Context 4: Overheid en social profit
Deel 1: Communicatie van en met overheden en social profit 3
1. Overheid en social profit 3
2. De overheid in België 3
3. Begrippen 5
4. Taken van de overheid 8
5. Communicatie gelinkt aan de beleidscyclus 9
6. Domeinen van OHCOM 11
7. Netwerken in deze sector 14
Deel 2: Communiceren naar iedereen 15
1. Hoofdrolspelers in communicatie 15
2. Inclusief en toegankelijk communiceren 19
Deel 3: Gedragsverandering met maatschappelijke doelen 23
1. De rol van de overheid als gedragsbeïnvloeder 23
2. Inzicht in menselijk gedrag 25
3. Doelgroepsegmentatie bij gedragscampagnes 29
4. Communicatiestrategie bij gedragsverandering 31
Deel 4: Lokale communicatie en evalueren 36
Even situeren: de gemeente 36
1. Visie, missie, waarden 39
2. Beleidsplan 40
3. Organisatie van de communicatie 43
4. Taken van de communicatieverantwoordelijke 45
5. Doelgroepen voor lokale communicatie 46
6. Belangrijke lokale communicatiemiddelen 47
7. Evalueren om te evolueren 56
Deel 5: Juridische grondslagen en normenkader 58
1. Wettelijk kader 58
2. Inzagerecht 60
3. Auteursrecht 62
4. Wetgeving op overheidsopdrachten 64
Deel 6: Gebiedsmarketing 70
1. Gebiedsmarketing: een koepelbegrip 70
2. Wat is het? 71
3. Groeiend belang 73
4. De 3 B’s 74
5. Stappenplan 77
6. Succesfactoren 82
Deel 7: Participatie 83
1. Participatie. Wat? Waarom? 83
2. Soorten participatie en de participatieladder 86
1
, 3. Hoe doe je aan participatie 89
4. Wie doet mee? 97
Deel 8: Uitdagingen 100
Uitdaging 1: Het communicatiekompas: communiceren met focus 100
Uitdaging 2: Duurzame communicatie en duurzaamheidscommunicatie 101
Uitdaging 3: Inclusieve communicatie 102
Uitdaging 4: Communicatie als instrument bij het ontwikkelen van een hernieuwde
democratie 102
Uitdaging 5: Slim omgaan met online opiniëring en polarisatie 103
Uitdaging 6: Inzet van technologie op mensenmaat 103
Uitdaging 7: Ont-ambtelijken: van bereiken naar beraken met of zonder technologische
snufjes 104
Uitdaging 8: Structureel werken aan crisis- en risicocommunicatie 104
Uitdaging 9: Collectief communicatief 105
Uitdaging 10: Je communicatiebaan overleven 106
Gastlessen 107
Billie Bonkers x overheidscommunicatie 107
Overheidscommunicatie in de praktijk - Stad Oudenaarde 108
Communicatiedienst AZ Zeno 110
2
,Deel 1: Communicatie van en met overheden en social profit
1. Overheid en social profit
Indeling social profitsectoren
➔ Gezondheidszorg
➔ Maatschappelijke dienstverlening
◆ sociale werkplaatsen, kinderopvang, …
➔ Cultuur, recreatie en sport
➔ Overige sectoren
◆ bepaalde onderwijsinstellingen
◆ autorijscholen
◆ mutualiteiten
◆ …
Overheden en social profitsector
➔ Winst is oké als je het investeert in maatschappelijk doel waarvoor de organisatie
zich inzet
➔ Voor één of meer specifieke doelen = social profit
➔ Voor algemeen belang = overheid
2. De overheid in België
Overheidsniveaus in België
1. Internationaal
a. VN en aanverwante organisaties
2. Europees
a. Europees Parlement en Commissie
3. Nationaal
a. federale overheid, het leger, politie, overheidsbedrijven (Bpost, …)
4. Regionaal
a. Vlaamse overheid, Brusselse en Waalse overheid, Franse en Duitstalige
gemeenschappen, …
5. Provinciaal
6. Intergemeentelijk (regio’s)
7. Lokaal
3
, Big Brother-metafoor
We gebruiken dit om aan te tonen dat we in elke fase van ons leven in contact komen met
de overheid.
Levensweg:
➔ Na de bevalling moet je bij de dienst Burgerlijke Stand van de gemeente waar uw
kind geboren is, of in de kraamkliniek aangifte doen van de geboorte.
➔ Kleuterschool/lagere school
➔ Fons → groeipakket
➔ 12 jaar = identiteitskaart, gemeentehuis, gemeentearbeiders
➔ 18 jaar = opkomstplicht
➔ De bus nemen naar school → De Lijn
➔ Je zoekt werk → VDAB
➔ Rijbewijs halen → Rijcentra
➔ Belastingen betalen → Federale overheidsdienst Financiën
➔ Trouwen → op de gemeente?
➔ Pensioen → federale pensioendienst
In België zijn er 3 maatschappijen die het openbaar vervoer per bus organiseren:
➔ De Lijn (Vlaanderen)
➔ MIVB (Brussels Hoofdstedelijk Gewest)
➔ TEC (Wallonië)
Het Decreet Lokaal Bestuur (DLB) maakt het mogelijk voor gemeenten om hun taken
flexibeler uit te voeren door bepaalde functies te verzelfstandigen. Er zijn twee manieren om
dit te doen: intern en extern:
Intern verzelfstandigd agentschap (IVA)
➔ Valt onder de gemeente
➔ Operationele autonomie (vrijheid om zelfstandig te werken)
➔ Tot eind 2018:
◆ regels voor IVA’s vastgesteld in een decreet
➔ Nieuwe regels
◆ gemeenten kunnen zelf beslissen hoe ze een IVA willen organiseren
◆ geen voorgeschreven regels
Extern verzelfstandigd agentschap (EVA)
➔ Onafhankelijker van de gemeente
➔ Eigen rechtspersoonlijkheid
◆ eigen bestuursorganen, personeel en vermogen
4
Deel 1: Communicatie van en met overheden en social profit 3
1. Overheid en social profit 3
2. De overheid in België 3
3. Begrippen 5
4. Taken van de overheid 8
5. Communicatie gelinkt aan de beleidscyclus 9
6. Domeinen van OHCOM 11
7. Netwerken in deze sector 14
Deel 2: Communiceren naar iedereen 15
1. Hoofdrolspelers in communicatie 15
2. Inclusief en toegankelijk communiceren 19
Deel 3: Gedragsverandering met maatschappelijke doelen 23
1. De rol van de overheid als gedragsbeïnvloeder 23
2. Inzicht in menselijk gedrag 25
3. Doelgroepsegmentatie bij gedragscampagnes 29
4. Communicatiestrategie bij gedragsverandering 31
Deel 4: Lokale communicatie en evalueren 36
Even situeren: de gemeente 36
1. Visie, missie, waarden 39
2. Beleidsplan 40
3. Organisatie van de communicatie 43
4. Taken van de communicatieverantwoordelijke 45
5. Doelgroepen voor lokale communicatie 46
6. Belangrijke lokale communicatiemiddelen 47
7. Evalueren om te evolueren 56
Deel 5: Juridische grondslagen en normenkader 58
1. Wettelijk kader 58
2. Inzagerecht 60
3. Auteursrecht 62
4. Wetgeving op overheidsopdrachten 64
Deel 6: Gebiedsmarketing 70
1. Gebiedsmarketing: een koepelbegrip 70
2. Wat is het? 71
3. Groeiend belang 73
4. De 3 B’s 74
5. Stappenplan 77
6. Succesfactoren 82
Deel 7: Participatie 83
1. Participatie. Wat? Waarom? 83
2. Soorten participatie en de participatieladder 86
1
, 3. Hoe doe je aan participatie 89
4. Wie doet mee? 97
Deel 8: Uitdagingen 100
Uitdaging 1: Het communicatiekompas: communiceren met focus 100
Uitdaging 2: Duurzame communicatie en duurzaamheidscommunicatie 101
Uitdaging 3: Inclusieve communicatie 102
Uitdaging 4: Communicatie als instrument bij het ontwikkelen van een hernieuwde
democratie 102
Uitdaging 5: Slim omgaan met online opiniëring en polarisatie 103
Uitdaging 6: Inzet van technologie op mensenmaat 103
Uitdaging 7: Ont-ambtelijken: van bereiken naar beraken met of zonder technologische
snufjes 104
Uitdaging 8: Structureel werken aan crisis- en risicocommunicatie 104
Uitdaging 9: Collectief communicatief 105
Uitdaging 10: Je communicatiebaan overleven 106
Gastlessen 107
Billie Bonkers x overheidscommunicatie 107
Overheidscommunicatie in de praktijk - Stad Oudenaarde 108
Communicatiedienst AZ Zeno 110
2
,Deel 1: Communicatie van en met overheden en social profit
1. Overheid en social profit
Indeling social profitsectoren
➔ Gezondheidszorg
➔ Maatschappelijke dienstverlening
◆ sociale werkplaatsen, kinderopvang, …
➔ Cultuur, recreatie en sport
➔ Overige sectoren
◆ bepaalde onderwijsinstellingen
◆ autorijscholen
◆ mutualiteiten
◆ …
Overheden en social profitsector
➔ Winst is oké als je het investeert in maatschappelijk doel waarvoor de organisatie
zich inzet
➔ Voor één of meer specifieke doelen = social profit
➔ Voor algemeen belang = overheid
2. De overheid in België
Overheidsniveaus in België
1. Internationaal
a. VN en aanverwante organisaties
2. Europees
a. Europees Parlement en Commissie
3. Nationaal
a. federale overheid, het leger, politie, overheidsbedrijven (Bpost, …)
4. Regionaal
a. Vlaamse overheid, Brusselse en Waalse overheid, Franse en Duitstalige
gemeenschappen, …
5. Provinciaal
6. Intergemeentelijk (regio’s)
7. Lokaal
3
, Big Brother-metafoor
We gebruiken dit om aan te tonen dat we in elke fase van ons leven in contact komen met
de overheid.
Levensweg:
➔ Na de bevalling moet je bij de dienst Burgerlijke Stand van de gemeente waar uw
kind geboren is, of in de kraamkliniek aangifte doen van de geboorte.
➔ Kleuterschool/lagere school
➔ Fons → groeipakket
➔ 12 jaar = identiteitskaart, gemeentehuis, gemeentearbeiders
➔ 18 jaar = opkomstplicht
➔ De bus nemen naar school → De Lijn
➔ Je zoekt werk → VDAB
➔ Rijbewijs halen → Rijcentra
➔ Belastingen betalen → Federale overheidsdienst Financiën
➔ Trouwen → op de gemeente?
➔ Pensioen → federale pensioendienst
In België zijn er 3 maatschappijen die het openbaar vervoer per bus organiseren:
➔ De Lijn (Vlaanderen)
➔ MIVB (Brussels Hoofdstedelijk Gewest)
➔ TEC (Wallonië)
Het Decreet Lokaal Bestuur (DLB) maakt het mogelijk voor gemeenten om hun taken
flexibeler uit te voeren door bepaalde functies te verzelfstandigen. Er zijn twee manieren om
dit te doen: intern en extern:
Intern verzelfstandigd agentschap (IVA)
➔ Valt onder de gemeente
➔ Operationele autonomie (vrijheid om zelfstandig te werken)
➔ Tot eind 2018:
◆ regels voor IVA’s vastgesteld in een decreet
➔ Nieuwe regels
◆ gemeenten kunnen zelf beslissen hoe ze een IVA willen organiseren
◆ geen voorgeschreven regels
Extern verzelfstandigd agentschap (EVA)
➔ Onafhankelijker van de gemeente
➔ Eigen rechtspersoonlijkheid
◆ eigen bestuursorganen, personeel en vermogen
4
