Les 1
BEGINSELEN VAN FISCAAL RECHT
1 SITUERING EN DEFINITIE VAN BELASTINGEN
1.1 SITUERING
Juridische studie - De regeling van de belastingheffing :
door de grondwet en eventueel de wet
- De materiële en formele regelgeving
betreffende de verschillende
belastingen
- De geschiedenis van het belastingrecht
Materiele regelgeving Alle bindende voorschriften
Formele regelgeving Fiscale procedure
Economische studie - Openbare financiën : welke belasting
financiert de overheidsuitgaven
- Bedrijfseconomische belastingleer :
welke belastingen hebben een effect op
het gedrag van de mens in de economie
=> In sommige landen ontstaat er een
onderscheidt in de wetenschappelijke
disciplines vb Nederland, Duitsland
2 DEFINITIE
Belastingen definitie “Belasting is een heffing/bijdrage die
krachtens algemene rechtsregels door de
overheid eigenmachtig wordt opgelegd op
de middelen van de belastingplichtige die
een band hebben met het territorium
waarop de overheid gezag uitoefent, om
voor de diensten van openbaar nut te
worden aangewend”
Hoe is deze ontstaan Deze bestaat niet is de wet/ grondwet
Wel op basis van rechtspraak van het Hof van
Cassatie en het Grondwettelijk hof
Wat zijn de essentiële bestanddelen van deze 1. Een heffing/bijdrage
definitie 2. Eigenmachtig door de overheid
opgelegd
3. Krachtens algemene rechtsregels
4. Op de middelen van de
belastingplichtige die een band hebben
met het territorium waarop de overheid
gezag uitoefent
5. Om voor de diensten van openbaar nut
te worden aangewend
,1 een heffing/ bijdrage Het voorwerp van belastingen is
meestal een geldelijke bijdragen, maar
– vroeger meer dan nu – kan de
belasting ook niet-geldelijk van aard
zijn (vb. vandaag de dag is het in
welbepaalde gevallen mogelijk om
successierechten te betalen met
kunstwerken)
2 Eigenmachtig door de overheid opgelegd : wie Dit wordt bepaalt door de grondwet. Dus als de
is bevoegd om belastingen te heffen grondwet een overheid aanduid, dan is die
bevoegd
de federale staat,
de gewesten,
de gemeenschappen,
de provincies en de gemeenten en de
agglomeraties en federaties van
gemeenten.
3 Krachtens algemene rechtsregels : Volgens dit grondwettelijk principe is er enkel
legaliteitsbeginsel belasting verschuldigd indien hiervoor een
wettelijke basis bestaat. Belastingen kunnen
dus, naargelang de heffende enkel worden
ingevoerd door respectievelijk een wet,
decreet/ ordonnantie, provinciaal of
gemeentelijk reglement dat is goedgekeurd
door het bevoegde parlement, provincie-,
gemeente- of agglomeratieraad. De grondwet
beschermt de burgers ervoor dat de
uitvoerende macht, mogelijk willekeurig, zou
kunnen beslissen welke burger belasting betaalt
en hoeveel. Enkel de door de burgers
democratisch verkozen vertegenwoordigers van
de wetgevende macht kunnen, door deze
Grondwettelijke bepaling, belastingen invoeren
4 Op de middelen van de belastingplichtige die Elke overheid die in België uit de Grondwet de
een band hebben met het territorium waarop bevoegdheid put om belasting te heffen, kan
de overheid gezag uitoefent : dat maar doen t.a.v. personen of feiten die
territorialiteitsprincipe een voldoende nauwe band vertonen met het
territorium waarop die overheid effectief haar
gezag kan uitoefenen.
5 Om voor de diensten van openbaar nut te De overheidsfinanciën in het algemeen te
, worden aangewend : doel belastingen dekken. Belastingen kunnen voor om het even
welke overheidsuitgave worden besteed, dit
volgens de begrotingswetten. Er is dus geen
aanwijsbare en individuele tegenprestatie. Bij
wie (subject) en uit welke bronnen (object) de
overheid haar belastingopbrengsten zal halen
en hoe hoog (tarief) deze belastingen zullen zijn
is afhankelijk van politieke en maatschappelijke
inzichten.
Is ons belastingstelsel onrechtvaardig? (volgens Ja, dit komt doordat ons belastingsysteem
professor Maus) progressief is in de personenbelasting. Het
klinkt rechtvaardig maar een gemiddeld loon
behoort al tot de hoogste schijf. Het zou veel
meer effect hebben als de schijven naar boven
worden geschoven. Zodat als je een hoog loon
hebt je dan pas tot de hoogste schijf behoort.
vb. diamandsector, uitzonderingen = fiscale
koterijen. Oorzaak = de vele lobbygroepen
de belastingdruk is groot -> ontwijkingen van
belastingen <-> belasting ontduiking (mag niet)
rijksinwoner de fiscale woonplaats of je zetel van fortuin
Belastinghervorming van Van Peteghem Hervorming bij belasting op het
beroepsinkomen de hoogste schijf optrekken
naar 60 000 i.p.v. 50 000 => bescherming voor
middenklassen
belastingen verschuiven van arbeid
naar vermogen (wordt wel moeilijk)
verhoging van belasting op consumptie
(btw) 6% -> 9%
duwtje in een duurzamere wereld
1.3 ONDERSCHEID BELASTINGEN EN ANDERE HEFFINGEN DIE DOOR DE OVERHEID WORDEN
OPGELEGD
1.3.1 SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN
Door wie worden belastingen geïnd De FOD financiën (onderdeel van de
uitvoerende macht)
Kohier belastingen Belastingen die worden geïnd door een aanslag,
de rechtsbehandeling ondertekent de aanslag
Wat doet de RSZ als ze hun geld niet krijgen Sinds 2017 kan de RSZ voor zichzelf ook een
uitvoerbare titel creëren en door een
dwangbevel de niet-betaalde bijdragen innen,
naast de mogelijkheid om rechtstreeks voor de
arbeidsrechtbank te dagvaarden. -> ze worden
in een kohier opgenomen
Wat is het verschil hierbij tussen de RSZ en de Het ligt in het feit dat de RSZ eerst een
BEGINSELEN VAN FISCAAL RECHT
1 SITUERING EN DEFINITIE VAN BELASTINGEN
1.1 SITUERING
Juridische studie - De regeling van de belastingheffing :
door de grondwet en eventueel de wet
- De materiële en formele regelgeving
betreffende de verschillende
belastingen
- De geschiedenis van het belastingrecht
Materiele regelgeving Alle bindende voorschriften
Formele regelgeving Fiscale procedure
Economische studie - Openbare financiën : welke belasting
financiert de overheidsuitgaven
- Bedrijfseconomische belastingleer :
welke belastingen hebben een effect op
het gedrag van de mens in de economie
=> In sommige landen ontstaat er een
onderscheidt in de wetenschappelijke
disciplines vb Nederland, Duitsland
2 DEFINITIE
Belastingen definitie “Belasting is een heffing/bijdrage die
krachtens algemene rechtsregels door de
overheid eigenmachtig wordt opgelegd op
de middelen van de belastingplichtige die
een band hebben met het territorium
waarop de overheid gezag uitoefent, om
voor de diensten van openbaar nut te
worden aangewend”
Hoe is deze ontstaan Deze bestaat niet is de wet/ grondwet
Wel op basis van rechtspraak van het Hof van
Cassatie en het Grondwettelijk hof
Wat zijn de essentiële bestanddelen van deze 1. Een heffing/bijdrage
definitie 2. Eigenmachtig door de overheid
opgelegd
3. Krachtens algemene rechtsregels
4. Op de middelen van de
belastingplichtige die een band hebben
met het territorium waarop de overheid
gezag uitoefent
5. Om voor de diensten van openbaar nut
te worden aangewend
,1 een heffing/ bijdrage Het voorwerp van belastingen is
meestal een geldelijke bijdragen, maar
– vroeger meer dan nu – kan de
belasting ook niet-geldelijk van aard
zijn (vb. vandaag de dag is het in
welbepaalde gevallen mogelijk om
successierechten te betalen met
kunstwerken)
2 Eigenmachtig door de overheid opgelegd : wie Dit wordt bepaalt door de grondwet. Dus als de
is bevoegd om belastingen te heffen grondwet een overheid aanduid, dan is die
bevoegd
de federale staat,
de gewesten,
de gemeenschappen,
de provincies en de gemeenten en de
agglomeraties en federaties van
gemeenten.
3 Krachtens algemene rechtsregels : Volgens dit grondwettelijk principe is er enkel
legaliteitsbeginsel belasting verschuldigd indien hiervoor een
wettelijke basis bestaat. Belastingen kunnen
dus, naargelang de heffende enkel worden
ingevoerd door respectievelijk een wet,
decreet/ ordonnantie, provinciaal of
gemeentelijk reglement dat is goedgekeurd
door het bevoegde parlement, provincie-,
gemeente- of agglomeratieraad. De grondwet
beschermt de burgers ervoor dat de
uitvoerende macht, mogelijk willekeurig, zou
kunnen beslissen welke burger belasting betaalt
en hoeveel. Enkel de door de burgers
democratisch verkozen vertegenwoordigers van
de wetgevende macht kunnen, door deze
Grondwettelijke bepaling, belastingen invoeren
4 Op de middelen van de belastingplichtige die Elke overheid die in België uit de Grondwet de
een band hebben met het territorium waarop bevoegdheid put om belasting te heffen, kan
de overheid gezag uitoefent : dat maar doen t.a.v. personen of feiten die
territorialiteitsprincipe een voldoende nauwe band vertonen met het
territorium waarop die overheid effectief haar
gezag kan uitoefenen.
5 Om voor de diensten van openbaar nut te De overheidsfinanciën in het algemeen te
, worden aangewend : doel belastingen dekken. Belastingen kunnen voor om het even
welke overheidsuitgave worden besteed, dit
volgens de begrotingswetten. Er is dus geen
aanwijsbare en individuele tegenprestatie. Bij
wie (subject) en uit welke bronnen (object) de
overheid haar belastingopbrengsten zal halen
en hoe hoog (tarief) deze belastingen zullen zijn
is afhankelijk van politieke en maatschappelijke
inzichten.
Is ons belastingstelsel onrechtvaardig? (volgens Ja, dit komt doordat ons belastingsysteem
professor Maus) progressief is in de personenbelasting. Het
klinkt rechtvaardig maar een gemiddeld loon
behoort al tot de hoogste schijf. Het zou veel
meer effect hebben als de schijven naar boven
worden geschoven. Zodat als je een hoog loon
hebt je dan pas tot de hoogste schijf behoort.
vb. diamandsector, uitzonderingen = fiscale
koterijen. Oorzaak = de vele lobbygroepen
de belastingdruk is groot -> ontwijkingen van
belastingen <-> belasting ontduiking (mag niet)
rijksinwoner de fiscale woonplaats of je zetel van fortuin
Belastinghervorming van Van Peteghem Hervorming bij belasting op het
beroepsinkomen de hoogste schijf optrekken
naar 60 000 i.p.v. 50 000 => bescherming voor
middenklassen
belastingen verschuiven van arbeid
naar vermogen (wordt wel moeilijk)
verhoging van belasting op consumptie
(btw) 6% -> 9%
duwtje in een duurzamere wereld
1.3 ONDERSCHEID BELASTINGEN EN ANDERE HEFFINGEN DIE DOOR DE OVERHEID WORDEN
OPGELEGD
1.3.1 SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN
Door wie worden belastingen geïnd De FOD financiën (onderdeel van de
uitvoerende macht)
Kohier belastingen Belastingen die worden geïnd door een aanslag,
de rechtsbehandeling ondertekent de aanslag
Wat doet de RSZ als ze hun geld niet krijgen Sinds 2017 kan de RSZ voor zichzelf ook een
uitvoerbare titel creëren en door een
dwangbevel de niet-betaalde bijdragen innen,
naast de mogelijkheid om rechtstreeks voor de
arbeidsrechtbank te dagvaarden. -> ze worden
in een kohier opgenomen
Wat is het verschil hierbij tussen de RSZ en de Het ligt in het feit dat de RSZ eerst een
