NASK - Elektriciteit
4.1 Statische elektriciteit en spanning
Statische elektriciteit ontstaat door wrijving, in de afbeelding
hiernaast zie je het gevolg van statische elektriciteit.
Atomen bestaat uit een atoomkern met daarom heen
bewegende deeltjes, dit zijn elektronen. Bij wrijving tussen
twee voorwerpen kunnen elektronen overspringen van het
ene voorwerp naar het andere. Beide worden dan elektrisch
geladen. Eerst zijn beide ongeladen, daarna heeft een
voorwerp meer elektronen en de ander minder. Degene met
veel elektronen is dan negatief (-)geladen en degene die een
tekort heeft aan elektronen is dan positief (+)geladen.
Als je een wollen trui uittrekt, hoor je soms geknetter. Door de wrijving van het uitrekken van de trui
worden de trui en het haar elektrisch geladen. De trui wordt negatief geladen en de haren positief
geladen. Het teveel aan elektronen op de trui wordt aangetrokken door de positief geladen haren. Je
kan dan zeggen dat er tussen het haar en de trui een elektrische spanning staat. Als het teveel aan
elektronen toeneemt wordt de spanning groter. De spanning kan zo groot worden dat het teveel aan
elektronen terugstroomt via de lucht, dit heet ontladen. Na het ontladen is er geen spanning meer.
Een ander voorbeeld van ontladen is een bliksemschicht.
Spanningsbronnen geven een constante spanning en blijvende stroom elektronen. Ze leveren energie
die nodig is om een apparaat te laten werken. Hoe hoger de spanning, hoe meer energie de
spanningsbron kan leveren.
Spanning is een grootheid en kan gemeten worden. Het symbool voor spanning is U, de eenheid is
volt (V). Spanning kan worden gemeten met een spanningsmeter, of ook wel een voltmeter. Deze
wordt aangesloten met twee draden op de polen van de spanningsbron.
Batterij levert 1,5 V. Een accu levert 12 V of 24 V. Stopcontact (in Nederland) levert 230 V.
4.2 Stroomkringen
Geleiders zijn stoffen waar elektronen makkelijk doorheen lopen. Metalen zoals koper, ijzer en
aluminium zijn goede geleiders. Stoffen waar elektronen niet of moeilijk doorheen lopen zijn
isolatoren. Voorbeelden hiervan zijn hout, lucht en plastic.
Om een elektrisch apparaat te laten werken is er een constante stroom van elektronen nodig door
het apparaat, dit is een elektrische stroom. Voor die blijvende stroom te houden is er een
spanningsbron nodig en een gesloten kringloop. Elektronen bewegen vanaf de negatieve pool door
de draad richting de positieve pool. Met een schakelaar kan de kringloop worden verbroken, er loopt
dan geen stroom meer. Let op! Er is vroeger afgesproken dat stroom van de positieve naar de
negatieve pool loopt en deze geldt dus nog steeds. Elektronen gaan van negatief naar positief en
stroom gaat van positief naar negatief!
Stroomsterkte zijn de hoeveelheid aan elektronen die door een stroomdraad bewegen per seconde.
Het symbool voor de stroomsterkte is I, de eenheid is ampère (A). De stroomsterkte hangt af van de
spanning waarop een apparaat is aangesloten. Hoe groter de spanning, hoe groter de stroomsterkte.
NASK jaar 1 H4 elektriciteit - 1
4.1 Statische elektriciteit en spanning
Statische elektriciteit ontstaat door wrijving, in de afbeelding
hiernaast zie je het gevolg van statische elektriciteit.
Atomen bestaat uit een atoomkern met daarom heen
bewegende deeltjes, dit zijn elektronen. Bij wrijving tussen
twee voorwerpen kunnen elektronen overspringen van het
ene voorwerp naar het andere. Beide worden dan elektrisch
geladen. Eerst zijn beide ongeladen, daarna heeft een
voorwerp meer elektronen en de ander minder. Degene met
veel elektronen is dan negatief (-)geladen en degene die een
tekort heeft aan elektronen is dan positief (+)geladen.
Als je een wollen trui uittrekt, hoor je soms geknetter. Door de wrijving van het uitrekken van de trui
worden de trui en het haar elektrisch geladen. De trui wordt negatief geladen en de haren positief
geladen. Het teveel aan elektronen op de trui wordt aangetrokken door de positief geladen haren. Je
kan dan zeggen dat er tussen het haar en de trui een elektrische spanning staat. Als het teveel aan
elektronen toeneemt wordt de spanning groter. De spanning kan zo groot worden dat het teveel aan
elektronen terugstroomt via de lucht, dit heet ontladen. Na het ontladen is er geen spanning meer.
Een ander voorbeeld van ontladen is een bliksemschicht.
Spanningsbronnen geven een constante spanning en blijvende stroom elektronen. Ze leveren energie
die nodig is om een apparaat te laten werken. Hoe hoger de spanning, hoe meer energie de
spanningsbron kan leveren.
Spanning is een grootheid en kan gemeten worden. Het symbool voor spanning is U, de eenheid is
volt (V). Spanning kan worden gemeten met een spanningsmeter, of ook wel een voltmeter. Deze
wordt aangesloten met twee draden op de polen van de spanningsbron.
Batterij levert 1,5 V. Een accu levert 12 V of 24 V. Stopcontact (in Nederland) levert 230 V.
4.2 Stroomkringen
Geleiders zijn stoffen waar elektronen makkelijk doorheen lopen. Metalen zoals koper, ijzer en
aluminium zijn goede geleiders. Stoffen waar elektronen niet of moeilijk doorheen lopen zijn
isolatoren. Voorbeelden hiervan zijn hout, lucht en plastic.
Om een elektrisch apparaat te laten werken is er een constante stroom van elektronen nodig door
het apparaat, dit is een elektrische stroom. Voor die blijvende stroom te houden is er een
spanningsbron nodig en een gesloten kringloop. Elektronen bewegen vanaf de negatieve pool door
de draad richting de positieve pool. Met een schakelaar kan de kringloop worden verbroken, er loopt
dan geen stroom meer. Let op! Er is vroeger afgesproken dat stroom van de positieve naar de
negatieve pool loopt en deze geldt dus nog steeds. Elektronen gaan van negatief naar positief en
stroom gaat van positief naar negatief!
Stroomsterkte zijn de hoeveelheid aan elektronen die door een stroomdraad bewegen per seconde.
Het symbool voor de stroomsterkte is I, de eenheid is ampère (A). De stroomsterkte hangt af van de
spanning waarop een apparaat is aangesloten. Hoe groter de spanning, hoe groter de stroomsterkte.
NASK jaar 1 H4 elektriciteit - 1
