Prof. Victor Jan AJ 23-24
Samenvatting Orthopedie
1. Algemene principes
Orthopedie = diagnose en behandeling van aandoeningen van het bewegingsstelsel
Structuur Func)e
Bo5en Range of mo9on (ROM)
Gewrichten Kracht
Spieren Stabiliteit
Ligamenten Snelheid
Pezen
Bewegingsstelsel is nodig voor ac9viteiten van dagelijks leven! (ADL)
1.1.Pathologie in orthopedie
Traumatologie: ongevallen
Degenera9eve aandoeningen: veroudering (kraakbeen, pezen, …)
Reumatologie: inflammatoire en metabole afwijkingen
Tumoren en infec9e
Diafyse:
1.2.Bot • Dik dens cor0caal bot
• Weerstand tegen torsie en
= Gespecialiseerd bindweefsel plooien
Metafyse en epifyse:
2 types:
• Breed trabeculair bot
• Cortex: heel dens • Dunne cortex
• Trabeculair: porositeit Breder bot kan meer kracht ervaren +
meer elas0citeit en compressie
è Wet van Wolff (kracht=botmassa)
Componenten:
• Bot 3 types bot vorm:
1. Kort
• Beenmerg 2. Lang
3. Plat
• Periost
1
,Prof. Victor Jan AJ 23-24
Func9es:
• Biologische func9e: calciummetabolisme en hematopoïese
• Morfologische kenmerken
• Mechanische eigenschappen: compressie en distrac9e
1.3.Gewricht
è Brengt krachten van spieren over naar bo5en
3 soorten gewrichten:
1. Scharniergewricht
o Bv. elleboog, knie
2. Kogelgewricht
o Heup, schouder
3. Zadelgewricht
o Pols, duimgewricht
Stabiliteit vs. mobiliteit
• Congruen9e: been, kraakbeen, meniscus
Passieve stabilisa+e:
• Ligamenten: laten beperkte mobiliteit toe • Congruen0e
• Spieren: ac9eve factor • Ligamenten
Dynamische stabilisa+e:
• Ligamenten (receptoren)
• Spieren (actoren)
è PROPRIOCEPTIE!
1.4.Ligamenten
Func9e: toelaten EN beperken van beweging
Normale bewegingsboog a\. van: lee]ijd, gene9sch, geslacht en oefening
2
,Prof. Victor Jan AJ 23-24
1.5.Pathologie: fractuur
= anatomische onderbreking van de con9nuïteit van het bot
è kracht die inwerkt op bot overschrijdt de draagkracht van het bot
1.5.1. Indeling
Volgens:
1. Inwerkende kracht
• Low energy impact
• High energy impact: RED FLAG!
• Stressfractuur
o Inwerkende kracht te klein om bot te breken
o Inwerkende kracht te groot voor proces van botremodelling
o Plotse toename ac9viteitsniveau, overgewicht, biomechanische afwijkingen, …
o Predilec9e: femurhals, proximale 9bia, metatarsaal 2
2. Structureel
• Groenhout fractuur
o Vooral kinderen
o Dik en elas9sch periost
o Intrinsiek vrij stabiel
o Vaak sterke hoekstand, meestal te corrigeren met manipula9e + gips
• Fissuur
o Con9nuïteit bot slechts gedeeltelijk verbroken
o Fragmenten niet verplaatst: goed contact tussen breukvlakken
• Volledige fractuur
• Mul9fragmentaire fractuur: comminu9e (kan niet ingipsen)
o Bij osteoporose en high energy impact
• Impac9efractuur (~compressiefractuur)
o In metafyse: impac9e van trabeculair bot, rela9ef beperkte verplaatsing
3
, Prof. Victor Jan AJ 23-24
3. In rela9e met omliggende weefsels
• Gesloten fractuur: intacte huid
• Open fractuur: huid doorbroken
o Van binnen naar buiten of van buiten naar binnen ( infec9e risico)
o Gus9lo classifica9e:
§ GRAAD 1: < 1 cm
§ GRAAD 2: > 1 cm en < 10 cm
§ GRAAD 3: > 10 cm
• A: primair te sluiten
• B: niet sluiten
• C: + vasculaire verwikkeling
• Verwikkelde fractuur
o Bloedvaten: a. brachialis, a. poplitea
o Zenuwen: n. radialis, n. peroneus
o Inwendige organen: blaas, urethra, ruggenmerg, long
• Pathologische fractuur: tumoren (primair of metastasen)
4. Morfologie en loca9e
• Intra-ar9culair: rela9e met gewrichtsoppervlak
o T of Y breuken
o Herstelling zo dicht mogelijk bij vorige anatomie!
• Extra-ar9culair
1.5.2. Diagnose
Anamnese: Niet meer kunnen steunen is ALARMTEKEN!!
• Algemeen: sporten, VKO, agressie
• Bij agressie vaak metacarpaal 5 of ulna (verdediging)
4
Samenvatting Orthopedie
1. Algemene principes
Orthopedie = diagnose en behandeling van aandoeningen van het bewegingsstelsel
Structuur Func)e
Bo5en Range of mo9on (ROM)
Gewrichten Kracht
Spieren Stabiliteit
Ligamenten Snelheid
Pezen
Bewegingsstelsel is nodig voor ac9viteiten van dagelijks leven! (ADL)
1.1.Pathologie in orthopedie
Traumatologie: ongevallen
Degenera9eve aandoeningen: veroudering (kraakbeen, pezen, …)
Reumatologie: inflammatoire en metabole afwijkingen
Tumoren en infec9e
Diafyse:
1.2.Bot • Dik dens cor0caal bot
• Weerstand tegen torsie en
= Gespecialiseerd bindweefsel plooien
Metafyse en epifyse:
2 types:
• Breed trabeculair bot
• Cortex: heel dens • Dunne cortex
• Trabeculair: porositeit Breder bot kan meer kracht ervaren +
meer elas0citeit en compressie
è Wet van Wolff (kracht=botmassa)
Componenten:
• Bot 3 types bot vorm:
1. Kort
• Beenmerg 2. Lang
3. Plat
• Periost
1
,Prof. Victor Jan AJ 23-24
Func9es:
• Biologische func9e: calciummetabolisme en hematopoïese
• Morfologische kenmerken
• Mechanische eigenschappen: compressie en distrac9e
1.3.Gewricht
è Brengt krachten van spieren over naar bo5en
3 soorten gewrichten:
1. Scharniergewricht
o Bv. elleboog, knie
2. Kogelgewricht
o Heup, schouder
3. Zadelgewricht
o Pols, duimgewricht
Stabiliteit vs. mobiliteit
• Congruen9e: been, kraakbeen, meniscus
Passieve stabilisa+e:
• Ligamenten: laten beperkte mobiliteit toe • Congruen0e
• Spieren: ac9eve factor • Ligamenten
Dynamische stabilisa+e:
• Ligamenten (receptoren)
• Spieren (actoren)
è PROPRIOCEPTIE!
1.4.Ligamenten
Func9e: toelaten EN beperken van beweging
Normale bewegingsboog a\. van: lee]ijd, gene9sch, geslacht en oefening
2
,Prof. Victor Jan AJ 23-24
1.5.Pathologie: fractuur
= anatomische onderbreking van de con9nuïteit van het bot
è kracht die inwerkt op bot overschrijdt de draagkracht van het bot
1.5.1. Indeling
Volgens:
1. Inwerkende kracht
• Low energy impact
• High energy impact: RED FLAG!
• Stressfractuur
o Inwerkende kracht te klein om bot te breken
o Inwerkende kracht te groot voor proces van botremodelling
o Plotse toename ac9viteitsniveau, overgewicht, biomechanische afwijkingen, …
o Predilec9e: femurhals, proximale 9bia, metatarsaal 2
2. Structureel
• Groenhout fractuur
o Vooral kinderen
o Dik en elas9sch periost
o Intrinsiek vrij stabiel
o Vaak sterke hoekstand, meestal te corrigeren met manipula9e + gips
• Fissuur
o Con9nuïteit bot slechts gedeeltelijk verbroken
o Fragmenten niet verplaatst: goed contact tussen breukvlakken
• Volledige fractuur
• Mul9fragmentaire fractuur: comminu9e (kan niet ingipsen)
o Bij osteoporose en high energy impact
• Impac9efractuur (~compressiefractuur)
o In metafyse: impac9e van trabeculair bot, rela9ef beperkte verplaatsing
3
, Prof. Victor Jan AJ 23-24
3. In rela9e met omliggende weefsels
• Gesloten fractuur: intacte huid
• Open fractuur: huid doorbroken
o Van binnen naar buiten of van buiten naar binnen ( infec9e risico)
o Gus9lo classifica9e:
§ GRAAD 1: < 1 cm
§ GRAAD 2: > 1 cm en < 10 cm
§ GRAAD 3: > 10 cm
• A: primair te sluiten
• B: niet sluiten
• C: + vasculaire verwikkeling
• Verwikkelde fractuur
o Bloedvaten: a. brachialis, a. poplitea
o Zenuwen: n. radialis, n. peroneus
o Inwendige organen: blaas, urethra, ruggenmerg, long
• Pathologische fractuur: tumoren (primair of metastasen)
4. Morfologie en loca9e
• Intra-ar9culair: rela9e met gewrichtsoppervlak
o T of Y breuken
o Herstelling zo dicht mogelijk bij vorige anatomie!
• Extra-ar9culair
1.5.2. Diagnose
Anamnese: Niet meer kunnen steunen is ALARMTEKEN!!
• Algemeen: sporten, VKO, agressie
• Bij agressie vaak metacarpaal 5 of ulna (verdediging)
4
