactoren voor een plant: licht, koolstofdioxide, zuurstof, water,
voedingszouten en warmte
 Plantencellen bevatten bladgroenkorrels. Vangen zonne-energie op en zetten het om in
energierijke suikers (fotosynthese)
 Zaadplanten beschikken over een effectief transportsysteem. Houtvaten vervoeren water en
zouten vanuit wortels naar rest van de plant. Bastvaten vervoeren energierijke suikers vanuit
bladeren naar andere plantendelen
 Een boom is een plant met extra stevige en houtachtige stengel (stam). Groeit boven andere
planten uit, voordeel in strijd om zonlicht
 Planten kunnen zich beschermen tegen indringers die vraat veroorzaken

- Wat heeft plan nodig om te groeien?
o Toppen van stengels en wortels zorgen voor groei in de lengte. Knoppen kunnen
uitgroeien tot nieuwe zijtakken, bladeren en/of bloemen.
o Stengel zorgt voor diktegroei
o Groeivoorwaarden: kiemings- en groeifactoren
 Licht
 Koolstofdioxide
 Zuurstof
 Water
 Voedingszouten
 Warmte

- Bouw en functie van bladeren
o Belangrijkste functie van bladeren: aanmaken van voedsel voor de eigen plant door
middel van fotosynthese
 Fotosynthese vindt plaats in de bladgroenkorrels, die zich bevinden in de
cellen van bladeren. Ze zorgen ook voor de groene kleur.
 Alle kleuren zonlicht worden geabsorbeerd, behalve groen. Van de energie
uit geabsorbeerde zonlicht kunnen de bladgroenkorrels uit eenvoudige
grondstoffen energierijke suikers vormen (Assimilatie = aanmaak).
 Suikers: bouwstof voor opbouw van eigen weefsels
 Suikers: brandstof (dissimilatie = afbraak)

o Blad: meestal brede, platte vorm > groot oppervlak waarmee licht kan worden
opgevangen. Kan ook veel koolstofdioxide opnemen.
o Blad is vrij dun, koolstofdioxide kan snel in cellen met bladgroenkorrels komen.
Huidmondjes: openingen in opperhuid (hierdoor komt koolstofdioxide door
opperhuid.

, o Cellen kunnen verschillend gebouwd zijn, maar meeste cellen hebben vergelijkbaar
bouwplan. Erfelijk materiaal in chromosomen.
o Celplasma: water en eiwitten, organellen = celonderdelen die specifieke functie in cel
vervullen.
o Celwand: extra begrenzing van plantencel. Zorgt voor stevigheid, kan ook verhouten.
o Vacuole: blaasje gevuld met water en opgeloste stoffen als zouten

- Bouw en functie van wortels
o Wortelstelsel 2 belangrijke functies
 Wortels verankeren de plant stevig in de grond
 Wortels nemen water en voedingszouten op uit de bodem
o Door poep en urine van dieren komen waardevolle voedingsstoffen vrij in de bodem.
De plant kan deze stoffen opnemen in de vorm van in water opgeloste zouten.
o Kleinste vertakkingen van wortels nemen water en voedingszouten op. Soms heeft
een plant 1 hoofdwortel met zijwortels.
o Wortelharen (haarvorming) zorgen voor wateropname
o 3e functie wortels: opslagplaats voor reservevoedsel

- Bouw en functie van stengels
o Stengel draagt bladeren, die daardoor gunstige plaats kunnen innemen
o Stevigheid voor plant
o Als stengel groen is: ook fotosynthese in de stengel
o Belangrijkste functie: transport van water en voedingsstoffen
o Stengel: uitgebreid stelsel van vaatbundels, die een transportfunctie hebben
o Vaatbundel:
 Bastvaten – dichtst bij buitenkant van stengel, vervoeren suikers van
bladeren naar rest van de plant
 Houtvaten – liggen meer naar midden van stengel, vervoeren water en
zouten (mineralen) vanuit wortels omhoog

- Bomen
o Extra stevige en houtachtige stengel (stam), daardoor voordeel in strijd om licht
o Bomen kunnen heel oud worden, cambium vormt naar buiten toe de bastvaten en
naar binnen toe de houtvaten
o Wortelstelsel groeit mee, hoeft niet diep te zijn: kan ook zijwaarts.
o Ringen in afgezaagde boomstam: worden gevormd door lagen houtvaten die elk jaar
aangemaakt worden.
o Boomstam: bedekt met beschermlaag -> schors. Beschermt tegen uitdroging,
aanvallen van dieren en schimmelgroei
 Schors groeit mee met de boom: elk jaar nieuw laagje schors.
o Naaldbomen: smalle, harde bladeren in vorm van naalden (coniferen)
o Loofbomen: platte, brede bladeren. (bloemplanten)
 Enkelvoudig blad > 1 blad
 Samengesteld blad > bestaat uit 1 bladsteel met meerdere blaadjes