FUNCTIONELE NEUROANATOMIE
TAAK 1
Leerdoelen:
- Wat is de hiërarchie van het motorsysteem? (3 levels)
- De structuur en de functie van deze 3 levels?
- Wat is cortical magnification, somatotopie en de homunculus?
- Wat zijn onderzoeksmethoden om de somatotopie van de motorcortex te
kunnen onderzoeken?
- Hoe kan je dit oplossen met mind machine?
Neuroanatomical terminology
➔ Bear – The Structure of the nervous system
→ Basiskennis, puur kennen voor de termen, alleen op het tentamen zal dit stuk
niet in detail gevraagd worden
Introductie
▪ Cerebrale cortex is uniek voor zoogdieren en in verhouding het grootste in
mensen
Gross organization of the mammalian nervous system
Scheiding zenuwstelsel:
▪ Centraal zenuwstelsel (CNS)
▪ Perifere zenuwstelsel (PNS)
Anatomical references:
Anterior/Rostral Richting de neus
Posterior/Caudal Richting de staart
Dorsal Richting rug/naar bovenkant vanaf hersenen
, Ventral Richting buik/naar onderkant vanaf hersenen
Ipsilateral 2 structuren die aan dezelfde kant zijn
Contralateral 2 structuren die aan de tegenovergestelde kant zijn
Bilateral symmetry = Rechterkant van brein en ruggengraat is spiegelbeeld van
linkerkant.
→ Meeste structuren hebben 1 exemplaar in elke hemisfeer
Midline = Onzichtbare lijn door het midden van zenuwstelsel (links en rechts)
→ Anatomical references:
▪ Medial = dichter bij midline
▪ Lateral = verderweg van midline
Anatomical planes of section:
Midsagittal plane Verdeelt hersenen in even grote linker- en rechterhelft
Sagittal plane Secties parallel aan midsagittal plane (dus niet persé
gelijke helften)
Horizontal/ Parallel aan de grond, verdeelt hersenen in boven- en
transverse plane onderkant, in een dorsaal en ventraal deel
Coronal plane Loodrecht op de grond, verdeelt hersenen in voor- en
achterkant, in een anterior en posterior deel
Central Nervous System (CNS):
▪ CNS bestaat uit: hersenen en ruggengraat
▪ Voorkomend in alle zoogdieren: cerebrum, cerebellum en hersenstam
Cerebrum • Rostral-most en grootste deel van brein
• In het midden gesplitst door sagittal fissure
→ 2 cerebrale hemisferen
• Rechter cerebrale hemisfeer
o Ontvangt sensaties van- en controleert
beweging van linkerkant van lichaam
, • Linker cerebrale hemisfeer
o Ontvangt sensaties van- en controleert
beweging van rechterkant van lichaam
→ Contralateraal principe
Cerebellum • Achter cerebrum, wordt hierdoor overschaduwd
• Bevat evenveel neuronen als beide hemisferen apart
• Bewegingscontrole centrum
• Connecties met cerebrum en ruggengraat
• Linkerkant cerebellum
o Bewegingen linkerkant lichaam
• Rechterkant cerebullum
o Bewegingen rechterkant lichaam
→ Ipsilateraal principe
Hersenstam • Midsagittal view toont deze het beste
• Vormt stengel waar cerebrale hemisferen en cerebllum
uit voortkomen
• Complexe vezel- en celband
• Functies:
o Informatie van cerebrum naar ruggengraat en
cerebellum sturen, en vice versa
o Reguleren van vitale functies
→ Ademen, bewustzijn, controle lichaam,
lichaamstemperatuur
• Meest primitief, ook meest belangrijk voor leven
→ Schade leidt tot snelle dood
Ruggengraat • Ingesloten in de ‘benige’ wervelkolom en bevestigd aan
de hersenstam
• Hoofdleiding van informatie van huid, gewrichten en
spieren naar brein, en vice versa
• Doorsnijding hiervan → anesthesia (gebrek aan gevoel)
in huid, of paralyse van spieren (in delen van lichaam
caudaal aan snede)
→ Paralyse zorgt ervoor dat spieren niet gecontroleerd
kunnen worden door brein
, • Communiceert met lichaam via spinal nerves (deel van
PNS)
o Spinal nerves verlaten ruggengraat door
inkepingen tussen de wervels van de
wervelkolom
o Spinal nerves binden aan ruggengraat d.m.v. 2
takken: dorsal- en ventral root
- Dorsal root: bevat axonen die informatie
in ruggengraat brengen
- Ventral root: bevat axonen die informatie
wegdragen van ruggengraat
Peripheral nervous system (PNS):
▪ PNS = Alle delen van zenuwstelsel, behalve hersenen en ruggengraat
▪ 2 delen: somatic PNS en visceral PNS
Somatic PNS • Alle spinal nerves die de huid, gewrichten en spieren
innerveren die onder vrijwillige controle zijn
• Somatic motor axons...
o Bevelen samentrekking van spieren
o Zijn afgeleid van motorneuronen in de
ventrale ruggengraat
o Cellichamen → in CNS
Axonen → in PNS
• Somatic sensory axons...
o Innerveren en verzamelen informatie van
huid, spieren en gewrichten
o Komen via dorsal roots de ruggengraat in
o Cellichamen → in dorsal root ganglia (=
clusters buiten ruggengraat)
→ Dorsal root ganglion voor elke spinal nerve
Visceral PNS • Onvrijwillige, autonome zenuwstelsel (ANS)
TAAK 1
Leerdoelen:
- Wat is de hiërarchie van het motorsysteem? (3 levels)
- De structuur en de functie van deze 3 levels?
- Wat is cortical magnification, somatotopie en de homunculus?
- Wat zijn onderzoeksmethoden om de somatotopie van de motorcortex te
kunnen onderzoeken?
- Hoe kan je dit oplossen met mind machine?
Neuroanatomical terminology
➔ Bear – The Structure of the nervous system
→ Basiskennis, puur kennen voor de termen, alleen op het tentamen zal dit stuk
niet in detail gevraagd worden
Introductie
▪ Cerebrale cortex is uniek voor zoogdieren en in verhouding het grootste in
mensen
Gross organization of the mammalian nervous system
Scheiding zenuwstelsel:
▪ Centraal zenuwstelsel (CNS)
▪ Perifere zenuwstelsel (PNS)
Anatomical references:
Anterior/Rostral Richting de neus
Posterior/Caudal Richting de staart
Dorsal Richting rug/naar bovenkant vanaf hersenen
, Ventral Richting buik/naar onderkant vanaf hersenen
Ipsilateral 2 structuren die aan dezelfde kant zijn
Contralateral 2 structuren die aan de tegenovergestelde kant zijn
Bilateral symmetry = Rechterkant van brein en ruggengraat is spiegelbeeld van
linkerkant.
→ Meeste structuren hebben 1 exemplaar in elke hemisfeer
Midline = Onzichtbare lijn door het midden van zenuwstelsel (links en rechts)
→ Anatomical references:
▪ Medial = dichter bij midline
▪ Lateral = verderweg van midline
Anatomical planes of section:
Midsagittal plane Verdeelt hersenen in even grote linker- en rechterhelft
Sagittal plane Secties parallel aan midsagittal plane (dus niet persé
gelijke helften)
Horizontal/ Parallel aan de grond, verdeelt hersenen in boven- en
transverse plane onderkant, in een dorsaal en ventraal deel
Coronal plane Loodrecht op de grond, verdeelt hersenen in voor- en
achterkant, in een anterior en posterior deel
Central Nervous System (CNS):
▪ CNS bestaat uit: hersenen en ruggengraat
▪ Voorkomend in alle zoogdieren: cerebrum, cerebellum en hersenstam
Cerebrum • Rostral-most en grootste deel van brein
• In het midden gesplitst door sagittal fissure
→ 2 cerebrale hemisferen
• Rechter cerebrale hemisfeer
o Ontvangt sensaties van- en controleert
beweging van linkerkant van lichaam
, • Linker cerebrale hemisfeer
o Ontvangt sensaties van- en controleert
beweging van rechterkant van lichaam
→ Contralateraal principe
Cerebellum • Achter cerebrum, wordt hierdoor overschaduwd
• Bevat evenveel neuronen als beide hemisferen apart
• Bewegingscontrole centrum
• Connecties met cerebrum en ruggengraat
• Linkerkant cerebellum
o Bewegingen linkerkant lichaam
• Rechterkant cerebullum
o Bewegingen rechterkant lichaam
→ Ipsilateraal principe
Hersenstam • Midsagittal view toont deze het beste
• Vormt stengel waar cerebrale hemisferen en cerebllum
uit voortkomen
• Complexe vezel- en celband
• Functies:
o Informatie van cerebrum naar ruggengraat en
cerebellum sturen, en vice versa
o Reguleren van vitale functies
→ Ademen, bewustzijn, controle lichaam,
lichaamstemperatuur
• Meest primitief, ook meest belangrijk voor leven
→ Schade leidt tot snelle dood
Ruggengraat • Ingesloten in de ‘benige’ wervelkolom en bevestigd aan
de hersenstam
• Hoofdleiding van informatie van huid, gewrichten en
spieren naar brein, en vice versa
• Doorsnijding hiervan → anesthesia (gebrek aan gevoel)
in huid, of paralyse van spieren (in delen van lichaam
caudaal aan snede)
→ Paralyse zorgt ervoor dat spieren niet gecontroleerd
kunnen worden door brein
, • Communiceert met lichaam via spinal nerves (deel van
PNS)
o Spinal nerves verlaten ruggengraat door
inkepingen tussen de wervels van de
wervelkolom
o Spinal nerves binden aan ruggengraat d.m.v. 2
takken: dorsal- en ventral root
- Dorsal root: bevat axonen die informatie
in ruggengraat brengen
- Ventral root: bevat axonen die informatie
wegdragen van ruggengraat
Peripheral nervous system (PNS):
▪ PNS = Alle delen van zenuwstelsel, behalve hersenen en ruggengraat
▪ 2 delen: somatic PNS en visceral PNS
Somatic PNS • Alle spinal nerves die de huid, gewrichten en spieren
innerveren die onder vrijwillige controle zijn
• Somatic motor axons...
o Bevelen samentrekking van spieren
o Zijn afgeleid van motorneuronen in de
ventrale ruggengraat
o Cellichamen → in CNS
Axonen → in PNS
• Somatic sensory axons...
o Innerveren en verzamelen informatie van
huid, spieren en gewrichten
o Komen via dorsal roots de ruggengraat in
o Cellichamen → in dorsal root ganglia (=
clusters buiten ruggengraat)
→ Dorsal root ganglion voor elke spinal nerve
Visceral PNS • Onvrijwillige, autonome zenuwstelsel (ANS)
