Samenvatting Hoofdstuk 10: Spierweefsel

10 Spierweefsel
Inleiding
 Spiercellen
o Meestal verenigd in spieren
 Kunnen lichaam bewegen door aanhechting op skelet
o Bevatten actine- en myosinefilamenten
 Lengteverkorting tijdens interactie en uitoefening van kracht op uiteinden
o Cytoplasma = sarcoplasma; ER = sarcoplasmatisch reticulum; celmembraan =
sarcolemma
o Omgeven door lamina basalis
 Sluit aan op omgevend netwerk collageenvezels



 3 soorten spierweefsel
o Skeletspierweefsel
 Uit evenwijdig gerangschikte, veelkernige, dwarsgestreepte spiercellen
 Snelle en krachtige wilsafhankelijke contractie
o Hartspierweefsel
 Uit eenkernige, dwarsgestreepte, vertakte cellen
 Synchrone, ritmische, krachtige en autonome contractie
o Gladde spiercellen
 Spoelvormig; geen dwarse streping
 Langzame contractie, niet onderworpen aan wil



 Toename aantal cellen (hyperplasie) of herstel aantal na verlies (regeneratie)
o Niet bij hartspierweefsel
o In beperkte mate bij skeletspierweefsel (vanuit satellietcellen)
o Wel bij glad spierweefsel

, Skeletspierweefsel
 Dwarsgestreepte, lange, cilindervormige, veelkernige reuscellen
o Lengte individuele spiercellen: zeer variabel
 Heel kort in trommelholte; heel lag in M. sartorius
o Diameter: zeer variabel, maar vrij constant binnen 1 spier
 Onstaan uit mesoderm
o Eenkernige stamcellen/myoblasten: deling en fusie  veelkernig syncytium =
spiercel
 Bij spierspoelen: blijvend myotubusstadium
 Kernen achter elkaar in centrale kolom in cytoplasma
 Vormen sensorisch apparaat van spieren
 Bij skeletspieren: kernen direct onder sarcolemma
 Myofibrillen nemen centrale deel in
 Mitochondriën verspreid, in rijen tussen myofibrillen
 ER en GC in buurt van de kernen
 Op bepaald moment neemt aantal spiervezels/spiercellen bij mens niet meer toe
o Verdere groei door vergroting bestaande spiervezels door oefening (hypertrofie)
 Volumetoename spiercellen; aantal en innervatie veranderen niet
o Langdurige immobilisatie  atrofie = verkleining celvolume
 Door afname aantal myofibrillen
 Kan ook door afname spiervezels (vb. ouderdomsspieratrofie)
 Endomysium = lamina basalis en bindweefsel dat individuele spiercellen omringt
 Perimysium: omgeeft bundel van spiercellen
o Bevat bloedvaten en zenuwen
 Dringen spier binnen  anastoserend net van capillairen, // aan spiervezels
 Epimysium: omgeeft spier
o Zet zich voort in pezen of aponeurosen/peesplaten
 Dragen spierkracht over op aanhechtingsplaats
 Overdracht contractiekracht via lamina basalis naar endo-, peri-, epimysium en pees
 Peesscheur door te grote kracht: evt. ook stukje bot afgerukt bij aanhechting
o Aanhechting tussen scheur en pees scheurt zelden
 Collageenvezels uit aanhechtingsplaats: voortzetting tussen spiervezels
Actine- en myosinefilamenten
 Lichtmicroscoop: dwarse bandering
o Perfect aansluitend bij bandering naburige spiervezels
o Afwisseling donkerkleurende A-banden met lichtere I-banden
 A(nisotroop): dubbelbrekend
 Precieze opeenstapeling van veel dikke myosinefilamenten
 Beide uiteinden: overlap dunne actinefilamenten
 Centraal: H-band
o Myosinefilamenten niet overlapt door actinefilamenten
o Midden: M-lijn
 Myomesine houdt myofilamenten op hun plaats
 Creatinekinase: ATP voor contractie
 Wordt smaller bij contractie