Inhoudsopgave
1. Inleiding.............................................................................................................................................................................. 2
Mollenhauer - Vergeten Samenhang...............................................................................................................................................2
2. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: hedendaags voorbeeld "De klas van juf Kiet"..........................................2
.........................................................................................................................................................................................................3
Arendt - Crisis van de Opvoeding.....................................................................................................................................................3
.........................................................................................................................................................................................................3
Arendt & Berding - Ik ben ook een mens..........................................................................................................................................3
Meirieu - Frankenstein en de pedagogiek........................................................................................................................................4
3. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: stemmen uit de traditie..........................................................................4
Plato - Allegorie van de Grot............................................................................................................................................................5
De grot..........................................................................................................................................................................................5
De stemmen.................................................................................................................................................................................5
Geweld..........................................................................................................................................................................................5
Opvoeden als de kunst van het omwenden.................................................................................................................................5
Langeveld - Beknopte theoretische pedagogiek..............................................................................................................................5
Theoretische pedagogiek.............................................................................................................................................................5
Pedagogisch..................................................................................................................................................................................5
Opvoeding....................................................................................................................................................................................6
Kind in staat van hulpeloosheid..................................................................................................................................................6
Doel = volwassenheid...................................................................................................................................................................6
Pedagogische relatie als gezagsrelatie.........................................................................................................................................6
Rogers - Leren in vrijheid..................................................................................................................................................................6
Humanistische pedagogiek...........................................................................................................................................................7
Waarde(ring): oriëntatie?.............................................................................................................................................................7
.....................................................................................................................................................................................................7
Vrijheid en gebondenheid............................................................................................................................................................7
Mollenhauer - Theorieën over het opvoedingsproces......................................................................................................................8
Kritische theorie...........................................................................................................................................................................8
Opvoeding....................................................................................................................................................................................8
Mollenhauer - Vergeten samenhang................................................................................................................................................8
Vorming........................................................................................................................................................................................8
Proces...........................................................................................................................................................................................8
Opvoeding bij Kaspar Hauser.......................................................................................................................................................9
Freire - Pedagogie van de onderdrukten..........................................................................................................................................9
Emanciperen en humaniseren.....................................................................................................................................................9
Opvoeding....................................................................................................................................................................................9
Conclusie....................................................................................................................................................................................10
Rancière - De ontwetende meester................................................................................................................................................11
Uitleg en intelligentie.................................................................................................................................................................11
Opvoeden...................................................................................................................................................................................11
4. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: hedendaagse voorbeelden...................................................................11
Hodgson & Ramaekers - The common school and it’s dunces.......................................................................................................11
Opvoeden...................................................................................................................................................................................11
School.........................................................................................................................................................................................11
Hodgson & Ramaekers - ‘Arkangel’ and the digital reconstitution of parenting...........................................................................11
Pedagogische technologie..........................................................................................................................................................11
, 1. Inleiding
In de pedagogiek is de vraag: hoe gaan we om met nieuwkomers?
➝ we: ouders (en anderen zoals leerkrachten, trainers, begeleiders, jeugdwerkers)
➝ nieuwkomers: kinderen (geboren worden = toekomen van nieuwe mensen)
+ vluchtelingen
Hoe gaan we samenleven?
= in de ingebouwde orde/structuur is herorganisatie nodig
➝ we: oude en nieuwe generatie
MAAR wat hebben nieuwkomers nodig hebben in de samenleving en wie beslist dat?
Twee pedagogische instellingen nl. gezin en school: moeten zich op elkaar afstemmen
School bepaalt grotendeels het leven én is dus richtingevend voor de tijd en ruimte van de andere ped. instellingen
(vanzelfspreken?)
Socialisatie: leren en aannemen van de maatschappelijke normen/waarden
Gevaar is de reproductie van de samenleving
dus emancipatie: kinderen losmaken van gezin en school
Doel: autonomie en/of vrijheid ontwikkelen door opvoeding + 'goed functionerende volwassene'
Mollenhauer - Vergeten Samenhang
Als reactie op de 'anti-pedagogiek' ≈ kindsgerichte beweging: kind in zijn natuur laten ontwikkelen, op eigen tempo,
vrij om gevoelens te tonen
➝ volgens Mollenhauer wordt de inhoudelijke vragen v/d culturele overleving niet meer gesteld
want nu willen ouders gewoon voldoen aan de noden en behoeften van het kind
Wat is het waard om herinnerd te worden (door de nieuwe generatie)?
➝ welke culturele inhouden zijn van waarde voor hun toekomst?
➝ welke culturele inhouden zijn het waard te worden overgedragen?
Opmerking: bij het beantwoorden van de vraag vallen de pedagogen tekort
Gelinkt aan de pedagogische aporie: niet te weten hoe het kind zich zal verhouden met zijn opvoeding (= omvang
van de stof)
Men vergeet de samenhang tussen cultuur en opvoeding/onderwijs
Opvoeders (re)presenteren altijd een bepaald leven aan het kind
Vb: mama kookt en papa zit in de zetel, papa verbiedt het kind om naar Nickelodeon te kijken, curriculum
biedt bepaalde dingen aan en ook niet
⇨ kind had anders kunnen zijn als men andere dingen (re)presenteerde tijdens de opvoeding (= contigentie +
vormbaarheid)
wijst erop dat elke vorming ook een soort 'misvorming' is (want had anders kunnen zijn)
Vorming is zowel een verrijking, uitbreiding van het eigen leven, maar ook een verarming, beperking van dingen
Kinderen verhouden zich met hun opvoeding, maar kunnen het ook voor de voeten van hun opvoeders werpen (≈
ermee confronteren)
Anderzijds kan men de opvoeding niet afschaffen het is onvermijdelijke en noodzakelijk dat het kind met een
bepaald cultureel erfgoed belast wordt
_______________________________________________________________________________________________
2. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: hedendaags voorbeeld
"De klas van juf Kiet"
(linken met theorie uit wetenschappelijk teksten)
1. Inleiding.............................................................................................................................................................................. 2
Mollenhauer - Vergeten Samenhang...............................................................................................................................................2
2. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: hedendaags voorbeeld "De klas van juf Kiet"..........................................2
.........................................................................................................................................................................................................3
Arendt - Crisis van de Opvoeding.....................................................................................................................................................3
.........................................................................................................................................................................................................3
Arendt & Berding - Ik ben ook een mens..........................................................................................................................................3
Meirieu - Frankenstein en de pedagogiek........................................................................................................................................4
3. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: stemmen uit de traditie..........................................................................4
Plato - Allegorie van de Grot............................................................................................................................................................5
De grot..........................................................................................................................................................................................5
De stemmen.................................................................................................................................................................................5
Geweld..........................................................................................................................................................................................5
Opvoeden als de kunst van het omwenden.................................................................................................................................5
Langeveld - Beknopte theoretische pedagogiek..............................................................................................................................5
Theoretische pedagogiek.............................................................................................................................................................5
Pedagogisch..................................................................................................................................................................................5
Opvoeding....................................................................................................................................................................................6
Kind in staat van hulpeloosheid..................................................................................................................................................6
Doel = volwassenheid...................................................................................................................................................................6
Pedagogische relatie als gezagsrelatie.........................................................................................................................................6
Rogers - Leren in vrijheid..................................................................................................................................................................6
Humanistische pedagogiek...........................................................................................................................................................7
Waarde(ring): oriëntatie?.............................................................................................................................................................7
.....................................................................................................................................................................................................7
Vrijheid en gebondenheid............................................................................................................................................................7
Mollenhauer - Theorieën over het opvoedingsproces......................................................................................................................8
Kritische theorie...........................................................................................................................................................................8
Opvoeding....................................................................................................................................................................................8
Mollenhauer - Vergeten samenhang................................................................................................................................................8
Vorming........................................................................................................................................................................................8
Proces...........................................................................................................................................................................................8
Opvoeding bij Kaspar Hauser.......................................................................................................................................................9
Freire - Pedagogie van de onderdrukten..........................................................................................................................................9
Emanciperen en humaniseren.....................................................................................................................................................9
Opvoeding....................................................................................................................................................................................9
Conclusie....................................................................................................................................................................................10
Rancière - De ontwetende meester................................................................................................................................................11
Uitleg en intelligentie.................................................................................................................................................................11
Opvoeden...................................................................................................................................................................................11
4. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: hedendaagse voorbeelden...................................................................11
Hodgson & Ramaekers - The common school and it’s dunces.......................................................................................................11
Opvoeden...................................................................................................................................................................................11
School.........................................................................................................................................................................................11
Hodgson & Ramaekers - ‘Arkangel’ and the digital reconstitution of parenting...........................................................................11
Pedagogische technologie..........................................................................................................................................................11
, 1. Inleiding
In de pedagogiek is de vraag: hoe gaan we om met nieuwkomers?
➝ we: ouders (en anderen zoals leerkrachten, trainers, begeleiders, jeugdwerkers)
➝ nieuwkomers: kinderen (geboren worden = toekomen van nieuwe mensen)
+ vluchtelingen
Hoe gaan we samenleven?
= in de ingebouwde orde/structuur is herorganisatie nodig
➝ we: oude en nieuwe generatie
MAAR wat hebben nieuwkomers nodig hebben in de samenleving en wie beslist dat?
Twee pedagogische instellingen nl. gezin en school: moeten zich op elkaar afstemmen
School bepaalt grotendeels het leven én is dus richtingevend voor de tijd en ruimte van de andere ped. instellingen
(vanzelfspreken?)
Socialisatie: leren en aannemen van de maatschappelijke normen/waarden
Gevaar is de reproductie van de samenleving
dus emancipatie: kinderen losmaken van gezin en school
Doel: autonomie en/of vrijheid ontwikkelen door opvoeding + 'goed functionerende volwassene'
Mollenhauer - Vergeten Samenhang
Als reactie op de 'anti-pedagogiek' ≈ kindsgerichte beweging: kind in zijn natuur laten ontwikkelen, op eigen tempo,
vrij om gevoelens te tonen
➝ volgens Mollenhauer wordt de inhoudelijke vragen v/d culturele overleving niet meer gesteld
want nu willen ouders gewoon voldoen aan de noden en behoeften van het kind
Wat is het waard om herinnerd te worden (door de nieuwe generatie)?
➝ welke culturele inhouden zijn van waarde voor hun toekomst?
➝ welke culturele inhouden zijn het waard te worden overgedragen?
Opmerking: bij het beantwoorden van de vraag vallen de pedagogen tekort
Gelinkt aan de pedagogische aporie: niet te weten hoe het kind zich zal verhouden met zijn opvoeding (= omvang
van de stof)
Men vergeet de samenhang tussen cultuur en opvoeding/onderwijs
Opvoeders (re)presenteren altijd een bepaald leven aan het kind
Vb: mama kookt en papa zit in de zetel, papa verbiedt het kind om naar Nickelodeon te kijken, curriculum
biedt bepaalde dingen aan en ook niet
⇨ kind had anders kunnen zijn als men andere dingen (re)presenteerde tijdens de opvoeding (= contigentie +
vormbaarheid)
wijst erop dat elke vorming ook een soort 'misvorming' is (want had anders kunnen zijn)
Vorming is zowel een verrijking, uitbreiding van het eigen leven, maar ook een verarming, beperking van dingen
Kinderen verhouden zich met hun opvoeding, maar kunnen het ook voor de voeten van hun opvoeders werpen (≈
ermee confronteren)
Anderzijds kan men de opvoeding niet afschaffen het is onvermijdelijke en noodzakelijk dat het kind met een
bepaald cultureel erfgoed belast wordt
_______________________________________________________________________________________________
2. Nadenken over opvoeding, onderwijs en vorming: hedendaags voorbeeld
"De klas van juf Kiet"
(linken met theorie uit wetenschappelijk teksten)
