samenvatting, bio, waarneming, gedrag, ecologie en milieu

Biologie Hoofdstuk 6 en 7 Boek B


Hoofdstuk 6
Waarneming en gedrag

Impuls:
Een soort elektrische signalen die zijn ontstaan onder invloed van prikkels.

Receptoren:
Zintuigcellen (ontvangers). Hier worden prikkels vanuit het milieu opgevangen en worden
omgezet in impulsen. Zintuigcellen zijn gespecialiseerde zenuwcellen of uitlopers van zenuwen.

Conductoren:
Zenuwcellen (geleiders) die impulsen geleiden.

Effectoren:
Spiercellen en kliercellen (uitvoerders).

Zenuwcellen:
Een andere naam voor zenuwcellen is neuronen. Neuronen zitten in zenuwweefsel.

Inwendig milieu:
Het bloed en de weefselvloeistof vormen het inwendige milieu van een organisme.

Interne prikkels:
Zintuigen die prikkels ontvangen van uit het inwendig milieu, zoals osmoreceptoren in de
hypothalamus. Geven een organisme informatie over de voedingstoestand.

Externe prikkels:
Prikkels afkomstig uit het externe milieu, zoals het gehoorzintuig en het smaakzintuig.

Mechanische receptoren:
Mechanische receptoren reageren op uiteenlopende vormen van mechanische energie, zoals
aanraking, druk, beweging en geluid.
• Gehoorreceptoren en evenwichtsreceptoren;
- Een mechanische receptor met zeer fijne haartjes. Als de haartjes worden bewogen,
vervormt het celmembraan, waardoor de prikkel waargenomen kan worden.
• Tastreceptoren en drukreceptoren;
- Receptoren waarin een impuls ontstaat als het celmembraan wordt vervormd door lichte
aanraking druk.

Prikkeldrempel:
Er moet een bepaalde hoeveelheid van prikkels zijn om zintuigcellen een impuls van die prikkels
te laten maken.

Adequate prikkel:
De soort prikkel waarvoor de prikkeldrempel van een zintuigcel het laagst is. Met lichtreceptoren
is dat licht, maar als je een harde klap op je oog krijgt heeft dat ook effect op de receptoren en zie je
‘sterretjes’.




Pagina 1! van 15
!

, Biologie Hoofdstuk 6 en 7 Boek B
Adaptie:
Aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig bij een aanhoudende prikkelsterkte. Wordt ook
wel gewenning genoemd.

Chemische receptoren:
• Smaakreceptoren;
- Receptoren die opgeloste moleculen binden.
• Reukreceptoren
- Receptoren die moleculen binden uit de lucht.
• Temperatuurreceptoren
- Receptoren in de huid die reageren warmte en kou. Wanneer de temperatuur in zo’n
receptor boven of onder een bepaalde normwaarde komt, ontstaat er een impuls.
• Pijnreceptor;
- Receptoren die zich in het hele lichaam bevinden en zijn de uiteinden van bepaalde
zenuwen. Er ontstaat een impuls in deze receptoren door extreme druk, extreme
temperaturen of door chemische stoffen die vrijkomen bij beschadiging of ontsteking van
weefsel
• Lichtreceptoren;
- Fotoreceptoren zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door zichtbaar licht.

Harde oogvlies:
Het witte gedeelte van het oog.

Hoornvlies:
Het voorste gedeelte van het oog waar het harde oogvlies over gaat in het hoornvlies, dit is
doorzichtig.

Iris:
Regenboogvlies, het gekleurde gedeelte van het oog. De kleur van het iris wordt gevormd door
pigmenten.

Pupil:
De opening in het oog. De iris regelt de hoeveelheid licht die via de pupil het oog binnenvalt.

Glasachtig lichaam:
Het glasachtig lichaam is een geleiachtige massa, waarmee het grootste gedeelte van het oog is
gevuld.

Vaatvlies:
De laag die veel bloedvaten bevat en zorgt voor de voeding van een groot deel van het oog.

Voorste oogkamer:
De ruimte tussen het hoornvlies en de iris, deze ruimte is gevuld met vocht.

Achterste oogkamer:
De ruimte tussen de iris en de ooglens, deze ruimte is ook gevuld met vocht.

Ooglens:
De ooglens is een bolle lens achter de iris en de pupil.

Netvlies:
Binnenste laag van de wand van een oog met lichtreceptoren.
Pagina 2! van 15
!