Q3: Circulatie
Bloedvaten
De algemene structuur van bloedvaten bestaat uit drie lagen:
- Tunica intima:
o Endotheel met lamina basalis
o Subendotheliale laag (bindweefsel)
o Lamina elastica interna (elastisch bindweefsel)
- Tunica media
o Glad spierweefsel (circulair gerangschikt)
o Lamina elastica externa (elastisch bindweefsel)
- Tunica adventitia
o Losmazig bindweefsel
o Vasa vasorum (bloedvaatjes voor de vaten)
Arterie en arteriole
Je hebt verschillende soorten slagaders. Zo heb je de elastische arteriën, die het dichtst bij
het hart liggen en veel elastine bevatten. Daarnaast heb je de musculaire arteriën die het
bloed naar het specifieke orgaan brengen. Ze bevatten relatief veel glad spierweefsel en
weinig elastine. De vasomotorvezels regelen de activiteit van het gladde spierweefsel.
Arteriolen zijn de kleinste arteriën en bevatten hoofdzakelijk glad spierweefsel en de lamina
elastica interna. De arteriolen zorgen voor de grootste bloeddruk verlaging. Hier treedt ook
de verandering op van flow van pulserend naar egaal. Een arteriole heeft 1 tot maximaal 5
lagen gladde spiercellen in de tunica media. Arteriolen kunnen een precapillaire sfincter
bevatten die bepalen waar het bloed naar toe gaat.
Capillairen
Capillaire bevatten alleen een tunica intima (endotheel). De verschillende soorten zijn:
- Continue: continue endotheellaag en een lamina basalis (spier, bind/zenuwweefsel
en exocriene klieren).
- Gefenestreerde capillairen met diafragma: fenestrae in endotheellaag die een
diafragma dragen, omgeven door een continue lamina basalis (endocriene klieren en
darmkanaal).
- Gefenestreerde capillairen zonder diafragma: fenestrae in endotheellaag die geen
diafragma dragen, omgeven door een dikke continue lamina basalis (nierglomerulus).
, - Sinusoïde: aaneengesloten endotheelcellen die gefenestreerd zijn maar geen
diafragma en lamina basalis hebben. Vaak omgeven met een soort pericyt (fat-
storingcel) (lever, beenmerg, bijniermerg).
Het oppervlakte van de capillairen samen zijn groter dan dat van de aorta. De snelheid
waarmee het bloed stroomt neemt in de capillairen heel sterk af, wat voor een beter
uitwisseling zorgt. Wanneer een capillair bed niet doorbloedt hoeft te worden, wordt er
gebruik gemaakt van arterio-veneuze anastomose (AVA of AA) die zorgt dat het bloed
meteen terugkomt in het veneuze systeem. Deze kunnen neuraal, hormonaal en met
histamine aangestuurd worden.
Venen en venulen
De venulen komen na de capillairen en hebben een dunne tunica intima, media en
adventitia zonder lamina elastica interna. De venen hebben dunnere wanden en een groter
lumen dan de arteriën. De tunica adventitia is de zwaarste laag. Zowel venen als venulen
hebben een minder mooie drielaagse opbouw. De venen bevatten daarnaast ook nog
eenrichtingsklepjes, die verhinderen dat het bloed de verkeerde kant op stroomt door de
zwaartekracht. Het veneuze stelsel is het belangrijkste bloedreservoir in het lichaam en hier
bevindt zich het grootste volume bloed.
Bloeddrukregulatie
Bij de bloeddrukregulatie kan je een onderverdeling maken tussen short-term regulatie en
long-term regulatie.
Short-term regulatie
Dit proces gebeurt basaal in een aantal stappen. Bij een bloeddrukstijging gebeurt het
volgende:
1. Verhoogde bloeddruk
2. Arteriewanden rekken op
3. Stimulatie van baroreceptoren in de carotid sinus, aortic arch en andere grote
arteriën in de nek en thorax
4. Het brein activeert de parasympatische activiteit
Bloedvaten
De algemene structuur van bloedvaten bestaat uit drie lagen:
- Tunica intima:
o Endotheel met lamina basalis
o Subendotheliale laag (bindweefsel)
o Lamina elastica interna (elastisch bindweefsel)
- Tunica media
o Glad spierweefsel (circulair gerangschikt)
o Lamina elastica externa (elastisch bindweefsel)
- Tunica adventitia
o Losmazig bindweefsel
o Vasa vasorum (bloedvaatjes voor de vaten)
Arterie en arteriole
Je hebt verschillende soorten slagaders. Zo heb je de elastische arteriën, die het dichtst bij
het hart liggen en veel elastine bevatten. Daarnaast heb je de musculaire arteriën die het
bloed naar het specifieke orgaan brengen. Ze bevatten relatief veel glad spierweefsel en
weinig elastine. De vasomotorvezels regelen de activiteit van het gladde spierweefsel.
Arteriolen zijn de kleinste arteriën en bevatten hoofdzakelijk glad spierweefsel en de lamina
elastica interna. De arteriolen zorgen voor de grootste bloeddruk verlaging. Hier treedt ook
de verandering op van flow van pulserend naar egaal. Een arteriole heeft 1 tot maximaal 5
lagen gladde spiercellen in de tunica media. Arteriolen kunnen een precapillaire sfincter
bevatten die bepalen waar het bloed naar toe gaat.
Capillairen
Capillaire bevatten alleen een tunica intima (endotheel). De verschillende soorten zijn:
- Continue: continue endotheellaag en een lamina basalis (spier, bind/zenuwweefsel
en exocriene klieren).
- Gefenestreerde capillairen met diafragma: fenestrae in endotheellaag die een
diafragma dragen, omgeven door een continue lamina basalis (endocriene klieren en
darmkanaal).
- Gefenestreerde capillairen zonder diafragma: fenestrae in endotheellaag die geen
diafragma dragen, omgeven door een dikke continue lamina basalis (nierglomerulus).
, - Sinusoïde: aaneengesloten endotheelcellen die gefenestreerd zijn maar geen
diafragma en lamina basalis hebben. Vaak omgeven met een soort pericyt (fat-
storingcel) (lever, beenmerg, bijniermerg).
Het oppervlakte van de capillairen samen zijn groter dan dat van de aorta. De snelheid
waarmee het bloed stroomt neemt in de capillairen heel sterk af, wat voor een beter
uitwisseling zorgt. Wanneer een capillair bed niet doorbloedt hoeft te worden, wordt er
gebruik gemaakt van arterio-veneuze anastomose (AVA of AA) die zorgt dat het bloed
meteen terugkomt in het veneuze systeem. Deze kunnen neuraal, hormonaal en met
histamine aangestuurd worden.
Venen en venulen
De venulen komen na de capillairen en hebben een dunne tunica intima, media en
adventitia zonder lamina elastica interna. De venen hebben dunnere wanden en een groter
lumen dan de arteriën. De tunica adventitia is de zwaarste laag. Zowel venen als venulen
hebben een minder mooie drielaagse opbouw. De venen bevatten daarnaast ook nog
eenrichtingsklepjes, die verhinderen dat het bloed de verkeerde kant op stroomt door de
zwaartekracht. Het veneuze stelsel is het belangrijkste bloedreservoir in het lichaam en hier
bevindt zich het grootste volume bloed.
Bloeddrukregulatie
Bij de bloeddrukregulatie kan je een onderverdeling maken tussen short-term regulatie en
long-term regulatie.
Short-term regulatie
Dit proces gebeurt basaal in een aantal stappen. Bij een bloeddrukstijging gebeurt het
volgende:
1. Verhoogde bloeddruk
2. Arteriewanden rekken op
3. Stimulatie van baroreceptoren in de carotid sinus, aortic arch en andere grote
arteriën in de nek en thorax
4. Het brein activeert de parasympatische activiteit
