Stad en diversiteit
Les 1 : inleiding
Migratie als oorzaak van verstedelijking en stedelijke diversiteit
Historisch verband tussen verstedelijking, migratie en diversiteit
- Verstedelijking neemt toe vanaf 1000 : ontstaan basis patroon ( Parijs etc )
- Weinig mensen in steden voor 1800, maar steden wel divers
- Urbanisering -> mogelijk door permanente migratie van platteland naar stad
pre moderne steden : urban graveyard effect
Urban graveyard effect : stedelijke kerkhof effect -> stad zonder moderne periode
inkrimpt -> meer mensen sterven dan geboren worden : later huwen, ziektes
- Toch steden groter worden -> door migratie
->groeiende steden
verklaart door migratie
->rode lijn is geboorte
te kort
Oorzaken migratie naar de pre-moderne stad ( steden voor Franse revolutie )
->steden met Goude eeuw -> wanneer steden het goed doen en mensen trekken na
steden voor werk etc -> helft van bewoners niet in de stad geboren -> naar toe gaan
voor werk, vrijheid
- Migratie door pushfactoren op platteland :
->oorlog, gebrek aan kansen, proletarisering ( mensen ontwortelen en
geen andere manier meer hebben dan arbeid aanbieden, hangt samen
met plattelands vlucht, zoeken plek in stad )
- Vraag naar arbeid, kennis en kapitaal in de stad :
->ongeschoolde arbeid, dienstpersoneel, handelaars
- Specifieke instellingen en diensten in stad
->universiteiten, academies, godshuizen
Pushfactoren : weg drijven van plaats waar je geboren bent : asiel, armoede
Pullfactoren : aantrekkingskracht uitoefenen, je wilt in een bepaalde regio zijn
-> uni, sociale voorziening -> reden waarom je naar streek verhuist
1
,->proletarisering belangrijk waarom mensen naar stad gingen vluchten
Kenmerken migratie in de pre-industriële periode
->van Kempen naar Antwerpen -> arme grond, geen vruchtbaar gebied -> Antwerpen
grote pushfactor -> jonge boeren zonen die in Antwerpen wilde gaan werken
Verband tussen aantallen en afstand
- Belang van lokaal demografisch basin -> De Kempen met grond armoede,
zorgde groei Antwerpen -> profiel van mensen platteland, profiel verschilt ->
hoog geschoolde vaklui meer mogelijkheden en zoeken naar beste plaatsen,
willen ze wel in stad
Omgekeerd verband tussen afstand en sociale status
->hoog geschoolde brengen welvaart mee, willen ze in stad hebben -> brengen
troeven mee
- Migratie van platteland naar stad -> vaak ongeschoolde arbeiders of
dienstmeiden
- Lange afstandsmigratie van handelaars en hooggeschoolden -> mensen die
van verder komen -> meer kennis en kapitaal krachtiger zijn
Veel niet permanente migratie
->heel veel terug keer migratie en transit migratie -> volumes die migreren groter dan
mensen die vestigen
- Circulatie en seizoensgebonden migratie -> in winter op platteland weinig
werk, studenten studeren voor paar jaar, jonge dochters die als dienstmeid
voor paar stad in trekken, bij rijk gezin werken
- Landlopers en vagebonden
->grenzen deden er nauwelijks toe
->muren en gracht rond stad ->
scherpe grens -> verdwijnt in 19de
eeuw muren afbreken door groei van
stad
->Antwerpen, vroeg moderne stad
->urbanisering -> steden worden groter en barsten uit voegen -> te maken met
migratie -> explosie van steden zo groot dat het niet verklaart kan worden door
migratie ->industrialisering -> mensen trekken naar stad om te werken
2
,Industrialisering en urbanisering in de 19de eeuw ->steden barsten -> migratie
->push factoren plattelandsvlucht -> arm Vlaanderen, op platteland teveel mensen
geboren -> mensen leven langer, druk op platteland
- Trek naar steden ondanks verdwijnen urban graveyard, maar voor werk
- Nieuwe steden : Charloi -> waren plattelands districten, Manchester
- Meer nood aan permanente migratie door industrialisering
- Democratisering lange afstandsmigratie
->begonnen in Engeland -> 2de industrialiserende regio ->
luik -> textiel en metaal nijverheid -> kolen -
>aantrekkingspool
- druk op platteland wegens demografische groei en
economische problemen
- groei van steden door industriële revolutie en
mensen van platteland
transportsector veranderd
- spoorwegen en stoomboten -> mensen na nieuwe
werelden trekken -> alles goedkoper
->makkelijker voor mensen langere afstanden afleggen -> invloed op steden
Migratie in Europa, 20ste eeuw
->migratie neemt eerst af -> mensen wegtrekken uit Europa -> emigratie -> druk
platteland trekken afgenomen, wachten op nieuwe fase industrialisering
- Red star Line : bracht mensen naar ander continent, Canada
->nieuwe wereld als uitlaatklep midden 19de eeuw : verarmde
boeren, joden
- heen en weer migratie tussen stad en platteland
->nieuwe fase urbanisering en industrialisering na WOII
- interne migratie
- komst van gastarbeiders
Nood aan gastarbeiders
->mensen nodig die mijnen moesten werken, te weinig werk krachten ->
vruchtbaarheidsgraad gehaald, grote nood aan arbeiders
- Uitdunning Europese bevolking na WOII, vruchtbaarheid gedaald, dus grote
nood aan arbeiders
- Italië pushfactoren -> geen werk voor jonge mannen
- Dalende geboortecijfers en kortere arbeiderstijden in Europa
3
, Pushfactoren :
- Hoge vruchtbaarheid, werkloosheid, lage inkomens in Italië
- Jonge mannen die zonder vrouw of kinderen aankwamen -> aangetrokken
door overheden die akkoorden mee sloten om mensen aan te trekken in EU
werken
->stadsvlucht, economische situatie slaat helemaal om
Desurbanisering vanaf jaren 1970 -> klassieke industrieën verdwijnen
= ander type migratie in jaren 50-60 laag opgeleide, weinig kansen -> nu jonge
mensen die na stad trekken, jonge gezinnen, hoog opgeleide,
mensen met diploma’s
- Economische crisissen : oliecrisis, 1973 -> bestaande
industrieën verdwijnen -> werkloosheid -> mensen weg gaan
uit stad
- Stadsvlucht uit postindustriële stad
Laatste decennia ->nieuwe fase, hoog opgeleide trekken na stad
- Shift naar kenniseconomie en creatieve industrie : creatieve class : hebben
diploma’s, skills, ander type die naar stad trekken
- Jonge gezinnen, mensen met kansen, mensen die opties hebben
Vormen en types van migratie en het structurele verband ervan met diversiteit
en integratie
->profiel van migranten heel sterk verandert en sterk kan verschillen stad per stad
->effect op dynamiek in stad en welke groepen migreren
Types :
Permanent vs tijdelijk :
->seizoensarbeid, circulaire / levenscyclus migratie -> migreert voor
bepaalde periode in je leven
Gedwongen migratie, subsistentiemigratie (overleven), carrière-migratie,
vluchteling en asielmigratie
Kettingmigratie / volgmigratie
->jonge mannen die gaan werken ergens, terug keren na gespaard te
hebben -> meeste gebleven en fam over laten komen
4
Les 1 : inleiding
Migratie als oorzaak van verstedelijking en stedelijke diversiteit
Historisch verband tussen verstedelijking, migratie en diversiteit
- Verstedelijking neemt toe vanaf 1000 : ontstaan basis patroon ( Parijs etc )
- Weinig mensen in steden voor 1800, maar steden wel divers
- Urbanisering -> mogelijk door permanente migratie van platteland naar stad
pre moderne steden : urban graveyard effect
Urban graveyard effect : stedelijke kerkhof effect -> stad zonder moderne periode
inkrimpt -> meer mensen sterven dan geboren worden : later huwen, ziektes
- Toch steden groter worden -> door migratie
->groeiende steden
verklaart door migratie
->rode lijn is geboorte
te kort
Oorzaken migratie naar de pre-moderne stad ( steden voor Franse revolutie )
->steden met Goude eeuw -> wanneer steden het goed doen en mensen trekken na
steden voor werk etc -> helft van bewoners niet in de stad geboren -> naar toe gaan
voor werk, vrijheid
- Migratie door pushfactoren op platteland :
->oorlog, gebrek aan kansen, proletarisering ( mensen ontwortelen en
geen andere manier meer hebben dan arbeid aanbieden, hangt samen
met plattelands vlucht, zoeken plek in stad )
- Vraag naar arbeid, kennis en kapitaal in de stad :
->ongeschoolde arbeid, dienstpersoneel, handelaars
- Specifieke instellingen en diensten in stad
->universiteiten, academies, godshuizen
Pushfactoren : weg drijven van plaats waar je geboren bent : asiel, armoede
Pullfactoren : aantrekkingskracht uitoefenen, je wilt in een bepaalde regio zijn
-> uni, sociale voorziening -> reden waarom je naar streek verhuist
1
,->proletarisering belangrijk waarom mensen naar stad gingen vluchten
Kenmerken migratie in de pre-industriële periode
->van Kempen naar Antwerpen -> arme grond, geen vruchtbaar gebied -> Antwerpen
grote pushfactor -> jonge boeren zonen die in Antwerpen wilde gaan werken
Verband tussen aantallen en afstand
- Belang van lokaal demografisch basin -> De Kempen met grond armoede,
zorgde groei Antwerpen -> profiel van mensen platteland, profiel verschilt ->
hoog geschoolde vaklui meer mogelijkheden en zoeken naar beste plaatsen,
willen ze wel in stad
Omgekeerd verband tussen afstand en sociale status
->hoog geschoolde brengen welvaart mee, willen ze in stad hebben -> brengen
troeven mee
- Migratie van platteland naar stad -> vaak ongeschoolde arbeiders of
dienstmeiden
- Lange afstandsmigratie van handelaars en hooggeschoolden -> mensen die
van verder komen -> meer kennis en kapitaal krachtiger zijn
Veel niet permanente migratie
->heel veel terug keer migratie en transit migratie -> volumes die migreren groter dan
mensen die vestigen
- Circulatie en seizoensgebonden migratie -> in winter op platteland weinig
werk, studenten studeren voor paar jaar, jonge dochters die als dienstmeid
voor paar stad in trekken, bij rijk gezin werken
- Landlopers en vagebonden
->grenzen deden er nauwelijks toe
->muren en gracht rond stad ->
scherpe grens -> verdwijnt in 19de
eeuw muren afbreken door groei van
stad
->Antwerpen, vroeg moderne stad
->urbanisering -> steden worden groter en barsten uit voegen -> te maken met
migratie -> explosie van steden zo groot dat het niet verklaart kan worden door
migratie ->industrialisering -> mensen trekken naar stad om te werken
2
,Industrialisering en urbanisering in de 19de eeuw ->steden barsten -> migratie
->push factoren plattelandsvlucht -> arm Vlaanderen, op platteland teveel mensen
geboren -> mensen leven langer, druk op platteland
- Trek naar steden ondanks verdwijnen urban graveyard, maar voor werk
- Nieuwe steden : Charloi -> waren plattelands districten, Manchester
- Meer nood aan permanente migratie door industrialisering
- Democratisering lange afstandsmigratie
->begonnen in Engeland -> 2de industrialiserende regio ->
luik -> textiel en metaal nijverheid -> kolen -
>aantrekkingspool
- druk op platteland wegens demografische groei en
economische problemen
- groei van steden door industriële revolutie en
mensen van platteland
transportsector veranderd
- spoorwegen en stoomboten -> mensen na nieuwe
werelden trekken -> alles goedkoper
->makkelijker voor mensen langere afstanden afleggen -> invloed op steden
Migratie in Europa, 20ste eeuw
->migratie neemt eerst af -> mensen wegtrekken uit Europa -> emigratie -> druk
platteland trekken afgenomen, wachten op nieuwe fase industrialisering
- Red star Line : bracht mensen naar ander continent, Canada
->nieuwe wereld als uitlaatklep midden 19de eeuw : verarmde
boeren, joden
- heen en weer migratie tussen stad en platteland
->nieuwe fase urbanisering en industrialisering na WOII
- interne migratie
- komst van gastarbeiders
Nood aan gastarbeiders
->mensen nodig die mijnen moesten werken, te weinig werk krachten ->
vruchtbaarheidsgraad gehaald, grote nood aan arbeiders
- Uitdunning Europese bevolking na WOII, vruchtbaarheid gedaald, dus grote
nood aan arbeiders
- Italië pushfactoren -> geen werk voor jonge mannen
- Dalende geboortecijfers en kortere arbeiderstijden in Europa
3
, Pushfactoren :
- Hoge vruchtbaarheid, werkloosheid, lage inkomens in Italië
- Jonge mannen die zonder vrouw of kinderen aankwamen -> aangetrokken
door overheden die akkoorden mee sloten om mensen aan te trekken in EU
werken
->stadsvlucht, economische situatie slaat helemaal om
Desurbanisering vanaf jaren 1970 -> klassieke industrieën verdwijnen
= ander type migratie in jaren 50-60 laag opgeleide, weinig kansen -> nu jonge
mensen die na stad trekken, jonge gezinnen, hoog opgeleide,
mensen met diploma’s
- Economische crisissen : oliecrisis, 1973 -> bestaande
industrieën verdwijnen -> werkloosheid -> mensen weg gaan
uit stad
- Stadsvlucht uit postindustriële stad
Laatste decennia ->nieuwe fase, hoog opgeleide trekken na stad
- Shift naar kenniseconomie en creatieve industrie : creatieve class : hebben
diploma’s, skills, ander type die naar stad trekken
- Jonge gezinnen, mensen met kansen, mensen die opties hebben
Vormen en types van migratie en het structurele verband ervan met diversiteit
en integratie
->profiel van migranten heel sterk verandert en sterk kan verschillen stad per stad
->effect op dynamiek in stad en welke groepen migreren
Types :
Permanent vs tijdelijk :
->seizoensarbeid, circulaire / levenscyclus migratie -> migreert voor
bepaalde periode in je leven
Gedwongen migratie, subsistentiemigratie (overleven), carrière-migratie,
vluchteling en asielmigratie
Kettingmigratie / volgmigratie
->jonge mannen die gaan werken ergens, terug keren na gespaard te
hebben -> meeste gebleven en fam over laten komen
4
